Madde bağımlılığı

Psikiyatri ve adli psikiyatride, madde bağımlılığı, uyutucu-uyarıcı-keyif verici psikotrop maddelere bağımlı olma durumudur. Bu maddeler, halk dilinde narkotik madde olarak bilinirler. Psikotrop maddeler santral sinir sistemini doğrudan etkileyen kimyasallardır.[1][2][3][4] 4 grupta toplanırlar;

  1. Uyarıcı maddeler (kokain, amfetaminler, kafein),
  2. Uyutucu/uyuşturucu maddeler (opium alkaloidleri, barbitüratlar, benzodiazepinler),
  3. Halüsinojenler (esrar, lysergic acid diethylamide-LSD, phencyclidine-PCP),
  4. Uçucular (tiner ve benzerleri)
  5. Tütün ürünleri
  6. Alkol içeren ürünler

Madde bağımlılığı'nın sinir sisteminin yanı sıra organizmanın tümü üzerinde ölüme yol açabilen olumsuz etkileri vardır (ayrıntılar için: bkz. Uyuşturucu) . Bağımlılık yapan maddelerin kullanımında çeşitli yöntemler uygulanır; sigara gibi dumanı solunur (esrar), tozları burna çekilir (kokain), damara injekte edilir (eroin) ya da tablet olarak kullanılır (amfetaminler). Kokain en iyi bilinen doğal uyarıcıdır. Orta ve Güney Amerika'da yetişen Erythoxylon coca ağacının yapraklarından elde edilir. Güçlü bağımlılık yapan bir alkaloiddir. Kokain kullanımında koka yapraklarının çiğnenmesi ve toz kokainin özel borularla burna çekilmesi gibi çeşitli yöntemler vardır. Amfetamin ve metamfetamin sentetik uyarıcılar arasında en sık kullanılan türevlerdir. Uzun yol kamyon, TIR ve otobüs sürücüleri ile konsantrasyon gerektiren sporlarda doping maddesi olarak kullanılırlar. Tütün ürünleri ve alkollü içecekler, madde bağımlılığının en sık görülen örnekleridir.

Toksik Madde Bağımlılığı Patolojisi[1][2][3][4]

Kokain
  • Deri (injeksiyon yeri): Kronik granülomatöz yangı
  • Göz (crack kullanımı): Kornea ülserleri ve infeksiyonlar
  • Ağız ve Dişler (toz çekme): Damak delinmesi (perforasyonu), diş minesi aşınmaları
  • Burun (toz çekme): Nekrozlar, septum delinmesi (perforasyonu)
  • Dolaşım sistemi: Vazokonstriksiyon ve hipertansiyon, kardiyomyopatiler, kalp durmasına bağlı ansızın ölüm
  • Gebelik: Abortuslar, bebekte yoksunluk sendromu

Opium alkaloidleri (Morfin ve Eroin)

Amfetamin-Metamfetamin ve Ekstazi
  • Beyin: Psikiyatrik bozukluklar, nöron yitirilmesi, kanama, iskemik lezyonlar
  • Kalp: Koroner vazokonstriksiyonu (akut/kronik koroner yetmezliği), aritmiler, kardiyomyopatiler
  • Akciğerler: Pulmoner hipertansiyon
  • Gebelik: Abortuslar, bebekte yoksunluk sendromu

Esrar (Cannabis)

Uçucular-Eriticiler (Tiner)
  • Beyin: Nöron yitirilmesine bağlı nöropsikiyatrik bulgular
  • Kemik iliği: İnhibisyon
  • Akciğerler: Pnömoni, KOAH

Tütün ürünleri

Alkol


Kaynakça
  1. Çöloğlu AS. Bağımlılık yapan toksik madde ölümlerinde otopsi bulguları: Kokain, amfetaminler, PPA, opium alkaloidleri (morfin ve eroin), Seminer Notları, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Adli Tıp Anabilim Dalı, Cerrahpaşa, İstanbul, 1996
  2. Çöloğlu, AS. Kimyasal Zararlara Bağlı Ölümler. Adli Tıp Ders Kitabı, s.183-229, Editörler: C.Çakalır, Z.Soysal, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Yayınları,  Rektörlük No.: 4165, Fakülte No.: 224,  İ.Ü. Basımevi ve Film Merkezi, İstanbul, 1999
  3. Benjamin A, Chiidi N. Drug Abuse, Addiction and Dependence. Digital Book (Pharmacology and Therapeutics), IntechOpen, 02 July 2014
  4. Preedy V (editor). Neuropathology of Drug Addictions and Substance Misuse. Academic Press, London-San Diego-Cambridge-Oxford, 2016
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.