Mäntsälä Ayaklanması
Mäntsälä Ayaklanması (Fince: Mäntsälän kapina), Lapua Hareketi tarafından Finlandiya hükûmetini devirmeye yönelik darbe girişimi.
Mäntsälä Ayaklanması | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Ayaklananların makineli silahları | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Finlandiya Hükümeti | Lapua Hareketi | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Aarne Sihvo P. E. Svinhufvud |
Artturi Vuorimaa Vihtori Kosola K. M. Wallenius | ||||||
Güçler | |||||||
Bilinmiyor | Mäntsälä'de 500, tüm yurtta 5.000 | ||||||
Kayıplar | |||||||
Yok | 1 intihar, 52 tutuklu |
27 Şubat 1932'de 400'ye yakın silahlı Suojeluskunta milisi, Sosyal Demokratların Mäntsälä'deki mitingine birkaç silah atışıyla müdahale etti. Bu miting, yerel meclisin düzenlediği yerel bir etkinlikti fakat kısa sürecede ulusal olmuştu.[1] Geçen birkaç günde Lapua Hareketi'nin önde gelen liderleri (Lapuanliike) ve silahlı yüzlerce Suojeluskunta üyesi Mäntsälä'deki miting alanına geldi. Eski Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Wallenius da ayaklanmanın yönetimine katıldı. Ayaklananlar geri çekilmeyi reddetti ve kabinenin istifasıyla siyasi gidişatta değişiklik talep etti.
İki gün sonra kabine, Lapua Hareketinin liderlerinin bir yıl önce çıkan Cumhuriyeti Koruma Kanunu gereğince tutuklanmasını emretti. Askeri birlikler, Genelkurmay Başkanı Korgeneral Aarne Sihvo'nun ayaklanmayı güç kullanarak bastırma kararı üzerine hazırlanmaya başladı. Olayların kızışma ihtimali üzerine başkent Helsinki'nin korunmasının artırılması amacıyla bölgeye tankçı ve topçu birliklerinin konuşlandırılması emri verildi. Sinirler gerildikçe ayaklananlar arasında alkol tüketimi de arttı.
2 Mart'ta Cumhurbaşkanı Pehr Evind Svinhufvud, radyodan milislerin evlerine dönmelerini ve sadece liderlerin cezalandırılacağı duyurusunu yaptı. Milisler dağıldı ve liderler birkaç gün içerisinde yakalandı. Takip eden süreçte Lapua Hareketi feshedildi.
Mäntsälä Ayaklanması, aşırı sağ kesimin Fin İç Savaşından sonra gerçekleştirdiği son büyük eylem olarak kabul edilebilir. İlerleyen yıllarda, Finlandiya'nın ekonomik durumu gelişmiş ve gerici hareketler desteğini kaybetmiştir.
Kaynakça
- Iltalehti Teema Historia: Lapuan liike, Alma Media, 2015, s. 4-7.
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Mäntsälä Ayaklanması ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.