Kaytazzade Mehmet Nazım

Kaytazzade Mehmet Nazım (1857-1924), Kıbrıslı şair, yazar, bürokrat.

Kaytazzade Mehmet Nazım
Kaytazzade Mehmet Nazım
Doğum 1857
Lefkoşa
Ölüm 1924
Lefkoşa
Meslek Şair, yazar, memur
Milliyet Kıbrıslı Türk
Vatandaşlık Osmanlı

Hayatı

Kaynaklarda Kaytazzâde Mehmet Nâzım Efendi'nin 1857 yılında Lefkoşa’da doğduğu belirlenmiştir. Doğduğu yerde öğrenimini bitirdikten sonra 1884 yılında kamu hizmetine girdi ve sırasıyla Sakız Adası, Adana, İstanbul, İzmir ve Bursa’da görev yaptı.[1] Sonra istifa ederek Kıbrıs’a döndü.

Bir süre İstanbul’da kaldıktan sonra şair, Lefkoşa Şer’iye Mahkemesi’nde kendisine verilen kâtiplik görevini ölüm tarihi olan 1924 yılına kadar devam ettirmiştir. 

Eserleri

Mensur eserleri

Şâirin Kıbrıs’ta yayımlanan yerel gazetelerde çok sayıda gazel, şarkı, kıt’a vb. şiirleri yayımlanmıştır.

Kaytazzâde M. Nâzım’ın Kıbrıs Gazetesi’nde 39 bölüm olarak tefrika edilen "Yadigâr-ı Muhabbeti" adlı romanı daha sonra aynı gazete tarafından kitap olarak 1893’te (veya 1894'te) basılmıştır.[2] Bu, Kıbrıs Türk edebiyatının kitap olarak basılan ilk romanıdır. Bu romanın Latin harflerine transkripsiyonunu gerçekleştiren araştırmacı Harid Fedai'ye göre Osmanlı topraklarında hissedilen Abdülhamid baskısı romana yansımış, Servet-i Funûn edebiyatının diğer örneklerinde olduğu gibi romanda da "kentsoylu aydınların yaşamları, kişisel dramları" konu edilmiştir.[3] Yazarın yine Kıbrıs Gazetesi’nde 12 bölüm halinde tefrika edilen yarım kalmış "Leyle-i Visâl" adlı ikinci bir romanı daha vardır. Birinci romanın konusu İstanbul’da, ikinci romanın konusu ise Sakız Adası’nda geçmektedir. 

Yazarın 1892’de "Yeni Zaman Gazetesi"nde yayımlanan "Âdem-î İhtiyâd" adlı bir hikâyesi ile annesinin ölümü üzerine yazdığı ve yine "Yeni Zaman Gazetesi"nde tefrika edilen "Feryâd-ı Garibâne" adlı mensur bir eseri de bulunmaktadır.[2]

Nazım eserleri

Kaytazzâde, Müftü Hasan Hilmi Efendi’den sonra divan şiiri tarzında şiirler yazan Kıbrıslı şairler arasında en güçlü şairlerden biri olarak kabul edilir. Şairin Kıbrıs’ta yayımlanan yerel gazetelerde çok sayıda gazel, şarkı, kıt’a vb. şiirleri yayımlanmıştır.

Kaytazzâde Mehmed Nâzım Efendi"nin şiirlerinden Mevlâna Celâleddîn-î Rûmî'ye büyük saygı duyduğu ve Mevleviliğe yürekten bağlı olduğu anlaşılmaktadır. Kaytazzâde Mehmed Nâzım Efendi'nin şiirleri arasında Mevlâna'ya yazılmış üç şiir ile bir beyit bulunmaktadır. Üç şiirden biri gazel, diğer ikisi ise kıta ve kıta-i kebire nazım şekilleriyle yazılmıştır.[4] 

Tahassür başlıklı ikinci mersiye hicrî 1311 (M.1893) yılında hac fârizâsını yerine getirmek üzere gittiği kutsal topraklarda, Tûr’da vefat etmiş olan Lefkoşa Mevlevîhanesi postnişîni Savfet Dede için yazılmıştır. Beş dörtlükten oluşan mersiye, "Tahassür" başlığından da anlaşılacağı gibi, şairin hasret ve üzüntüsünü dile getirmektedir. Kendisi de Mevlevî tarikatına bağlı olan Mehmet Nâzım Efendi, mürşîdinin vefâtından büyük bir üzüntü duymuştur. 

Bir diğer mersiye, kıta nazım şekliyle ve aruz vezni ile yazılmıştır. Şâir bu mersiyeyi oğlu Gâlib ve eşi Zehra Hanım’ın vefâtları üzerine yazmıştır.  

Kaytazzâde Mehmet Nâzım Efendi’nın şiirleri, "Rûh-ı Mecrûh Şiirler" adı altında 1993 yılında yayımlanmıştır.[1]

Kaynakça
  1. Kıbrıslı Şair Kaytazzade Mehmet Nazım Efendi’nin Mersiyeleri Üzerine Bir İnceleme 
  2. Kıbrıs Türk Edebiyatı- Başlangıçtan Bugüne-, 1989, s.41-44  3 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. Aylanç, Mihriban (2017). Kıbrıs Türk Romanı Eserler Sözlüğü. Lefkoşa: Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Yayınları. ss. 17-18.
  4. Kıbrıslı Şair Kaytazzâde Mehmed Nâzım Efendi"nin Mevlâna"ya Yazdığı Şiirler
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.