Rus-İran Savaşı (1722-1723)

1722-1723 Rus-İran Savaşı, Rus tarih yazımında Büyük Petro'nun İran Seferi[10], 1722-1723 yılları arasında Rus İmparatorluğu ile Safevî Devleti arasında gerçekleşen bir savaştır. Savaş, Çar I. Petro'nun Hazar ve Kafkasya bölgelerinde Rus nüfuzunu genişletme girişiminde bulunması ve Safevî Devleti'nin gerilemesi üzerine bölgedeki toprak kazançlarını rakibi olan Osmanlı İmparatorluğu'nu korumak amacıyla başlatmıştır.

1722-1723 Rus-İran Savaşı
Rus-İran Savaşları
I. Petro'nun filosu
Tarih 18 Haziran 1722-12 Eylül 1723 Bölge Kafkasya, İran Sonuç Rus zaferi 1723 Saint Petersburg Antlaşması[1]
Taraflar
Rus İmparatorluğu Kazak Hetmanlığı Kartli Krallığı[2] Karabağ meliklikleri[3] Kabardey[4] Kalmuk Hanlığı[4] Tarki Şamhallığı[5] Tabasaran prensliği[6][7]	Safevî Devleti Osmanlı İmparatorluğu Gazikumuk Hanlığı Lezgistan
Komutanlar ve liderler
I. Petro Fyodor Apraksin Mihail Matyuşkin İvan Matveyeviç Danilo Apostol VI. Vahtang Davit Bek[3] İsaye Hasan Celalyan[3] Murza Çerkasski[4] Aslan-Bek[4] Ayuka Han[8] Adil-Giray[5] Rüstem-Kadı[6][7]	II. Tahmasb III. Ahmed Sultan Mahmud Otemişski Ahmet Han Knyaz Aydemir Knyaz Çopalav Surhay Garay İbn Bey Hacı Davud Müşkürski
Güçler
Rus ordusu: 61,039[9] Kazaklar: 22,000 Gürcü-Ermeni ordusu: 40,000	70,000
Kayıplar
36,664[9]	bilinmiyor

Savaş, Rus zaferi ile sonuçlanmış olup Saint Petersburg Antlaşması sonucunda Safevî Devleti'ne ait Kuzey Kafkasya, Güney Kafkasya ve günümüz kuzey İran'daki topraklar Rusya'ya verildi.[9] Bölgeler Rusya'da sırasıyla 1732 Reşt Antlaşması ve 1735 Gence Antlaşması uyarınca 9 ve 12 yıl kaldılar ve daha sonra İran'a geri verildiler.

Kaynakça

1. Treaty of St Petersburg (1723), Alexander Mikaberidze, Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Vol. I, ed. Alexander Mikaberidze, (ABC-CLIO, 2011), 850.
2. "Персидский поход 1722-23 (Rusça)". 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2017.
3. "МЕЛИКСТВА ХАМСЫ (Rusça)". 20 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2017.
4. "722" (Rusça). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2017.
5. "Кумыкский мир" (Rusça). 28 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2017.
6. "lekia.ru" (Rusça). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2017.
7. "Официальный сайт администрации Табасаранского района Населенные пункты (Rusça)". 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2017.
8. Konstantin Nikolaevich Maksimov. Kalmykia in Russia's Past and Present National Policies and Administrative System 11 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Central European University Press, 2008 9639776173 p 86
9. Fisher, William Bayne; Avery, P.; Hambly, G. R. G.; Melville, C. (1991). The Cambridge History of Iran. 7. Cambridge University Press. ISBN 978-0521200950. 29 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2017.
10. Elena Andreeva, Russia and Iran in the Great Game: Travelogues and Orientalism, (Routledge, 2007), 38.

Daha fazla okuma

• Atkin, Muriel (1980). Russia and Iran, 1780-1828. U of Minnesota Press. ISBN 978-0816656974.
• Axworthy, Michael (2010). The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant. I.B.Tauris. ISBN 978-0857721938.
• Fisher, William Bayne; Avery, P.; Hambly, G. R. G; Melville, C. (1991). The Cambridge History of Iran. 7. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0521200950. 5 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2017.
• Büyük Sovyet Ansiklopedisi (Rusça)