Nice Kuşatması
Nice Kuşatması, 1543 yılında gerçekleştirilen ve 1542-1546 İtalya Savaşı'nın bir parçası olan; Fransa-Osmanlı ittifakı çerçevesinde Osmanlı İmparatorluğu ve Fransa Krallığı gemilerinden oluşan donanmanın, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na bağlı olan ve Savoie Dükalığı tarafından yönetilen Nice şehrine yaptığı kuşatma. Kuşatma sonucunda Osmanlı ve Fransa kuvvetleri şehri ele geçirdi.
Nice Kuşatması | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1542-1546 İtalya Savaşı | |||||||
Üstteki: Matrakçı Nasuh tarafından yapılan ve kuşatmanın konu alındığı minyatür. Alttaki: Kuşatmanın gösterildiği bir çizim. | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu Savoie Dükalığı |
Osmanlı İmparatorluğu Fransa Krallığı | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
III. Charles Andrea Doria |
Barbaros Hayreddin Paşa Salih Reis François de Bourbon | ||||||
Güçler | |||||||
~110 kadırga[2] ~30.000 asker[2] ~50 kadırga[2] | |||||||
Kayıplar | |||||||
4 kadırga ~5.000 esir[3] |
Arka plan ve kuvvetler
Savoie Dükalığı'nın bir parçası olan Nice, yıllarca Fransa Krallığı'nın koruması altında varlığını sürdürmekteydi. Ancak Savoie Dükü III. Charles'ın, Portekiz Kralı I. Manoel'in kızı Beatrice ile evlenmesinin ardından Habsburgların müttefiki olmasına sinirlenen Fransa Kralı I. François, bu sebeple Nice şehrine saldırı yapmayı planladı.[4]
Osmanlı İmparatorluğu ile ittifak halinde olan I. François, 1542-1546 İtalya Savaşı kapsamında Akdeniz'de yapılacak saldırılar için Osmanlı Padişahı I. Süleyman'dan yardım istedi. Bunun üzerine 29 Mayıs 1543'te İstanbul'dan yola çıkan Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması, ağustos ayında Marsilya'ya ulaştı ve burada Fransa Donanması ile buluştu.[5][6] Osmanlı kuvvetleri yaklaşık 110 kadırga ile 30.000 askerden oluşurken, François de Bourbon komutasındaki Fransa Donanması yaklaşık 50 kadırgadan meydana gelmekteydi.[2] İki donanmanın birleşiminden oluşan kuvvetler, 5 Ağustos'ta Marsilya'dan ayrıldı.[3] Öte yandan François de Bourbon, Osmanlı Donanması gelmeden önce Nice'e bazı saldırılar düzenlense de bu saldırılar Andrea Doria komutasındaki gemiler tarafından geri püskürtülmüştü.[4][7]
Kuşatma
İlk olarak Nice'in 6 km kadar doğusundaki Villefranche-sur-Mer'e çıkartma yapan Osmanlı askerleri, burayı ele geçirdi.[8] 6 Ağustos 1543 günü iki ülkenin donanması, birlikte Nice şehrine saldırdı.[9] 20 Ağustos günü şehir ele geçirilse de, kale alınamadı.[10]
8 Eylül'de kaleye bir büyük saldırı daha gerçekleştirildi. Ancak Nice'i kurtarmak için Piyemonte'de ordu oluşturan III. Charles'ın harekete geçtiği öğrenilince, bu orduyla karşılaşmak için şehre düzenlenen saldırılar durduruldu.[11] Ayrıldığı günden önceki akşam şehri yağmalayan Barbaros Hayreddin Paşa, bazı yerleri ateşe verirken, yanına 5.000 kadar esir aldı.[3]
Catherine Ségurane
Kuşatma esnasında Catherine Ségurane isimli Fransız bir kadının, kalenin surlarına tırmanarak Fransız askerlerine cesaret verdiği ve Osmanlı askerlerinin bu durum karşısında şaşırarak saldırıdan vazgeçtiği yönünde hikâyeler vardır.[12] Bu hareketiyle bir halk kahramanı haline gelen Ségurane anısına her yıl, 25 Kasım günü Nice'de Aziz Catherine günü olarak kutlanmaktadır.[13]
