Kereviz
Kereviz (Apium graveolens), maydanozgiller Apiaceae familyası içinde, Batı ve Kuzey Avrupa sahil bölgelerinin ve özellikle de bu bölgelerin çukur ve sazlık kesimlerinin yerlisi kabul edilen, yenilebilir, iki senelik bir bitkidir. Boyu bir metreye kadar uzayabilir. Çiçekleri krem rengine çalan beyaz renkte, 2–3 mm çapındadır.
Kereviz | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Apium graveolens L. | ||||||||||||||||||||
Dış bağlantılar | ||||||||||||||||||||
|
Tarihçe
Eski Yunan uygarlığınca iyi bilinen bir bitki olan kerevizin gıda olarak kullanımının ilk izlerine Sisam adası kalıntılarında rastlanmıştır. Homeros'un İlyada'sında atların Troya yakınlarındaki sazlıklarda yetişen yaban kerevizi ile otlandıkları dizesi yer almakta, Odysseia'da Kalipso'nun mağarasının yakınında yine yaban kerevizi yetişmektedir.
Gıda amaçlı kullanımı
Kereviz genellikle zeytinyağlı yemeklerde tercih edilen bunun yanında salatası, dolması, çorbası ile yaygın şekilde tüketilen bir sebzedir. Özellikle Güney Avrupa mutfak geleneklerinde, Fransız mutfağında, ABD'de Louisiana yemek kültüründe önemli yeri vardır.
Kereviz tohumları tatlandırıcı baharat olarak kullanılır. Baharatlık amaca dönük kereviz tohumu yemeklik tuz ile karıştırılarak "kereviz tuzu" adı altında piyasaya sürülür ve yemeklerde ve kokteyllerde olağan tuza alternatif bir ürün oluşturur. Bloody Mary (kokteyl) ve sosisli sandviç kereviz tuzu ile özdeşleşmiş iki tanınmış üründür.
Çin kerevizi veya şark kerevizi daha ince saplı olup, tadı daha keskindir. Çin mutfağında genellikle karışık yağlı kızartmalarda ve çorbalarda rastlanır.
Şifa amaçlı kullanımı
Kerevizin yaprak ve saplarında yer alan vitaminler ve mineraller nedeniyle çok faydalı olduğunu belirten uzmanlar, mideyi kuvvetlendirdiğini ve iştah açtığını bildirmektedir. Uzmanlar; kerevizin iç salgı bezlerini ve özellikle vücutta çok çeşitli vazifesi olan böbrek üstü bezlerini çalıştırdığını, sinir yorgunluğunu da önlediğini ifade ediyor. Kanı temizlemesine ve sivilcelerin geçmesine, yüzün pembe bir hal almasına yaramaktadır. Ayrıca kereviz, karaciğerin şişliğini giderip onu yorgunluk maddelerinden temizlemekte, sarılığı gidermekte, böbrekleri çalıştırmakta ve fazla suyu dışarı atmaktadır. Böbreklerden kumu ve taşı dökmektedir. Şişmanları zayıflatmakta ve cinsel faaliyeti arttırmaktadır.
Bitkinin körpe yaprakları, güneşsiz ve havadar bir yerde kurutularak havanda ezilip toz haline getirilir ve yiyeceklere, çeşni vermesi için serpilir. Bitkinin tohumları da kurutulup ezilerek kereviz tuzu olarak yiyeceklere katılır. Tuzsuz rejimlerde sofra tuzu yerine kullanılır.