Katyuşa (şarkı)

Katyuşa (Rusça: Катю́ша), "Katûša", "Katusha", "Katjuscha", "Katiusha" veya "Katjusha" olarak da tercüme edilen (Rusça: Екатерина, Ekaterina - Katherine), Sovyet halk temelli bir şarkı ve askeri marştır. Genelde halk şarkısı olarak bilinse de 1938 yılında Matvey İsaakoviç Blanter tarafından bestelenmiş sözleri ise Mikhail Isakovsky tarafından yazılmıştır.[1] Şarkı ilk kez 28 Kasım 1938'de Vera Krasovitskaya, Georgy Vinogradov, Vsevolod Tyutyunnik tarafından ve Knushevitsky tarafından yürütülen bir orkestra ile seslendirilmiştir.[2] Valentina Batishcheva tarafından yapılan şarkının ilk kaydı 1939'da yapılmıştır.[3][4][5] Daha sonra şarkı Lidiya Ruslanova, George Vinogradov, Eduard Gil, Anna German, Dmitry Hvorostovsky ve diğer şarkıcılar tarafından seslendirildi.Bazı eleştirmenler Katyuşa 'nın, İgor Stravinsky'nin 1937 yılında Chanson Russe şekline adapte ettiği Mavra (1922) adlı operasına benzer tonlar taşıması nedeniyle Blanter'in kompozisyonu olmadığını ifade ederler. 1938'de Matvey Blanter tarafından bestelenen katyuşa, II. Dünya Savaşı sırasında vatansever bir şarkı olarak ün kazandı. Şarkı Sovyet halkı açısından savaş çabalarında topraklarına hizmet etmeleri ve savunmaları için ilham verdi. Rusya'da şarkı 1995'ten beri hala popülerliğini korumaktadır.[1] Ayrıca şarkı, II. Dünya Savaşı'nda Kızıl Ordu tarafından kullanılan BM-8, BM-13 ve BM-31 "Katyusha" roketatarlarının takma adının kaynağıdır.[6][7] Russian Reporter dergisi tarafından 2015 yılında yapılan bir sosyolojik çalışmanın sonucu olarak, Katyusha şarkısının, Rusya ve dünya klasikleri de dahil olmak üzere Rusya'daki en popüler şiirsel eserlerin popülerliği sıralamasında 13. sırada yer aldığı belirtilmiştir.[8]

"Katyuşa/Katyusha"
Şarkı
Yayımlanma 1938
Tarz Rus Halk Müziği
Dil Rusça
Besteci Matvey Blanter

Şarkı

Şarkı Katyuşa adında bir kadını anlatmaktadır. Katyuşa sarp bir nehir kıyısında dururken, şarkısını uzaklarda vatanı için hizmet eden asker sevgilisine adamaktadır. Şarkının ana teması, asker sevgilisinin vatanını ve halkını koruyacağı ve bunun için kendisine minnettar olan Katyuşa'nın daima ona sadık kalacağı üzerinedir. Şarkının sözleri, birçok Sovyet erkeğinin Rusya'da Büyük Vatanseverlik Savaşı olarak bilinen II.Dünya Savaşı'nda hizmet etmek için evini ve ailesini bıraktığı İkinci Dünya Savaşı sırasında savaş cephesinde yer aldığı süreç ile popüler bir vaziyet almıştır.Zira savaşa giden birçok Rus geri dönememiştir.[9]

Lidiya Ruslanova

Şarkının popülerleşmesi

Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı'na katılımı, Hitler'in Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı'na rağmen Polonya üzerine saldırı başlatması üzerine oldu. Ancak şarkının popülaritesi, Almanya'nın Sovyetler Birliği'ne karşı başlattığı Barbarossa Harekâtı'nın başlamasıyla artmaya başladı. Şarkı, Moskova'daki bir Sovyet sanayi okulundan kız öğrenciler tarafından,Nazi Almanyası'na karşı savaş cephesine giden askerlere atıfta bulunmak için söylendi. Şarkının ilk resmi performansı, Moskova Birlikler Evi Sütun Salonu'nda, 1938 sonbaharında Devlet Caz Orkestrası konserinde Valentina Batishcheva tarafından yapıldı.[10] Şarkı o zamandan beri Lidiya Ruslanova, Georgi Vinogradov, Eduard Khil, Anna German, Ivan Rebroff, Dmitri Hvorostovsky, Iosif Kobzon, kontravör Vitas, Marina Devyatova ve Katya Ryabova, Elena Vaenga'nın düeti ve diğer ünlü şarkıcılar tarafından birçok kez söylenmiştir. Ayrıca "Katyusha" şarkısı Kızıl Ordu Korosu repertuvarının bir parçasıdır.[11]

Şarkının Sözleri
Rusça Metin:
Катюша		 Latin Alfabesiyle Okunuşu:
Katyusha		 Türkçe Metin:
Katyuşa

Расцветали яблони и груши,
Поплыли туманы над рекой.
Выходила на берег Катюша,
На высокий берег на крутой.

