Litvanya-Sovyet Savaşı
Litvanya-Sovyet Savaşı veya Litvanya-Bolşevik Savaşı Litvanca: Karas su bolševikais), I. Dünya Savaşı'nın ardından yeni bağımsızlığını ilan eden Litvanya ile Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti arasındaki savaştır. Bu savaş 1918-1919 arasındaki batıya doğru gerçekleşen geniş kapsamlı Sovyet saldırısının bir parçasıydı. Saldırı, Almanya birliklerinin bulunduğu Ukrayna, Belarus, Litvanya, Letonya, Estonya, Polonya topraklarında Sovyet cumhuriyetleri kurma ve Alman Devrimi'ni başarıya ulaştırmaktı.[3] Aralık 1918'in sonunda Kızıl Ordu birlikleri Litvanya sınırlarına ulaştı ve büyük bir çatışma olmadan Ocak 1919'un sonuna kadar Litvanya topraklarında hakimiyet sürdü. Sovyet hakimiyeti altında Litvanya-Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. Şubat ayında geçici başkenti Kaunas'ı ele geçirmek isteyen Sovyet güçlerinin ilerlemesi, Litvanya ve Almanya birlikleri tarafından durduruldu. Nisan 1919'dan itibaren, Litvanya savaşı Polonya-Sovyet Savaşı ile paralel bir şekilde gitti. Polonya'nın Litvanya, özellikle Vilnius Bölgesi üzerinde toprak iddiaları vardı ve bu gerilimler Polonya-Litvanya Savaşı'na sıçradı. Tarihçi Norman Davies durumu şu şekilnde anlatır; "Almanya ordusu Litvanya milliyetçilerini destekliyordu, Sovyetler Litvanya komünistlerini destekliyordu, Polonya Ordusu ise hepsiyle savaşıyordu." Mayıs ayının ortalarında, Silvestras Žukauskas tarafından yönetilen Litvanya ordusu, kuzeydoğu Litvanya'daki Sovyetlere karşı bir saldırı başlattı. Haziran ortasına kadar, Litvanyalılar Letonya sınırına ulaştı ve Sovyet güçlerini, Sovyetlerin Ağustos 1919'un sonuna kadar tuttuğu Zarasai yakınlarındaki göl ve tepeler arasında sıkıştırdı. Daugava Nehri ile ayrılan Sovyet ve Litvanyalı güçler, Ocak 1920'de Daugavpils Savaşı'na kadar cephelerini korudular. Eylül 1919 gibi erken bir tarihte Sovyetler bir barış anlaşması müzakere etmeyi teklif etti, ancak görüşmeler Mayıs 1920'de başlayabildi. Sovyet-Litvanya Barış Antlaşması 12 Temmuz 1920'de imzalandı. Sovyet Rusya bağımsız Litvanya'yı tamamen tanıdı.[4][5][6][7]
Litvanya-Sovyet Savaşı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Litvanya Bağımsızlık Savaşı 1918-1919 Sovyetlerin batıya yönelik saldırıları | |||||||
Litvanya'daki bir esir kampında Sovyet savaş esirleri. 1 Aralık 1919 itibarıyla, Litvanyalı birlikler 1,773 Sovyet askerini esir aldı.[1] | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Rusya SFSC Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Litvanya-Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti |
Almanya Alman Ordusu LitvanyaLitvanya ordusu | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Vincas Mickevičius-Kapsukas | Silvestras Žukauskas (Litvanya) | ||||||
Çatışan birlikler | |||||||
18,000-20,000 |
8,000 Litvanya askeri (Ağustos 1919) 10,000 Almanya askeri[2] |
Galeri
- Bolşevik kuvvetler Almanya birliklerinin geri çekilmesi sonrası ilerliyor (kırmızı oklar). Kırmızı çizgi, Ocak 1919'daki Sovyet cephesini göstermektedir.
- Kaunas'ı kuşatmak ve ele geçirmek için planlanan Sovyet saldırıları.
- Mayıs - Haziran 1919 arasındaki Litvanya saldırıları. Tarihler kasabanın Litvanya kuvvetleri tarafından ne zaman ele geçirildiğini göstermektedir. Pembe çizgi 1990'dan beri Litvanya sınırını işaret etmektedir.
Kaynakça
- Lesčius, Vytautas (2004), Lietuvos kariuomenė nepriklausomybės kovose 1918–1920 (PDF), Lietuvos kariuomenės istorija (Litvanca), Vilnius: General Jonas Žemaitis Military Academy of Lithuania, s. 173, ISBN 9955-423-23-4, 2 Ocak 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 16 Nisan 2020
- Skirius, Juozas (2002b), "Nepriklausomybės kovos 1918–1920 metais", Gimtoji istorija. Nuo 7 iki 12 klasės (in Lithuanian), Vilnius: Elektroninės leidybos namai, ISBN 9986-9216-9-4,
- Davies, Norman (1998), Europe: A History, HarperPerennial, s. 934, ISBN 0-06-097468-0
- Ališauskas, Kazys (1953–1966), "Lietuvos kariuomenė (1918–1944)", Lietuvių enciklopedija (Litvanca), XV, Boston, Massachusetts: Lietuvių enciklopedijos leidykla
- Blaževičius, Kazys (24 Kasım 2004), "Lietuvos laisvės kovos 1919-1923 metais", XXI amžius (Litvanca), 88 (1291), 17 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 16 Nisan 2020
- Čekutis, Ričardas; Žygelis, Dalius (29 Ocak 2007), Laisvės kryžkelės. 1918–1920 m. laisvės kovos (Litvanca), Bernardinai.lt, 2 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 25 Ağustos 2008
- Čepėnas, Pranas (1986), Naujųjų laikų Lietuvos istorija (Litvanca), II, Chicago: Dr. Griniaus fondas, ISBN 5-89957-012-1