Kattegat
Kattegat (Danca ve diğer dillerde kullanılır) veya Kattegatt, (İsveççe) İsveç ve Danimarka arasındaki bir denizdir. Danimarka'nın Jutland bölgesi; İsveç'in Skåne, Halland illeri ve Bohuslän bölgesinin bu denize kıyısı bulunmaktadır. Baltık Denizi'nin suları, Öresund Boğazı ve Danimarka'da bulunan çeşitli küçük boğazlar aracılığıyla Kattegat'a dökülür. Kattegat'ın devamında, Norveç ve İsveç kıyılarında yer alan Skagerrak yer alır.
Coğrafya
1932 yılında Danimarka, İsveç ve Norveç tarafından imzalanan bir sözleşmeye göre, Kattegat ve Skagerrak arasındaki kuzeyde yer alan sınır, Danimarka'daki Skagen ile İsveç'teki Skåne ilindeki Kullen yarımadası arasında düz bir çizgi şeklindedir.[1]
Kattegat'a dökülen başlıca akarsular Göteborg'dan denize ulaşan Göta älv ile Halland bölgesinden denize ulaşan Lagan, Nissan, Ätran ve Viskan nehirleridir. Bunun yanında Danimarka'nın Jutland bölgesinden de Gudenå Nehri denize ulaşır.
Kattegat üzerindeki en büyük adalar Samsø, Læsø ve Anholt adalarıdır. Yine denizin çevresindeki kıyılarda Kullaberg, Mölle, Skagen gibi turistik yerler bulunmaktadır. Yine günümüzde Danimarka'nın başkenti Kopenhag'ın da yer aldığı Zealand (Sjælland) adası ile Jutland yarımadası arasında deniz üzerinden bir köprü yapımı gündemdedir.
Etimoloji
Den Store Danske Encyklopædi ve Nudansk Ordbog adlı kaynaklara göre, Kattegat adı, Felemenkçeden gelmekte olup, Kat (kedi) ve Gat (delik) sözcüklerinden gelmektedir. Bu isimler Ortaçağ sonlarında kullanılan denizcilik jargonundan gelmektedir. Hansa Birliği ticaret filolarının kaptanları, bu denizin oldukça dar olduğunu iddia ederek, boğazın çok dar bir deliğe benzediğini ve bir kedinin bile buradan zor geçeceğini belirterek bu adı verdiler.[2][3] Bu bağlamda sığ ve dar olan denizin bir noktasında geçilebilecek yer genişliği 3.84 kilometreye kadar düşmektedir.
Skagerrak ve Kattegat'ın eski dönemlerdeki ortak adı Norveç Denizi veya Jutland Denizi şeklindedir. Ayrıca Danimarka'nın başkenti Kopenhag'daki Kattesundet sokağı da adını bu nehir ile aynı kökten almıştır.[3]
Kaynakça
- Convention No 3210. League of Nations Treaty Series 199, 1933. Retrieved 15 April 2008.
- Den Store Danske Encyklopædi (2004), CD-rom edition, Copenhagen: Gyldendal, entry Kattegat.
- Nudansk Ordbog (1993), 15th edition, 2nd reprint, Copenhagen: Politikens Forlag, entry Kattegat.