Выходила, песню заводила
Про степного, сизого орла,
Про того, которого любила,
Про того, чьи письма берегла.

Ой ты, песня, песенка девичья,
Ты лети за ясным солнцем вслед.
И бойцу на дальнем пограничье
От Катюши передай привет.

Пусть он вспомнит девушку простую,
Пусть услышит, как она поет,
Пусть он землю бережет родную,
А любовь Катюша сбережет.

Rastsvetali yabloni i gruşi,
Paplıli tumanı nad rekoy.
Vıhodila na bereg Katyuşa,
Na vısokii bereg na krutoy.

Vıhodila, pesnyu zavodila
Pro stepnogho, sizagho arla,
Pro togho, katorogho lyubila,
Pro togho, çyi pis'ma beregla.

Oy tı, pyesnya, pyesenka deviç'ya,
Tı leti za yasnım solntsem vsled.
İ boytsu na dal'nem pograniçye
Ot Katyuşi peredai privyet.

Pust' on vspomnit devuşku prostuyu,
Pust' uslışit, kak ona payot,
Pust' on zemlu berejyot rodnuyu,
A lyubov' Katyuşa sberejyot.

Çiçek açmış Elmalar ve Armutlar.
Nehirde yükselir sis.
Katyuşa belirir kıyıda,
Kıyı sarptır, kıyı sessiz.

Bir sevda türküsü tutturur
Bozkırların kartalına,
Yiğide sevdasından,
Taşır mektuplarını göğsünde.

Ah sen bir şarkı gibi kızsın,
Işığın güneşin ardında.
Ve özlediği uzak sınırlarda
Katyuşa'dan bir selam söyle.

O kız ki hep hatırlar,
Bir şarkı gibi aklında,
O ki korur memleketi,
Ve dahi aşkını içinde.

(Çeviri Attila Tokatlı)[12]

Kaynakça
  1. Stites, Richard; Von Geldern, James (1995). M ass Culture in Soviet Russia: Tales, Poems, Songs, Movies, Plays, and Folklore, 1917-1953. Indiana University Press. p. 315. ISBN 978-0-253-20969-6
  2. Биографическая справка о В. Красовицкой на портале kino-teatr.ru.
  3. По данным сайта Russian-Records.com пластинка с песней (матричный номер 8367) вышла уже весной 1939 года, в том же году были выпущены пластинки не только в Москве, но и в Ленинграде и Свердловске
  4. Николай Овсянников. «Katyusha» VS «Forelock». Алеф - Ежемесячный международный еврейский журнал (16 мая 2016). Дата обращения 15 ноября 2018.
  5. Одна из самых распространенных грамзаписей «Катюши» Поет Валентина Батищева, Ленинградсий завод, 1939 год, матричный номер 611
  6. Zagola, Steven (1984). Soviet Tanks and Combat Vehicles of World War Two. Arms and Armour Press. p. 150. ISBN 0-85368-606-8
  7. Первушин А. И. Красный космос. Звёздные корабли Советской империи. — М.: «Яуза», «Эксмо», 2007. — ISBN 5-699-19622-6
  8. Виталий Лейбин, Наталья Кузнецова. Слова не выкинешь. Какие песни мы поём в душе и какими стихами говорим (недоступная ссылка) 19 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. rusrep.ru (26 июня 2015). Arşiv tarihi 10 Nisan 2016
  9. "К вопросу о потерях противоборствующих сторон на советско-германском фронте в годы Великой Отечественной войны: правда и вымысел : Министерство обороны Российской Федерации". encyclopedia.mil.ru. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2018.
  10. Анастасия, Лисицына (10 February 2018). "Золотой Блантер: "Катюша" и другие песни". Gazeta.ru. Erişim tarihi: 11 Nisan 2019.
  11. "Alexandrov Ensemble Coming with its Youngest Soloist". Portal of Prague. Organiser’s press release. 27 April 2012. Archived from the original on 24 December 2016. Retrieved 24 December 2016.
  12. Atilla Tokatlı, "Sovyet Şairleri Antolojisi", Yayınevi;Elips, 2009, İstanbul ISBN:9786054232024


Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.