Magnus Carlsen

Sven Magnus Øen Carlsen (bilinen adıyla Magnus Carlsen) (30 Kasım 1990, Tønsberg), Norveçli satranç büyükustası.

Magnus Carlsen
Carlsen 42. Satranç Olimpiyatı'nda, 2016
Doğum	Sven Magnus Øen Carlsen 30 Kasım 1990  Norveç
Vatandaşlığı	Norveç
Dünya Şampiyonluğu	2013 - Günümüz
ELO puanı	2862, 1. (Kasım 2020)
En yüksek ELO	2882 (Mayıs 2014)
Güncel FIDE derecesi	1. (Kasım 2020)
En yüksek FIDE derecesi	1. (Temmuz 2011)

FIDE sıralamasında 1. sıradadır ve günümüz Dünya satranç şampiyonudur. En yüksek FIDE ELO'su 2882'dir ve bu derece bir rekordur[1][2][3]. Carlsen Popüler kültürde Satrancın Mozart'ı (The Mozart of Chess) olarak adlandırılır.[4]

Satranç dâhisi Carlsen 2004 yılında (13,5 yaşındayken) büyükusta unvanını kazanmıştır ve bu onu tarihin en genç üçüncü büyük ustası yapmıştır. 1 Ocak 2010'da (19 yaş 32 gün) dünyanın en genç 1 numarası (FIDE listelerine göre)[5] olmuştur. Ocak 2013 FIDE derece listesine göre, Carlsen 2861 ELO'ya ulaşmış ve tarihin en yüksek derecesini elde etmiştir. Kasım 2013'te Viswanathan Anand'ı yenmiş ve 2013 Dünya Şampiyonluk Maçını kazanmıştır, böylece Dünya Satranç Şampiyonu olmuş ve bununla kalmayıp 2014, 2016 ve 2018 Dünya Satranç Şampiyonluğu'nu da kazanarak ünvanını korumayı başarmıştır.[6][7][8]

Carlsen çocukluğundan beri saldırgan oyunculuğu ile tanınmış ve yaşı ilerledikçe daha evrensel bir oyuncu konumuna gelmiştir. Carlsen diğer yüksek dereceli satranç oyunculardan farklı olarak açılış hazırlıklarına önem vermemiştir, bu özelliği sayesinde açılışlara daha fazla önem veren rakiplerini şaşırtmıştır[9][10]. Carlsen'in oyun pozisyonları hakkındaki ustalığı ve oyun sonu cesareti, geçmiş dünya satranç şampiyonları José Raúl Capablanca, Vasily Smyslov ve Anatoly Karpov'unkilerle benzerlik göstermektedir.

Dünya Şampiyonlukları

2013 FIDE Dünya Satranç Şampiyonu

Carlsen, 2013 Dünya Satranç Şampiyonluk maçında 9 Aralık'tan 22 Aralık'a kadar Anand'la Chennai-Hindistan'da karşılaşmıştır. Carlsen maçı 6,5–3,5 (5,6 ve 9. maçları kazanmış; geri kalan maçlar berabere bitmiştir) kazanmıştır. Sonuç olarak Carlsen, yeni Dünya Satranç Şampiyonu olmuştur.[11][12]

Sonuçlar

1. Carlsen vs Anand ½ - ½
2. Anand vs Carlsen ½ - ½
3. Carlsen vs Anand ½ - ½
4. Anand vs Carlsen ½ - ½
5. Carlsen vs Anand 1 - 0
6. Anand vs Carlsen 0 - 1
7. Anand vs Carlsen ½ - ½
8. Carlsen vs Anand ½ - ½
9. Anand vs Carlsen 0 - 1
10. Carlsen vs Anand ½ - ½

2014 FIDE Dünya Satranç Şampiyonu

Carlsen Aralık 2014 Dünya Şampiyonluk Maçı'nda, Adaylar Turnuvası'nı kazandığı için Anand'la tekrar karşılaşmıştır. Tekrarı yapılan maç Rusya, Sochi'de 7 Aralık'ta başlamış ve 23 Aralık'ta bitmiştir. 12 maçın 11'i yapıldıktan sonra, Carlsen seriye 6.5–4.5, üstünlüğünü koymuş ve kazanmayı garantilemiş, böylece 2014 Dünya Satranç Şampiyonu olarak unvanını korumuştur..