Kuşatma sonrası
Kuşatmanın ardından I. François, ileride düzenlenecek saldırılarda yardımın kısa sürede ulaşması amacıyla Osmanlı Donanması'nın kışı Toulon'da geçirmesini istedi. Öte yandan Toulon'da kalması halinde, Tunus'un alınmasında Barbaros Hayreddin Paşa'ya yardım edeceğini belirtti.[6] Bunun üzerine donanma, 1543-44 yıllarının kış aylarını Toulon'da geçirdi. Bu dönemde Salih Reis komutasında İspanya'daki Barselona, Sanremo, Borghetto Santo Spirito ve Ceriale şehirlerine saldırılar düzenlendi ve İspanya ile İtalya donanmaları karşısında zaferler elde edildi.[14] Tüm donanmayla birlikte Cenova'ya sefer düzenleyen Barbaros Hayreddin Paşa, Andrea Doria'nın esaretindeki Turgut Reis'in salınması konusunda anlaştı.[15] Yaklaşık sekiz ay süren konaklamanın ardından Osmanlı Donanması, 23 Mayıs 1544'te şehirden ayrıldı.
Resimler
- Osmanlı Donanması, Villefranche-sur-Mer'e çıkartma yaparken.
- Catherine Ségurane anısına yapılan bir anıt.
- Osmanlı Donanması tarafından ateşlenen ve Catherine Ségurane Sokağı olarak da bilinen Droite Sokağı'nın köşesinde yer alan gülle.[4]
Kaynakça
- Özel
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1983). Osmanlı Tarihi, II. cilt. Ankara. ss. sf. 382. ISBN 975-16-0012-X.
- Peter Malcolm Holt, Ann K. S. Lambton, Bernard Lewis; sf. 328
- Society for the Diffusion of Useful Knowledge, sf. 428
- McAbe, Baghdiantz; sf. 42
- Knecht, Robert Jean; sf. 487
- Setton, Kenneth Meyer; sf. 470
- Knecht, Robert Jean; sf. 181
- M. Th. Houtsma, sf. 873
- Faroqhi, Suraiya (2005). Subjects Of The Sultan: Culture And Daily Life In The Ottoman Empire. I.B. Tauris. ss. sf. 70. ISBN 1850437602.
- Creasy, Edward Shepherd; sf. 286
- McAbe, Baghdiantz; sf. 43
- Bardakçı, Murat (25 Aralık 2011). "Fransa krizinin temelinde, Katerin'in bize poposunu açıp göstermesi yatar". haberturk.com. 14 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2012.
- Margery, Léa (21 Kasım 2011). "Nice a rendu son hommage à Catherine Ségurane". Nice Premium. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2012.
- Elgood, Robert (1995). Firearms of the Islamic World in the Tareq Rajab Museum, Kuwait. I.B. Tauris. ss. sf. 38. ISBN 185043963X.
- Konstam, Angus (2008). Piracy: The Complete History. Osprey Publishing. ss. sf. 85. ISBN 1846032407. 26 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2012.
- Genel
- Knecht, Robert Jean (2001). The Rise and Fall of Renaissance France, 1483-1610. Blackwell Publishing. ISBN 0631227296. 25 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2012.
- Setton, Kenneth M. (1984). The Papacy and the Levant (1204–1571), Volume III: The Sixteenth Century to the Reign of Julius III (İngilizce). Philadelphia: The American Philosophical Society. ISBN 0-87169-161-2.
- Society for the Diffusion of Useful Knowledge (1835). Penny cyclopaedia of the Society for the Diffusion of Useful Knowledge.
- M. Th. Houtsma (1993). E. J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936. Brill Publishers. ISBN 9004097902.
- Creasy, Edward Shepherd (1854). History of the Ottoman Turks: from the beginning of their empire to the present time. Richard Bentley.
- McAbe, Baghdiantz (2008). Orientalism in Early Modern France. Oxford: Berg Publishers. ISBN 978-1-84520-374-0.