Göteborg

Göteborg [ˌʝøtəˈbɔrj], İsveç'in ikinci ve İskandinavya'nın dördüncü büyük şehridir. Göteborg şehir merkezinin 570.000, metropolitan bölgesinin ise yaklaşık 1.000.000 nüfusa sahip olduğu tahmin edilmektedir. Stokholm'den sonra İsveç'in ikinci büyük şehridir. Göteborg 60.000 üniversite öğrencisiyle İskandinavya'nın en çok öğrenci barındıran şehridir.

Göteborg
Şehir
Göteborg

Arma
Takma adlar:
Küçük Londra, Yeni Amsterdam, Gbg
İl Västra Götaland ili
Bölge Västergötland
Kurucu II. Gustav Adolf
Yüzölçümü
 • Şehir 447,98 km² (17.296 mil²)
 • Kara
 3.694,45 km² (142.643 mil²)
 • Su
 14,5 km² (55 mil²)
 • Kent
 203,67 km² (7.863 mil²)
Nüfus
 (2018)
 • Şehir 571.868
 • Yoğunluk 1.221/km² (3.160/mil²)
 • Kent
 599.011
 • Kent yoğunluğu 2.700/km² (6.000/mil²)
 • Metropol
 1.025.355
 • Metropol yoğunluğu 265/km² (680/mil²)
Zaman dilimi UTC+01.00 (OAZD)
 • Yaz (YSU) UTC+02.00 (OAYZD)
Alan kodu 031

Tarih
Yeni Lödöse şehrinin 17. yüzyıldan kalan planı

Orta Çağ'da bugünkü Göteborg'un 40 km kuzeyinde olan Lödöse şehri büyük bir ticaret merkeziydi. Norveçlilerin kıyıya yakın bir kale yapmaları üzerine şehir jeo-stratejik konumu göz önünde bulundurularak güneye, deniz kıyısına taşındı. Ancak şehrin taşınması bölgedeki karışıklığı sonlandıramadı ve birkaç başarısız denemenin ardından İsveç Kralı'nın emriyle 1621 yılında Göteborg kuruldu. İsveç kralının şehir planlamacıları Göteborg'un planlarını çizerken Cakarta'yı örnek almışlardır.

Yönetim

Göteborg şehri halk tarafından seçilen bir vali ile yönetilir. Dört yılda bir seçilen seksen bir üyeli konseyin atadığı ve başkanlığını valinin yaptığı on üç kişilik yönetim kurulu tarafından idare edilir. Göteborg yirmi bir ilçeye ayrılmıştır:

  • Askim
  • Backa
  • Bergsjön
  • Biskopsgården
  • Centre
  • Frölunda
  • Gunnared
  • Härlanda
  • Högsbo
  • Kortedala
  • Kärra-Rödbo
  • Linnéstaden
  • Lundby
  • Lärjedalen
  • Majorna
  • Styrsö
  • Torslanda
  • Tuve-Säve
  • Tynnered
  • Älvsborg
  • Örgryte

Coğrafya
Göta Älv Nehri'nin Alvsborg Köprüsü'nden görünüşü.
Göteborg'un ünlü tramvay hattından bir görüntü.

Göteborg şehri, İsveç'in Kuzey Denizi'ne bakan batı kıyısındaki Kattegat Körfezi'nde yer almaktadır. Gulf Stream akıntısı sebebiyle iklimi, İskandinavya bölgesindeki diğer şehirlere göre daha yağışlı ve yumuşaktır. Göteborg, Göta Alv Nehri'nin ve Göta Kanalı'nın denizle buluştuğu noktada konuşlanmıştır. Göteborg Adaları, içinde bulunduğu Bohus Bölgesi'nde tipik olduğu üzere kayalık bölgelerden ve uçurumlardan oluşmuş sert bir araziye sahiptir.

Ulaşım

Göteborg şehrinin iki havaalanı vardır; daha büyük olan Landvetter Havaalanı ve Göteborg Şehir Havaalanı. Landvetter Havaalanı şehrin 20 km doğusundadır. Göteborg'dan Oslo ve Kopenhag'a trenle, Kiel ve Newcastle'a feribotla ulaşılabilir. Göteborg şehrinin 150 kilometrelik tramvay hattı, Avrupa'daki emsallerinin en uzunudur.

