Münir Çağıl
Mehmet Münir Çağıl (1870, İskilip - 9 Ağustos 1954), Türk devlet adamı, milletvekili, hukukçu ve vakıflar uzmanı.
Mehmet Münir, 1870 yılında İskilip'in Sakarya Mahallesinde doğdu. Babası dönemin Redif Binbaşılarından Mehmet Hilmi Efendi’dir. İlk eğitimini İskilip’te Mukaddime-i Ulumu sıbyan mektebinde aldı. 8 Temmuz 1887’de Çankırı Sancağı Mekteb-i Rüşdiye’sinden mezun olduktan sonra İstanbul'a gitmiş ve 3 Ağustos 1896 tarihinde Mekteb-i Hukuk-u Şahane’den pekiyi derece ile mezun olmuştur. Hukuk okulundan Rüûs rütbesi almış olup; Arapça ve Farsça’ya vakıftır.
2 Temmuz 1898’de 1000 kuruş aylıkla ilk önce Lüleburgaz Kazası Savcı Yardımcılığına atanmış. 21 Mart 1899 tarihinde Kudüs Sancağı Bidayet Mahkemesi Savcı Yardımcılığına 1260 kuruş aylıkla atanmış. Kosova Sancağı Bidayet Mahkemesi Ceza Başkanı olmuş. Osmanlı Devleti’nin Şer’iye ve Evkâf Nazırlığı Müsteşarlığı ile Türkiye Cumhuriyetinin ilk yıllarında; 1924 yılında da Evkaf-ı Hümâyûn Nezareti Müsteşarı’dır.
Münir Çağıl; Osmanlı Devleti döneminde Meclis-i Mebusân’ında I. ve III. dönem olmak üzere Türkiye Cumhuriyeti döneminde TBMM’de II, III, IV, V, VI, VII ve VIII. dönem Çorum Milletvekili olarak görev almıştır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihi Türk ve Osmanlı vakıflarını tasfiye etme ve yeniden düzenleme sürecinde ve sonrasında kanunun çıkarılmasında önemli görevler üstlenmiştir. Belgelere göre 2762 sayılı Vakıflar Kanunu’nun TBMM’de görüşülmesi sırasında Adliye Encümeni Reisi (TBMM Adalet Komisyonu Başkanı) sıfatıyla TBMM’de görev yapmıştır.
Cumhuriyetin I. Meclisinde görev alamamış olması o dönem genç cumhuriyetin ilk Evkaf-ı Hümâyûn Nezareti Müsteşarı olarak görev yapmasındadır. İttihat ve Terakki Fırkasının kurucularındandır.
Kaynakça
- Nazif Öztürk, Türk Yenileşme Tarihi Çerçevesinde Vakıf Müessesi, Ankara 1995
- Nazif Öztürk, Vakıfların Tasfiyesi Açısından M. Münir Çağıl - Türk Kültüründe İz Bırakan İskilipli Âlimler, Türkiye Diyanet Vakfı yayınları 1998 ISBN 975-389-308-6
- Sicill-i Osmani Defteri 76/365 (1900 yılına kadar olan bilgilerini içermektedir)
- Kazım Öztürk, TBMM Albümü, Ankara 1994