Pierre Trudeau
Pierre Elliott Trudeau (18 Ekim 1919 - 28 Eylül 2000), 1969-1979 ve 1980-1984 dönemlerinde başbakanlık yapan Kanadalı liberal siyasetçi. Başbakanlığı döneminde Çin'le diplomatik ilişkiler kurulmasını (1970), Fransa'yla ilişkilerin geliştirilmesini, Fransa'ya bağlanma yanlılarının yenilgiye uğratılmasını, Birleşik Krallık Parlamentosu'ndan tam bağımsızlığın kazanılmasını sağlamıştır. Kasım 2015'te Kanada başbakanı olan Justin Trudeau'nun babasıdır.
| Pierre Trudeau | |
|---|---|
.jpg.webp) | |
| 15. Kanada Başbakanı | |
| Görev süresi 3 Mart 1980 - 30 Haziran 1984 | |
| Hükümdar | II. Elizabeth |
| Genel Vali |
|
| Yardımcı | Allan MacEachen |
| Yerine geldiği | Joe Clark |
| Yerine gelen | John Turner |
| Görev süresi 20 Nisan 1968 - 4 Haziran 1979 | |
| Hükümdar | II. Elizabeth |
| Genel Vali |
|
| Yardımcı | Allan MacEachen (1977–79) |
| Yerine geldiği | Lester B. Pearson |
| Yerine gelen | Joe Clark |
| Kanada Liberal Partisi Başkanı | |
| Görev süresi 6 Nisan 1968 - 16 Haziran 1984 | |
| Yerine geldiği | Lester B. Pearson |
| Yerine gelen | John Turner |
| Kanada Adalet Bakanı ve Başsavcısı | |
| Görev süresi 4 Nisan 1967 - 5 Temmuz 1968 | |
| Başbakan |
|
| Yerine geldiği | Louis Cardin |
| Yerine gelen | John Turner |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Joseph Philippe Pierre Yves Elliott Trudeau 18 Ekim 1919 Montreal, Québec, Kanada |
| Ölüm | 28 Eylül 2000 (80 yaşında) Montreal, Quebec, Kanada |
| Partisi | Kanada Liberal Partisi |
| Evlilik(ler) | Margaret Trudeau (1971–1984) |
| Çocuk(lar) |
|
| Bitirdiği okul |
|
| Mesleği |
|
| Dini | Roma Katoliği |
| İmzası |  |
Yaşamı
İlk yılları
Seçkin bir okul olan Jean-de-Brébeuf'te ve Montreal Üniversitesi'nde öğrenim gördü. 1943'te hukuk fakültesinden mezun oldu. Üç yıl Özel Danışma Kurulu'nda (Privy Council) memur olarak çalıştı. 1950'de aylık eleştiri dergisi Cité Libre'in kurulmasına katkıda bulundu. 1951'den 1961'e değin avukatlık yaparak çalışma ve insan hakları davalarında uzmanlaştı.
1961'den 1965'e değin Montreal Üniversitesi'nde hukuk dersleri verdi.
Siyasi kariyeri
1965'te Kanada Liberal Partisi'deki (LP) yeni dalga akımı içinde yer alarak Avam Kamarası'na girdi. 1966'da Başbakan Lester B. Pearson tarafından parlamento sekreterliğine, 1967'de de adalet bakanlığı ve Kanada başsavcılığına getirildi. Adalet bakanı olduğu dönemde silah taşımanın daha sıkı denetlenmesini, kürtaj ve eşcinselliğe ilişkin yasalarda reform yapılmasını öngören ve kamuoyunda genel tepki yaratan yasaların çıkarılmasını sağladı.
