John Bardeen
John Bardeen, (/ bɑːrˈdiːn /; 23 Mayıs 1908 - 30 Ocak 1991) Amerikalı bir fizikçi. Nobel Fizik Ödülü'nü iki kez alan tek kişidir: ilk olarak 1956'da transistörün icadı için William Shockley ve Walter Brattain ile; ve yine 1972'de Leon Lenon N.Cooper ve John Robert Schrieffer ile BCS teorisi olarak bilinen geleneksel süperiletkenliğin temel teorisi için çalışmalar yürütmüştür.
John Bardeen  | |
|---|---|
 John Bardeen | |
| Doğum |
John Bardeen 23 Mayıs 1908 Madison, Wisconsin ABD[1] |
| Ölüm |
30 Ocak 1991 (82 yaşında) Boston, Massachusetts, ABD[1] |
| Milliyet | Amerikan[1] |
| Meslek | Fizikçi[1] |
| Tanınma nedeni | BCS teorisi[1] Süperiletkenlik[1] |
| Ödüller |
Nobel Fizik Ödülü (1956)[2] Stuart Ballantine Madalyası (1952) Oliver E. Buckley Yoğun Madde Ödülü (1954) Ulusal Bilim Madalyası (1965) IEEE Onur Madalyası (1971) Nobel Fizik Ödülü (1972) Stuart Ballantine Madalyası(1952) ForMemRS (1973) Lomonosov Altın Madalyası (1987) Harold Pender Ödülü (1988) |
Çocukluğu ve gençliği
ABD'nin Wisconsin eyaletinin Madison şehrinde doğdu. Madison Central yüksek okulundan 1923'te mezun oldu. Wisconsin Üniversitesinde elektrik mühendisliği okudu. Matematik ve fizikle ilgili konular üzerine çalıştı. Elektrik mühendisliği bölümününü bitirince Chicago'daki Western Electric Company'de çalışmaya başladı. 1928'de bölümünden mezun oldu.
Kariyeri ve ölümü
1938 yılında Minnesota Üniversitesinde ders vermeye başladı. 1943 yılında Manhattan Projesine katılması istendi, ancak kabul etmedi. 1956 yılında transistörü William Shockley ve Walter Houser Brattain ile birlikte icat edip yarı iletken üzerindeki çalışmaları sayesinde Nobel Fizik ödülü kazanmıştır. 1972 yılında Leon Neil Cooper ve John Robert Schrieffer ile birlikte BCS kuramını geliştirdi ve Nobel Fizik ödülünü 2. kez alarak bunu başaran ilk kişi oldu. 1991 yılında ABD'nin Boston şehrinde kalp krizinden öldü.
BCS kuramı
Nobel Fizik Ödülünü almasını sağlayan bu kuram süperiletkenliğin önemli bir parçasıdır. Süperiletkendeki elektron çiftlerinden sistemin kuantum mekaniksel dalga fonksiyonuna kadar her şey bu kuramdaydı. Akım taşıyıcıları elektronların bağımsız değil çiftler halinde hareket etmesiydi. Bunun nedeni kristal titreşimi kuantumları alışverişi yani fonon alışverişiydi. Bu çiftlere Cooper çifti adı verildi. Fizikteki ender olaylardan birini başarmalarıyla sistemin kuantum mekaniksel dalga fonksiyonu yazıldı. İzotopetkisinin süperiletkende malzemelerin izotopları için farklı olması, kristal titreşimlerin payı olduğunu ispatlamak için önemli bir kanıttı ama izotoplar sadece kütleleri farklı atomlardı. Kütle titreşim frekansını belirleyen bir değişkendi. Elektronlar arası bir çekim gücü olabileceği gözlendi. Diğer fikir simetrisinin kendiliğinden bozulabileceğiydi. Simetrinin bozulma miktarı ise düzen parametresi ile gösteriliyordu.