Sonuçlar

1. Anand vs Carlsen ½ - ½
2. Carlsen vs Anand 1 - 0
3. Anand vs Carlsen 1 - 0
4. Carlsen vs Anand ½ - ½
5. Anand vs Carlsen ½ - ½
6. Carlsen vs Anand 1 - 0
7. Anand vs Carlsen ½ - ½
8. Anand vs Carlsen ½ - ½
9. Carlsen vs Anand ½ - ½
10. Anand vs Carlsen ½ - ½
11. Carlsen vs Anand 1 - 0

2016 FIDE Dünya Satranç Şampiyonu

Carlsen Aralık 2016'da gerçekleştirilen 2016 FIDE Dünya Satranç Şampiyonası maçında, Mart 2016'da Moskova'da düzenlenen Adaylar Turnuvası'nı kazanan Sergey Karjakin'le karşılaşmıştır. Maç ABD, New York'ta 11 Kasım'da başlamış ve 30 Kasım'da bitmiştir. 12 maç sonunda 6-6 beraberlik nedeniyle eşitlik bozma oyunları yapılmış ve eşitlik bozma oyunlarında 2.5-1.5 skorluk üstünlüğü sayesinde Carlsen, doğum günü olan 30 Kasım'da 2016 Dünya Satranç Şampiyonu unvanını korumuştur..

Sonuçlar

1. Carlsen vs Karjakin ½ - ½
2. Karjakin vs Carlsen ½ - ½
3. Carlsen vs Karjakin ½ - ½
4. Karjakin vs Carlsen ½ - ½
5. Carlsen vs Karjakin ½ - ½
6. Karjakin vs Carlsen ½ - ½
7. Karjakin vs Carlsen ½ - ½
8. Carlsen vs Karjakin 0 - 1
9. Karjakin vs Carlsen ½ - ½
10. Carlsen vs Karjakin 1 - 0
11. Karjakin vs Carlsen ½ - ½
12. Carlsen vs Karjakin ½ - ½
13. Karjakin vs Carlsen ½ - ½
14. Carlsen vs Karjakin ½ - ½
15. Karjakin vs Carlsen 0 - 1
16. Carlsen vs Karjakin 1 - 0

2018 FIDE Dünya Satranç Şampiyonu

Carlsen, 2018 Dünya Satranç Şampiyonası, şampiyonluk maçında 9 Kasım'dan 28 Kasım'a kadar Fabiano Caruana ile Londra, İngiltere'de karşılaşmıştır. Carlsen beraberlikle sonuçlanan ilk 12 oyun sonrası (6-6), rakibine eşitlik bozma oyunları sonrası 3-0 üstünlük sağlayarak 28 Kasım 2018'de Dünya Satranç Şampiyonu ünvanını korumuştur.[13]

Sonuçlar

1. Caruana vs Carlsen ½ - ½
2. Carlsen vs Caruana ½ - ½
3. Caruana vs Carlsen ½ - ½
4. Carlsen vs Caruana ½ - ½
5. Caruana vs Carlsen ½ - ½
6. Carlsen vs Caruana ½ - ½
7. Carlsen vs Caruana ½ - ½
8. Caruana vs Carlsen ½ - ½
9. Carlsen vs Caruana ½ - ½
10. Caruana vs Carlsen ½ - ½
11. Carlsen vs Caruana ½ - ½
12. Caruana vs Carlsen ½ - ½
13. Carlsen vs Caruana 1 - 0
14. Caruana vs Carlsen 0 - 1
15. Carlsen vs Caruana 1 - 0

