Parmaklıklar Arkasında

Parmaklıklar Arkasında[1], 1967 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Cool Hand Luke (İng: Serinkanlı Luke) olan film Türkiye'de 1969 yılında gösterime girmişti.

Başlığın diğer anlamları için Parmaklıklar Arkasında (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Parmaklıklar Arkasında
Cool Hand Luke
"Parmaklıklar Arkasında" (Cool Hand Luke) filminin özgün sinema afişi
Yönetmen Stuart Rosenberg
Yapımcı Gordon Carroll
Senarist Frank Pierson
Donn Pearce (roman)
Oyuncular Paul Newman
George Kennedy
Strother Martin
Müzik Lalo Schifrin
Görüntü yönetmeni Conrad L. Hall
Kurgu Sam O'Steen
Stüdyo Jalem Productions
Warner Bros. Pictures
Dağıtıcı Warner Bros. Pictures
Cinsi Sinema filmi
Türü Dram, suç
Renk Renkli (Technicolor)
Yapım yılı 1967
Çıkış tarih(ler)i 1 Kasım 1967, ABD
1969, Türkiye
Süre 126 dakika
Ülke ABD
Dil İngilizce
Diğer adları Parmaklıklar Arkasında (Türkiye)
Luke la Main Froide (Fransa)
Nick mano Fredda (İtalya)
La Leyenda del İndomable(İspanya)
Der Unbeugsame(Almanya)

Senaryosunu Donn Pearce'ın 1965 tarihli aynı adlı kendi romanından Frank Pierson'la birlikte uyarlayıp yazdıkları filmi Stuart Rosenberg yönetmiştir. Kendi de bir zamanlar kalpazanlık, sahtecilik ve kasa hırsızlığı gibi suçlardan hapiste yatmış olan Donn Pearce'ın (d. 1928) Oscar'a aday olan senaryosu kendi hayatından izler taşımaktadır.[2] Baş rollerinde Paul Newman, George Kennedy ve Strother Martin'in oynadığı filmde Jo Van Fleet'ten Harry Dean Stanton'a, Anthony Zerbe'den Dennis Hopper'a kadar çok geniş bir yardımcı oyuncu kadrosu yer almıştır. Filmin Oscar'a aday gösterilen müziğini Lalo Schifrin yapmıştır.

Filmde otoritenin duyarsız ve katı doğruculuğu ile bu otoriteye karşı direnişin sembolü olmuş, kaybederken kazanan bir adamın çatışmasının hikâyesi anlatılır. Bu alegorik hapishane filminde Paul Newman sinema tarihinin en unutulmaz otorite karşıtı anti-kahramanlarından birini canlandırıyordu. Aynı zamanda bu rol Newman'ın oyunculuk kariyerindeki en unutulmaz rollerinden birisidir. Benzer bir performans da 1975 yılında Guguk Kuşu (One Flew Over the Cuckoo's Nest) filmindeki "McMurphy" rolü ile Jack Nicholson'dan geldi.

Hapishane müdürünün (Strother Martin) kaçma girişiminden sonra Luke'a (Paul Newman) güneyli aksanı ile söylediği şu cümle aynı zamanda filmin tanıtım sloganı da olmuştur; " Buradaki sorunumuz...iletişim eksikliği "dinle. Bu söz Amerikan Film Enstitüsü (AFI) tarafından en ünlü film replikleri arasında 11'inci sırada ilan edilmiştir.[3]

Filmdeki "Dragline" rolü için George Kennedy'ye En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü verildi. Film ayrıca 'En iyi erkek oyuncu', 'en iyi müzik' ve 'en iyi uyarlama senaryo' dallarında Oscar'a aday gösterildi.

2005 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek ABD Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.[4]

Olay Örgüsü

Asi ruhlu, başına buyruk ama sicili temiz bir genç olan Luke (Paul Newman) sarhoş olduğu bir gece ortada bir neden yokken kasabanın parkmetrelerine zarar verdiği için hapse gönderilir. Yer ABD'nin güney eyaletlerinden birindedir ve 1960'lı yıllarda bu bölgede hapishaneler bir nevi toplama kampını andırır. Mahkûmlar bütün gün yol yapımı gibi ağır işlerde çalıştırılırlar. Şartlar çok çetin disiplin ise sıkıdır. Aslında başarılı bir askerlik geçmişi de olan Luke fazla bir ceza da almamıştır, ancak buna rağmen defalarca kaçma girişiminde bulunur. Her girişiminde cezası daha da arttığı gibi kamp yöneticilerinin gittikçe vahşileşen baskılarına da maruz kalmaya başlar. Bütün bunlar soğukkanlı duruşunu (Zaten lakabı da "Cool hand" dir), inatçılığı ve iradesini kırmaya yetmez. Bu özellikleriyle diğer mahkûmların idolü haline gelir. Onların yapamaya cesaret edemediğini yapmış, baskı ve kaba kuvvete karşı özgürlüğün sembolü haline gelmiştir. İşte bu nedenle idareciler onun iradesini diğer mahkûmların önünde kırmayı denerler ve başarır gibi de olurlar. Önceleri tamamen teslim olmuş gözüken bir Luke diğer mahkûmların umutlarını kırsa da son bir kaçma girişimiyle onların gözünde tekrar bir kahraman haline gelir ama bu kez yöneticiler daha ileri gitmesine izin vermeyecekler ve onu vuracaklardır.

Film Hakkında Notlar
  • "Parmaklıklar Arkasında" Anthony Zerbe'nin ilk filmidir. Zaten filmin geniş yardımcı oyuncu kadrosunda yer alan ve bugünün tanınmış starları olan oyuncuların çoğu o tarihte sinemada oldukça yeniydiler. Örneğin Harry Dean Stanton ve Dennis Hopper o yıllarda (1967) daha çok TV dizilerinde rol alıyor bazı sinema filmlerinde de önemsiz rollerde gözüküyorlardı.
  • Filmin asıl yapımcı şirketi olan "Jalem Productions" ın sahibi aktör Jack Lemmon'dı.

Oyuncu Kadrosu
Filme ait bu lobi kartında Paul Newman iddia üzerine 1 saatte 50 haşlanmış yumurtayı yediği sahnede filmin diğer oyuncuları ile bir arada görülüyor.
Oyuncu Rolü
Paul NewmanLuke
George KennedyDragline
J.D. Cannon"Sosyete" Red
Lou AntonioKoko
Robert Drivas"Geveze" Steve
Strother MartinŞef (Hapishane müdürü)
Jo Van FleetArletta (Luke'un annesi)
Clifton JamesCarr
Morgan Woodward"Patron" Godfrey
Luke Askew"Patron" Paul
Marc CavellRabbitt
Richard DavalosBlind Dick
Robert Donner"Patron" Shorty
Warren Finnerty"Dövme"
Dennis HopperBabalugats
John McLiam"Patron" Keen
Wayne Rogers"Kumarbaz"
Harry Dean Stanton"Serseri"
Charles Tyner"Patron" Higgins
Ralph Waite"Mazeret"
Anthony ZerbeKöpekçi
Buck KartalianDinamit
Joy HarmonAraba yıkayan kız

Kaynakça
  1. http://www.imdb.com/title/tt0061512/releaseinfo 18 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türkçe isim için referans
  2. en:Donn Pearce
  3. http://www.imdb.com/title/tt0061512/trivia
  4. "National Film Registry" (İngilizce). en.wikipedia.org. 20 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2009.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.