Pearson'ın emekliye ayrılması üzerine 6 Nisan 1968'de parti başkanı, iki hafta sonra da başbakan oldu. Haziran 1968 seçimleri, liberallerin zaferini pekiştirdi. Fransa'ya bağlanma yanlısı harekete karşı kararlı bir tutum sergiledi. 1970'te Québec Kurtuluş Cephesi'ne bağlı eylemcilere karşı sert bir mücadele başlattı. Buna rağmen, Québec'in kimliğinin yaşatılmasını sağlayacak bir anayasal sistemi savundu ve iki dillilikten yana bir politika sürdürdü.
Ekim 1972 seçimleri politikalarının onaylanmadığını gösterdiyse de, seçimlerden zayıflayarak çıkan -Liberal Parti 47 sandalye kaybetti- Trudeau ve Liberaller Yeni Demokratik Parti'yle (NDP) koalisyona girerek bir azınlık hükûmeti kurdular. Bundan sonraki bir buçuk yıl boyunca Trudeau hükûmeti için parlamentoda bir dizi güven oylamasına gidildiyse de Liberal Parti 8 Temmuz 1973'te yapılan genel seçimleri net çoğunlukla kazandı. Trudeau hükûmeti 1970'ler boyunca git gide ağırlaşan ekonomik ve siyasal sorunlarla uğraştı. 22 Mayıs 1979'daki genel seçimlerde yenilgiye uğrayınca LP iktidardan çekildi.
18 Şubat 1980'deki genel seçimlerde Liberal Parti bir kez daha çoğunluğu elde etti. 3 Mart'ta dördüncü başbakanlık dönemine başladı. Bağımsızlık yanlılarının Québec'in Fransa'ya bağlanması yolundaki tasarısı 20 Mayıs 1980'de bölgesel bir referandumla reddedildi. Trudeau bunun ardından anayasanın yeniden düzenlenmesine ilişkin tasarılar üzerinde çalışmaya başladı. Önerileri arasında Birleşik Krallık Parlamentosu'na ait olan anayasal düzenleme yetkisinin Kanada'ya devredilmesi, bir Haklar ve Özgürlükler Sözleşmesi'nin hazırlanması, federal hükümetin ekonomik yetkilerinin artırılması ve Yüksek Mahkeme gibi federal organların yapısında yeni düzenlemelere gidilmesi de yer alıyordu. 2 Aralık 1981'de Kanada Avam Kamarası Trudeau'nun önerilerini 24'e karşı 246 oyla onayladı. 4 Nisan 1982'de Kraliçe II. Elizabeth Kanada'nın Birleşik Krallık Parlamentosu'ndan tam bağımsızlığını ilan etti. Böylece başlıca siyasal hedefine ulaşan Trudeau, başbakanlıktaki son yıllarında sanayileşmiş Batılı devletler ve Üçüncü Dünya ülkeleriyle ticari ilişkileri artırıp uluslararası silahsızlanma görüşmelerini destekleyerek Kanada'nın ekonomik bağımsızlığını artırma yönünde çaba gösterdi. 29 Şubat 1984'te Liberal Parti başkanlığından çekildiğini açıkladı, hazirandaki parti kongresinde yeni başkanın seçilmesi üzerine görevden ayrıldı.
Yapıtları
- La Fédéralisme et la société Canadienne-Française (1967; Federalizm ve Kanadalı Fransızlar Toplumu)
- Les Cheminements de la politique (1970; Politika Yaklaşımları)
- Conversations with Canadians (1972; Kanadalılarla Söyleşiler)
Kaynakça
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Louis Cardin |
Kanada Adalet Bakanı ve Başsavcısı 1967–1968 |
Sonra gelen: John Turner |
| Önce gelen: Lester B. Pearson |
Kanada başbakanı 1968–1979 |
Sonra gelen: Joe Clark |
| Önce gelen: Joe Clark |
Kanada başbakanı 1980–1984 |
Sonra gelen: John Turner |
| Parti siyasi görevi | ||
| Önce gelen: Lester B. Pearson |
Kanada Liberal Partisi Başkanı 1968–1984 |
Sonra gelen: John Turner |