FIDE ELO Sıralamasındaki Başarısı

Ocak 2006 FIDE listesinde, 15 yaşındayken (15 yaş 32 gün), 2625 ELO'ya ulaşmış, böylece 2600 ELO'yu geçen en genç oyuncu olmuştur.[14] Haziran 2007 FIDE listesinde, 16 yaşındayken (16 yaş 213 gün), 2710 ELO'ya ulaşmış, böylece 2600 ELO'dan sonra 2700 ELO'yu da geçen en genç oyuncu olmuştur.[15] 5 Eylül 2008'de ise Bilbao Grand Slam satranç şampiyonasının 4. turunda galip gelmiş, sadece 17 yaşındayken (17 yaş 280 gün) resmi olmayan ELO listesinin 1. sırasına oturmuştur.[16][17] Carlsen'in 2009 Eylül-Ekim'de Nanjing Pearl turnuvasını kazanması FIDE ELO'sunu 2801'e yükseltmiş, 18 yaşındayken (18 yaş 336 gün), 2800 ELO'yu geçen en genç oyuncu olmuştur. Carlsen rekora koşuyor!.[18] Carlsen'den önce, sadece Kasparov, Topalov, Kramnik, ve Anand 2800 ELO'yu geçmeyi başarmıştı.[19] Tal Memorial turnuvasından sonra (Kasım 2009)resmi olmayan FIDE sıralamasında tekrar 1. sıraya oturmuş ve 2805 ELO ile kendi rekorunu kırmış, Veselin Topalov (Kasım 2009 resmi olmayan sıralamada 2.) ile farkını 7.6 ELO'ya çıkarmıştır.[20]

Ocak 2010 FIDE listesinde, Tal Memorial ve London Chess Classic turnuvalarında oynanan 16 maçı dahil eden liste, Carlsen'in ELO'sunu 2810'a taşımaya yetti.[21] Yani Carlsen 2010'un başında, 19 yaşındayken (19 yaş 32 gün), dünyanın en genç resmi 1 numarası olmuş ve aynı zamanda 1971'de Bobby Fischer'in "Batı'dan gelen 1." unvanını almıştır.[22][23] Bu konu hakkında Time gazetesinde de bir röportaj bulunmaktadır.

Mart 2010 FIDE listesinde 2813 ELO ile kendini gösteren Carlsen, kendi rekorunu geliştirmiş oldu.[24] Ocak 2013 FIDE listesinde ise Carlsen 2861 ELO'ya ulaşmış,sonuç olarak Garry Kasparov'un Haziran 1999'dan kalma 2851 ELO rekorunu devirmiştir.[25]

İlk 100'deki Değişimi

2001'den günümüze ELO değişimi (Magnus Carlsen)

Dönem	Derece	Maçlar	Değişim	Dünya sırası	Yaş
Ocak 2006	2625	40	+55	89	15 yıl, 1 ay
Nisan 2006	2646	13	+21	63	15 yıl, 4 ay
Temmuz 2006	2675	27	+29	31	15 yıl, 7 ay
Ekim 2006	2698	46	+23	21	15 yıl, 10 ay
Ocak 2007	2690	11	−8	24	16 yıl, 1 ay
Nisan 2007	2693	27	+3	22	16 yıl, 4 ay
Temmuz 2007	2710	19	+17	17	16 yıl, 7 ay
Ekim 2007	2714	25	+4	16	16 yıl, 10 ay
Ocak 2008	2733	37	+19	13	17 yıl, 1 ay
Nisan 2008	2765	27	+32	5	17 yıl, 4 ay
Temmuz 2008	2775	16	+10	6	17 yıl, 7 ay
Ekim 2008	2786	31	+11	4	17 yıl, 10 ay
Ocak 2009	2776	17	−10	4	18 yıl, 1 ay
Nisan 2009	2770	27	−6	3	18 yıl, 4 ay
Temmuz 2009	2772	12	+2	3	18 yıl, 7 ay
Eylül 2009	2772	10	0	4	18 yıl, 9 ay
Kasım 2009	2801	10	+29	2	18 yıl, 11 ay
Ocak 2010	2810	16	+9	1	19 yıl, 1 ay
Mart 2010	2813	13	+3	1	19 yıl, 3 ay
Mayıs 2010	2813	0	0	1	19 yıl, 5 ay
Temmuz 2010	2826	10	+13	1	19 yıl, 7 ay
Eylül 2010	2826	0	0	1	19 yıl, 9 ay
Kasım 2010	2802	14	−24	2	19 yıl, 11 ay
Ocak 2011	2814	17	+12	1	20 yıl, 1 ay
Mart 2011	2815	13	+1	2	20 yıl, 3 ay
Mayıs 2011	2815	0	0	2	20 yıl, 5 ay
Temmuz 2011	2821	10	+6	1	20 yıl, 7 ay
Eylül 2011	2823	10	+2	1	20 yıl, 9 ay
Kasım 2011	2826	10	+3	1	20 yıl, 11 ay
Ocak 2012	2835	17	+9	1	21 yıl, 1 ay
Mart 2012	2835	13	0	1	21 yıl, 3 ay
Mayıs 2012	2835	0	0	1	21 yıl, 5 ay
Temmuz 2012	2837	9	+2	1	21 yıl, 7 ay
Ağustos 2012	2837	0	0	1	21 yıl, 8 ay
Eylül 2012	2843	10	+6	1	21 yıl, 9 ay
Ekim 2012	2843	0	0	1	21 yıl, 10 ay
Kasım 2012	2848	10	+5	1	21 yıl, 11 ay
Aralık 2012	2848	0	0	1	22 yıl
Ocak 2013	2861	8	+13	1	22 yıl, 1 ay
Şubat 2013	2872	13	+11	1	22 yıl, 2 ay
Mart 2013	2872	0	0	1	22 yıl, 3 ay
Nisan 2013	2872	0	0	1	22 yıl, 4 ay
Mayıs 2013	2868	14	−4	1	22 yıl, 5 ay
Haziran 2013	2864	9	−4	1	22 yıl, 6 ay
Temmuz 2013	2862	9	−2	1	22 yıl, 7 ay
Ağustos 2013	2862	0	0	1	22 yıl, 8 ay
Eylül 2013	2862	0	0	1	22 yıl, 9 ay
Ekim 2013	2870	6	+8	1	22 yıl, 10 ay
Kasım 2013	2870	0	0	1	22 yıl, 11 ay
Aralık 2013	2872	10	+2	1	23 yıl
Ocak 2014	2872	0	0	1	23 yıl, 1 ay
Şubat 2014	2872	0	0	1	23 yıl, 2 ay
Mart 2014	2881	5	+9	1	23 yıl, 3 ay
Nisan 2014	2881	0	0	1	23 yıl, 4 ay
Mayıs 2014	2882	1	+1	1	23 yıl, 5 ay
Haziran 2014	2881	10	-1	1	23 yıl, 6 ay
Temmuz 2014	2877	9	-4	1	23 yıl, 7 ay
Ağustos 2014	2877	0	0	1	23 yıl, 8 ay
Eylül 2014	2870	9	-7	1	23 yıl, 9 ay
Ekim 2014	2863	10	-7	1	23 yıl, 10 ay

