Keseli porsuğumsular
Keseli porsuğumsular (Latince: Peramelemorphia) 21 türden oluşan bir keseli takımı. Çoğu kez İngilizce adından (Bandicoots) kaynaklanan bandikutlar adı'da kullanılır. Kelimenin kökeni Telugu dilinde bulunmakta ve domuz sıçanı anlamına gelmektedir. Bu ad eskiden Bandikut sıçanları (Bandicota) cinsi için kullanılırdı.
| Keseli porsuğumsular | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Kısaburunlu keseli (Isoodon sp.) | ||||||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Özellikleri
Keseli porsuğumsular küçük veya ortanca büyüklükte yerde yaşayan hayvanlardır. Burunları daima uzun olur. Arka ayakları ön ayaklarından daha uzun olduğu için hoplayarak yürürler. Yeri kazmak için uzun tırnakları olur.
Yayılım ve yaşam alanı
Keseli porsuğumsular Avustralya, Yeni Gine ve Endonezyanın batısında bulunan bazı adalarda yaşarlar. Çöl gibi bölgelerden tropik ormanlara kadar birbirinden farklı habitatlarda yaygındırlar.
Yaşam şekli
Keseli porsuğumsular çiftleşme zamanı dışında yalnız yaşar ve aynı türden olanlara rastlarsa agresif davranır. Çoğu türler kendine ait bir bölgeyi benimser, koku işaretleri ile bu bölgenin sınırını çizer ve yabancılara karşı savunur. En önemli duyuları koku almak ve duymaktır, ve çoğu gece aktifdir. Gündüzleri kendi kazdıkları bir inde, yapraklar ile döşedikleri bir yuvada veya çalıların arkasında kazdıkları bir kuyuda geçirirler. Boş ağaçları veya terk edilmiş tavşan yuvalarını da bazen sığınak olarak kullanırlar.
Beslenme
Keseli porsuğumsular omnivor'dur (her şey yiyici). Böcekler, küçük omurgalılar (fare, kertenkele vb.) veya da meyveler ve tohumlar ile beslenebilirler. Yerde veya kazdıkları kuyuların içerisinde, uzun burunları ile kokusunu aldıkları besinlerini bulurlar. 46 - 48 adet olan dişleri daha çok yırtıcı keselilerin kine benzer.
Üreme
Keseli porsuğumsular'da gebelik süreci 2 hafta civarında olarak gayet kısadır. Diğer keselilerden farklı olarak onlarda ilkel bir etene (plazenta) bulunur. Keseleri iyi gelişmiştir ve girişi arkaya yöneliktir. Yeni doğan yavruların, annelerinin kesesine kadar tırmanmak için uzun tırnakları olur. Bu tırnaklar işini yerine getirdikten bir süre sonra düşer. Keseli porsuğumsuların 6 - 10 memesi olur ve 2 ila 5 yavru dünyaya getirirler. Süt emen yavruların bir kuşağı daha henüz memeden ayrıldığı gibi yeni yavruların dünyaya gelmesinden dolayı, memelerin bir kısmı yeni doğan yavrular için küçük diğerleri ise büyük olur.
Sınıflandırma
Modern bilimde keseli porsuğumsular 3 familyaya bölünür:
- Domuzayaklı keseli (Chaeropodidae) familyası tek soyu tükenmiş bir tür içermektedir.
- Tavşanımsı keseliler (Thylacomyidae) familyasının içerdiği iki türden birisinin soyu tüknemiştir..
- Keseli porsukgiller (Peramelidae) familyası iki alt familya'ya bölünen diğer 18 türü içermektedir:
- Peramelinae daha çok kurak bölgeleri tercih ederler ve kafatasları yassı olur. İki cinse bölünürler: Isoodon ve Perameles cinsi.
- Peroryctinae tropik ormanlarda yaşarlar ve kafatasları silindir şeklindedir. Dört cinse ayrılan 12 türü içerir.
Keseli porsuğumsuların soyağacı şu şekilde yapılır:
Keseli porsuğumsular (Peramelemorphia)
|-- (Chaeropus)
|--N.N.
|-- (Macrotis)
|-- (Peramelidae)
|--
|--
|--
|--
Kitaplar
- Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, Baltimore 1999. ISBN 0-8018-5789-9
- D. E. Wilson, D. M. Reeder: Mammal Species of the World. Johns Hopkins University Press, Baltimore 2005. ISBN 0-8018-8221-4