Mısır'daki Kapitülasyonların Kaldırılmasına İlişkin Büyük Britanya ve Yunanistan Arasında Anlaşma
4 Eylül 1920'de Atina'daki İngiliz ve Yunan hükûmetleri arasında, Yunan vatandaşları ile Mısır'daki mahkeme sistemi arasındaki yasal ilişkileri düzenlemek amacıyla bir anlaşma imzalandı. Onaylar 4 Ocak 1921'de Atina'da değiştirildi ve anlaşma yürürlüğe girdi. 26 Şubat 1921'de Birleşmiş Milletler Antlaşması ile tescil edildi.
Arkaplanı
Kapitülasyonlar sistemi, Batı baskısı sonucunda Osmanlı İmparatorluğu'nun ve diğer bazı Orta Doğu ülkelerinin hukuk sistemine dahil edilmiştir. Bu sistem, bir yabancı vatandaşın bir suçla itham edilmesi halinde, yerel hukuk sistemi tarafından yargılanmamasını, ancak ülkesinin yasalarına uygun olarak yabancı hakimlerden oluşan özel bir mahkeme tarafından yargılanmasını öngörmektedir.
Kapitülasyonlar sistemi, 1882'den itibaren İngiliz yönetimi altında olan Mısır'da da hüküm sürdü. Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra, Mısır'daki İngiliz makamlarına kendi yasal sistemi üzerinde kontrol konularında, Mısır hükûmetine daha fazla hareket özgürlüğü verilmesi yönünde baskı uygulandı. Böylece, İngiliz hükûmeti bazı yasal düzenlemeleri değiştirmeyi kabul etti.
Antlaşma Şartları
- Yunan hükûmeti, İngiliz sistemi altındaki korumaları karşılığında Mısır vatandaşlarına tüm ayrıcalıklarından vazgeçti.
- Mevcut davalarla ilgilenenler dışında, tüm Yunan konsolosluk mahkemelerinin kaldırılması şart koşuldu.
- Mısır'daki Yunan vatandaşlarının Mısır'da hala özel yasal statüye sahip olacağını, ancak Yunan hukuku yerine İngiliz hukuku kapsamında olacağını belirtmiştir.
- Yunan konsolosluk temsilcilerinin diplomatik ayrıcalıklarını eskisi gibi korunmalı
- Yeni düzenlemeler kapsamında hangi İngiliz-Yunan antlaşmalarının geçerli kalacağı belirlenmiştir.
- madde, Yunan derneklerinin Mısır'daki işletmelerine ilişkin prosedürleri ele aldı.