Önemli Maçları

Bu bölümdeki tüm linkler, Vikipedi dışındadır.

• Carlsen–Garry Kasparov, Reykjavík Rapid (2004), ½–½28 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Carlsen 13 yaşındayken "hızlı" bir satranç oyununda o dönemin 1 numarası olan Garry Kasparov'a karşı ciddi bir galibiyet şansı yakalamış[26] maçın berabere bitmesine rağmen dünya şampiyonluğu ile anılmaya başlamıştır.[27]
• Carlsen–Veselin Topalov, M-Tel Masters (2009), 1–018 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bu maçta Carlsen 2800+ ELO'ya sahip bir oyuncuyu ilk kez yenmiştir.[28]
• Carlsen–Boris Gelfand, Tal Memorial (2011), 1–028 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Israil'in 1 numaralı oyuncusu ve bir sonraki dünya satranç şampiyonluk maçının meydan okuyucusu kalesiyle beyazların arka kapısına saldırmış, fakat Carlsen buna tehditleri ile cevap vermiştir. Carlsen maçtan sonra "Son zamanlarda oynadığım en ilginç oyundu" şeklinde açıklamada bulunmuştur.[29]
• Carlsen–Hikaru Nakamura, London Chess Classic (2011), 1–028 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Carlsen, Amerikan'ın 1 numarası Hikaru Nakamura(siyah)'nın piyon yapısını yok etmiştir.
• Carlsen–Viswanathan Anand, Bilbao Masters (2012), 1–028 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Carlsen'in kariyerinde oynadığı en iyi maç olarak iddia ettiği,[30] geleceğin dünya satranç şampiyonuna karşı yaptığı maç. Carlsen piyonunu feda ediyor ve siyah'ı zor ve ters bir pozisyona sokuyor, bu durum siyahın 30. hamlede pes etmesine sebep oluyor.

