Nobel Fizik Ödülü

Nobel Fizik Ödülü, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından her yıl Stokholm'de Alfred Nobel'in ölüm günü olan 10 Aralık'ta verilir. Bu ödül, Alfred Nobel'in 1895 yılında isteği ile başlatılan ve 1901 yılından beri devam eden 5 Nobel Ödülü'nden birisidir. Diğer kategoriler; Nobel Kimya Ödülü, Nobel Edebiyat Ödülü, Nobel Barış Ödülü, Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'dür. İlk Nobel Fizik Ödülü, x-ışını keşfinden dolayı sunduğu üstün hizmetlerden dolayı Alman Wilhelm Conrad Röntgen'e verilmiştir.

Ödülün verilmesi

En fazla üç adaya veya iki bilimsel çalışmaya verilir.

Ödülü kazananlar

• Ödülü ilk kez kazanan 1901 yılında Alman Wilhelm Conrad Röntgen olmuştur.
• Şu ana kadarki en genç ödül kazanan 25 yaşında ödüle layık görülen William Lawrence Bragg'tır. (1915).
• Şu ana kadarki en yaşlı ödül kazanan ise 96 yaşında kazandığı ödülle Arthur Ashkin'dur (2018).[1]
• Albert Einstein; Nobel Fizik Ödülü'nü sanılanın aksine Genel Görelilik ve Özel Görelilik kuramları sayesinde değil, fotoelektrik etki üzerine yaptığı çalışmalar sayesinde kazanmıştır. (1921)[2]
• John Bardeen iki kez ödülü alan tek kişidir (1956 ve 1972); Marie Curie ise Nobel Fizik Ödülü (1903) yanı sıra Nobel Kimya Ödülü'nü de kazanmıştır (1911).
• 2018 yılına kadar ödülü kazanan 209 kişi arasında yalnızca üç kadın vardır. Bunlar Marie Curie, Maria Goeppert-Mayer ve Donna Strickland'dır. Bu özelliği ile Nobel Fizik Ödülü kadınlara en az verilen Nobel ödüllerinden biridir (2017 yılına kadar Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmış yalnızca bir kadın vardır).
• Marie ve Pierre Curie karı-koca olarak 1903 yılında ödülü kazandılar (kızları Irène Joliot-Curie ise 1935 yılında kocasıyla beraber Frédéric Joliot Nobel Kimya Ödülünü kazandı).
• Şu ana kadar 4 kez baba ve oğul bu ödülü kazandı: William Bragg ve Lawrence Bragg (1915), Niels Bohr (1922) ve Aage Niels Bohr (1975), Manne Siegbahn (1924) ve Kai Manne Siegbahnn (1981) ve Joseph John Thomson (1906) ve George Paget Thomson (1937)
• 2018 yılı itibarıyla 47 kez ödülü bir kişi kazandı (en son 1992 yılında Georges Charpak). 35 kez iki kişi ve 37 kez ise 3 kişi ödülü paylaştı.

Kaynakça

1. "2018 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan isimler belli oldu". Yeni Şafak. 2 Ekim 2018. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
2. "Arşivlenmiş kopya". 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.

Dış bağlantılar

• Nobel Fizik Ödülü16 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• The Nobel Prize in Physics 192116 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• Nobel Fizik Ödülleri 3 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Türkçe)