Keskin, Tepebaşı
Keskin, Eskişehir ilinin Tepebaşı ilçesine bağlı, Haydariyye ve Vefâîyye’ye ulaşan ve genellikle yukarıda işaret edildiği gibi Baba İlyas’ın halife ve müritlerinden oluşan bir grup olup, önceleri “Babâîler”'daha sonra da “Baba”, “Abdal” ve “Horasan Erenleri” adıyla meşhur olmuş Orta Asya'dan Türkistan'dan, Taptuk Emre ile birlikte, Şeyh Edebali ile gelen talebeleri tarafından kurulmuş bir mahalledir. 523 tarihli vakıf defteri parçasından anlaşıldığına göre zaviye Halil Veledi Beştaş tarafından babası adına kurulmuştur. Beştaş Baba'nın da Baba İlyas müritlerinden biri olduğu ihtimali güçlüdür.
Keskin | |
---|---|
Ülke | Türkiye |
İl | Eskişehir |
İlçe | Tepebaşı |
Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
Nüfus (2000) | |
• Toplam | 828 |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
İl alan kodu | 0222 |
Posta kodu | 26000 |
Tarihçe
Osmanlı tarihinde Beştaşlar Derbent Zaviyesi, bugünkü ismiyle Keskin Köyü 'dür. İlk kurulduğu yer, Roma döneminden kalma, dikili vaziyette, beş sütun-taş bulunmaktadır[1] bugünkü Keskin ile Oluklu köyleri arasındadır. Osman Gazi sefere çıkarken Beştaş Zaviyesi'ne (Keskin Köyü’ne) gelmiştir. Beştaş zaviyesi, bugün Keskin ile Oluklu köyleri arasındadır[2].Beştaş Zaviyesi: Eskişehir'e 25 km. uzaklıkta olup kentin kuzeybatısında uzanan Beşkardeş Dağları üzerinde konuşlanmış bir derbent zaviyesidir. Eskişehir'in merkez köylerinden olan Keskin'le İtburun mahallesi arasında yer almış olup. İtburun mahallesine kuş uçuşu iki kilometre uzaklıktadır. Beştaş zaviyesi Selçuklu Devleti zamanında uçta kurulmuş bir derbent zaviyelerdendir. Zaviyenin bulunduğu mevki, eski çağlardan beri Bitinya'dan gelip güneye ve doğuya giden yolların Dorylaion'a ulaşmadan önce son durak yeridir. Beştaş zaviyesinin bulunduğu yerden Eskişehir ovası, Karacahisar Kalesi ve Dorylaion aynı zamanda görülebilmektedir. Bu özelliğinden dolayı antik çağlardan beri gözetleme yeri olarak kullanılmıştır. Yaşar Ocak’ın ifadesiyle, “Türkmenlere Şiî eğilimli bir İslâmiyet cilası altında, Şamanizm kalıntıları ile karışık fikirler telkin eden bir Türkmen babası olan Baba İlyas ile başlayan bu dinî-tasavvufî hareket, Halife Baba İshak, Baba İlyas’ın oğlu Muhlis Paşa ve Şeyh Osman, Aynuddevle, Hacı Mihman, Bağdın Hacı, Şeyh Balı, Şeyh Edebali, Emirci (Emircem) Sultan ve Hacı Bektaş-ı Velî gibi halifeleri vasıtasıyla, özellikle Orta ve Batı Anadolu’da yayılmış ve hatta Osmanlılar devrinde meydana gelen dinsel gerginliklerde önemli rolleri bulunan çeşitli heterodoks ve zenâdıka10 zümrelerinin teşekkülüne zemin hazırlamıştır. Âşıkpaşazâde’nin (ö. 901/1495 ?) belirttiğine göre, Osmanlı Devleti'nin kuruluş dönemlerinde Anadolu’da “Anadolu Ahıları (Âhîyân-ı Rûm), Anadolu Gazileri (Gâziyân-ı Rûm), Anadolu Bacıları (Bâciyân-ı Rûm) ve Anadolu Abdalları (Abdalân-ı Rûm)” adıyla dört dini-tasavvufî grup bulunmaktaydı. Bunlardan Abdalân-ı Rûm, kökenleri itibarıyla Yeseviyye-Kalenderiyye, Haydariyye ve Vefâîyye’ye ulaşan ve genellikle yukarıda işaret edildiği gibi, Baba İlyas’ın halife ve müritlerinden oluşan bir grup olup, önceleri “Babâîler”, daha sonra da “Baba”, “Abdal” ve “Horasan Erenleri” adıyla meşhur olmuşlardır. Özellikle yeni fethedilen topraklarda çeşitli tekke ve zâviyeler kurarak Anadolu’nun İslamlaşmasına önemli katkılarda bulunan bu gruplar, Osmanlı kronikleri Osman Bey'in yakın arkadaşı Köşe Mihal ile [3].
Coğrafya
Eskişehir merkezine 15 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
---|---|
2007 | 1200 |
2000 | 860 |
1997 | 820 |
Kaynakça
- Aşıkpaşazade, s:2337
- Ankara Tarih Araştırmaları
- 551 BDA.TT. No. 43B. 144, BDA.MAD. No. 18333, s. 8. BDA.MAD. No. 27. 552 ~ecdet Tunçbılek, 'Eskişehir Böıqeslnde Yerleşme Tarihine Toplu Bir Bakış, iktisat faküıtesi Mecmuası, YN/14 !Istanbul 19531, 198. 55J BDA.TT. No. 43B, 144, MAD. No. 18333, s. 2