Kaynakça

1. ChessDom (8 Aralık 2014). "Carlsen ELO rekorunu korudu, İlk 5'in güncel listesi". http://www.chessdom.com/. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2014. |yayıncı= dış bağlantı (yardım)
2. Chess-News(RU). "Satrancın dahisi Carlsen, rekor kırdı". http://www.chess-news.ru/. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2014. |yayıncı= dış bağlantı (yardım)
3. Chess.com. "Carlsen Reyting rekorunu kırdı". Chess.com. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2014.
4. "Arşivlenmiş kopya". 28 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2014.
5. Time Magazine (27 Aralık 2014). "Carlsen". Time. 22 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2014.
6. FIDE (Aralık 2013). "Chennai 2013 Dünya Satranç Şampiyonluk Maçı resmi ana sayfası". Time. 25 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2013.
7. FIDE (Aralık 2014). "Sochi 2014 Dünya Satranç Şampiyonluk Maçı resmi ana sayfası". Time. 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2014.
8. Graham, Bryan Armen (1 Aralık 2016). "Magnus Carlsen retains world chess title after quickfire tie-breaker". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2020.
9. "Arşivlenmiş kopya". 28 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2014.
10. "Arşivlenmiş kopya". 28 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2014.
11. "Chennai'de Kazanan Var!: Magnus Carlsen yeni Dünya Satranç Şampiyonu!". ChessBase. 22 Aralık 2013. 24 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2013.
12. "Chennai 2013 Resmi Ana Sayfası". FIDE. 9 Aralık 2013. 25 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2013.
13. Ingle, Sean (28 Kasım 2018). "Magnus Carlsen beats Caruana in tie-breakers to retain World Chess crown". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2020.
14. von Kietz, Michael (12 Şubat 2013). "Yeni Kral'ın doğuşu". ChessBase. 16 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2013.
15. "Anand başı çekiyor". ChessBase. 3 Haziran 2007. 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2013.
16. "Bilbao R4: Topalov Anand'ı devirdi, Carlsen dünyanın 1 numarası!". ChessBase. 5 Eylül 2008. 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2013.
17. "5 Eylül 2008 (Güncel ELO Listesi)". Chess.liverating.org. 17 Ağustos 2011. 24 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2013.
18. "Baba Carlsen: Bu bir rüya!". VG. 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Haziran 2012. Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
19. "FIDE sıralaması: Anand seribaşı". ChessBase. 1 Kasım 2010. 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2013.
20. "Kramnik Tal Memorial 2009'un şampiyonu, Carlsen dünya #1'i!". ChessBase. 14 Kasım 2009. 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2013.
21. "Magnus Carlsen: Resmi Ocak 2010 listesi". FIDE. 17 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Şubat 2012. Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
22. "Norveçli Carlsen Dünya #1'i!". AFP. 1 Şubat 2010. 27 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2013.
23. Moskwa, Wojciech (30 Aralık 2009). "Norwegian teenager to be crowned new chess king". Reuters. 10 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2013.
24. Barden, Leonard (13 Mart 2010). "Magnus Carlsen, Garry Kasparov'la". 21 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2013.
25. Crowther, Mark (10 Aralık 2012). "Carlsen, Kasparov'un rekorunu devirdi!". 13 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Kasım 2012. Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
26. "Ocak 2004 En iyi 100 oyuncu listesi (FIDE Arşivi)". FIDE. 15 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2013.
27. Barden, Leonard (19 Ocak 2008). "Obituary: Bobbie [sic] Fischer". The Guardian. 27 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2013.
28. Geuzendam, Dirk Jan ten (2009). "Alexey Shirov zirveye oturdu. Carlsen'den bir ilk". New In Chess, 4. s. 17.
29. Geuzendam, Dirk Jan ten (2011). "Magnus Carlsen: İlginç oyun". New In Chess, 8. s. 23.
30. "NIC's Café". New In Chess, 1. 2013. s. 7.

Dış bağlantlar

• Carlsen'un oyunlarından 30 önemli pozisyon14 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• FIDE ratingcard for Magnus12 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Dünyanın en genç büyük ustası26 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Magnus Carlsen'in tüm maçları (PGN Formatında)31 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Magnus Carlsen'in tüm maçları (Çevrimiçi arşiv)28 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Resmi Magnus Carlsen sitesi
• Chessgraphs.com13 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'da Magnus Carlsen için değerlendirme geçmişi. Diğer en iyi satranç oyuncularıyla karşılaştırmalı grafik kullanılmıştır.