Nüfus

Göteborg, İsveç'in diğer büyük şehirlerinde olduğu gibi çok sayıda göçmen barındırmaktadır. 2005 yılında yapılan bir araştırmada, Göteborg'da 93.965 göçmen olduğu ortaya çıkmıştır. Bu göçmenlerin %50'si İran'dan, %45'i Finlandiya'dan gelmiştir. İran ve diğer Orta Doğu ülkeleri ile Yugoslavya'dan gelen göçmenlerin şehrin uzak banliyölerine yerleştirilmeleri, göçmenleri topluma entegre etmekle görevli devlet kuruluşunun (Integrationsverket) eleştirilmesine sebep olmaktadır.

Ekonomi

Coğrafi konumu dolayısıyla avantajları bulunan Göteborg şehri, İskandinavya'nın en büyük limanına sahiptir. Uluslararası ticaret yüzyıllardır şehir için büyük geçim kaynağı olmuştur. Şehirdeki endüstri ve hizmet sektörlerinin gelişmesi, Volvo ve Ericsson gibi büyük şirketlerin yer almalarıyla hızlanmıştır. Göteborg'da ayrıca yüksek teknoloji şirketleri ve yazılım şirketleri de konuşlanmıştır.

Eğitim
Göteborg Ticaret Hukuku ve Ekonomi Okulu

Göteborg 60.000 öğrencisiyle İskandinavya'nın en büyük üniversite şehridir. Göteborg'daki bu gelişme 19. yüzyılda şehrin ileri gelenlerinin üniversiteleri maddi açıdan desteklemeleriyle başlamıştır. Göteborg'un en önemli üniversiteleri:

Kültür
Liseberg Parkı'ndan bir görüntü.
Göteborg Botanik Bahçesi

Göteborg, ticaret yolları üzerinde bulunduğu ve pek çok zengin sakini olduğu için yüzyıllardır kültürel bir merkez olmuştur. Şehrin en önemli eğlence merkezlerinden biri Liseberg parkıdır. Bu park, metal işçilerinin boş vakitlerinde yaptıkları çalışmalarla doludur. Göteborg Botanik Bahçesi Avrupa'nın en önemli botanik bahçelerinden birisi sayılmaktadır. Zengin tüccarlar ve fabrikatörlerin katkılarıyla yaptırılan kültür merkezlerinden bir diğeri de Röhsska Müzesi'dir. Göteborg, canlı bir müzik dünyasına ev sahipliği yapar. Göteborg Senfoni Orkestrası, Ace of Base, In Flames gibi farklı müzik dallarından pek çok grup ve sanatçı sayılabilir. Her yıl düzenlenen Göteborg Film Festivali, İskandinavya'nın en büyük film festivalidir.

Yeme-içme
Kungsportvaynen Caddesi, Göteborg'un Champs-Elysées'i (okunuşu: şanzelize) kabul edilir.

Göteborg Kuzey Denizi'ne olan yakınlığı sayesinde pek çok deniz ürünleri restoranına sahiptir. Göteborg'daki dört restoran (28 +, Basement, Fond and Sjömagasinet) dünya çapında üne sahiptir. Dünyanın en ünlü şeflerinden bazılarına ev sahipliği yapan Göteborg, İsveç'in kişi başına en çok kafe olan şehridir. Göteborg'un yerel ürünü olan taze balığın alınabileceği en ünlü yer Feskekôrka'dır. Göteborg'un gece hayatı Kungsportsavenyn Caddesi'nde toplanmıştır. İki kilometre uzunluğundaki caddede farklı zevklere hitap eden eğlence mekânları sıralanmıştır.

Spor

Futbol
Göteborg'da futbol dahil pek çok spora ev sahipliği yapan çok amaçlı Nya Ullevi (Yeni Ullevi) Stadyumu.

Göteborg aşağıdaki futbol takımlarına ev sahipliği yapmaktadır:

Artistik patinaj

Ayrıca 2008 yılında Göteborg'da düzenlenen Dünya Artistik Patinaj Şampiyonası Göteborg'da kış sporlarının ne kadar gelişmiş olduğunun bir örneğidir.

Çeşitli konular
  • Göteborg'un güneyindeki Güney Göteborg Takımadası motorlu taşıtlardan arındırılmış bir bölgedir.
  • 2006 yılında Göteborg'daki NO2 ve PM10 toz seviyeleri Avrupa Birliği rakamlarını geçmiştir. Göteborg hava kirliliği açısından İsveç'in birinci şehridir.

Kardeş şehirler

Kaynakça

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.