Sörf

Sörf ya da Dalga sörfü, sörf tahtasından yararlanarak dalgalar üstünde kıyıya doğru kaymaya dayanan spor.

Rüzgâr sörfü için Rüzgâr sörfü sayfasına bakınız.
Cutback tekniğini gerçekleştiren bir sörfçü. Cutback, curl (dalganın güçlü kısımı)dan fazla uzaklaşarak hızı kaybettiğinde curla dönüp dalganın gücünü elde etmek için bir çeşit keskin dönüş tekniğidir. Kuzey Kaliforniya sahilleri sörf için popüler olmasına rağmen suyun sıcaklığı tüm yıl boyunca düşük (ortalaması 57 °F/14 °C) olduğu için sörfçüler wetsuit giymek zorundadırlar (Santa Cruz, Kaliforniya, 2007).
2010 Mavericks Sörf Yarışı'nda dalga sörfü yapan bir yarışmacı
Tube'nın içine giren sörfçü (Santa Cruz, Kaliforniya).

Geçmişi

Sörfün, tarihöncesi çağlardan beri Güney Yarıküre denizlerinde (özellikle Pasifik adaları) yapıldığı sanılmaktadır.

Polinezyalı denizciler kıyıya dönebilmek için zorunlu olarak sörf yaparlardı. Sörfün bu ilk biçimi hem geniş bir tahtayla, hem de vücutla yapılırdı. Kaptan James Cook Tahiti ve Oahu'ya vardığında (1777-78) uzun bir tahta kano kullanarak eğlenceye dönük sörf yapanları gördüğünü belirtmekteydi. Avrupalı misyonerlerin ahlaka aykırı olduğu gerekçesiyle 1821'de yasakladıkları sörf, ancak Hawaiili ünlü yüzücü Duke Paoa Kahanamoku'nun Waikiki'de ilk sörf kulübünü kurduğu 1920'de resmi bir spor dalına dönüştü. Kahanamoku'nun 1968'de ölümünden önce bu spor dünya çapında yaygınlaşmış ve uluslararası sörf yarışmaları düzenlenmeye başlamıştır.[1]

Günümüzde en iyi sörf noktaları hala Pasifik kıyıları (Hawaii, Tahiti ve Fiji) olmasına rağmen sörf, okyanusa kıyısı olan pek çok ülkede (Brezilya, Kosta Rika, Güney Afrika, Avustralya, Fransa, İrlanda, Jamaika ve İspanya) yaygın olarak yapılmaktadır.

Ana Hatları

Hem katılımcılar hem de izleyiciler için heyecan vericidir; sörfün amacı dalgalar üzerinde mümkün olduğunca çok kalmak ve bu sırada jüriyi etkileyecek hareket ve manevraları yapmaktır. En bilinen sörf şekli kısa ve uzun tahta üzerinde dikilmeyi içerir. Farklı şekiller de mümkündür; vücut sörfü, diz üstü durma, yatarak durma, sörf kayağı.

Sörfün en göz alıcı kategorisi olan tow-in sörfte, sporcu bir tekne yardımı ile normalde yakalanamayacak kadar büyük dalgaların üzerine çıkarılır. Sörften türemiş kitesurfing (uçurtma sörfü) ve rüzgâr sörfü gibi sporlarda ise güç için rüzgâra ihtiyaç duyulur. Paddleboarding ve deniz kayağı gibi sörfle alakalı sporlar için dalgaya ihtiyaç yoktur.

Kurallar

Sörfçüler iki veya dört kişi suya girer ve 20 dakikalık periyotta defalarca dalgalara binerler. Her organizasyonda kurallar değişse de, beş veya altı kişilik jüri en iyi 2, 3 veya 5 hareketi değerlendirir. Kriteler şunlardır: Dalga seçimi (daha zor daha çok puan), dalgadaki pozisyon (ne kadar zirvede o kadar iyi), dalga üzerinde geçen zaman ve hareketin kalitesi. Dört kişilik yarışmada en iyi iki, bir üst tura kalır. Tüm seviyedeki yarışmalarda erkekler ve kadınlar için ayrı yarışlar vardır.

Yarışçı Profili

Büyük dalgalar üzerinde yapılan hareketler oldukça tehlikelidir; bu yüzden sörfçüler iyi birer yüzücü olmak zorundadır. Profesyonel sörfçüler harika bir zindeliğe ve denge duyusuna sahiptir. En iyi dalgaları seçme becerisi biraz yerel bilgiden, biraz da tecrübeden edinilir. Karada yapılan antremanlar bacak kaslarını güçlendirmek içindir.

Ekipman
Uzun sörf tahtaları, Waikiki, Hawaii

Sörf tahtası geleneksel olarak ahşaptan yapılır ama artık fiberglas da kullanılmaktadır; artık çoğu tahta 1 kilodan daha hafiftir. İki farklı tahta vardır: kısa tahta ve uzun tahta. Profesyonel sörfçüler yarışmalarda kısa tahta kullanır ama ISA'nın (International Surfing Association) Dünya Şampiyonası'nda hala kısa tahta klasmanı vardır.

Uzun tahta çok daha dengelidir ama döndürmesi daha zordur, bu yüzden genelde yeni başlayanlar kullanır. Kısa tahta daha hafiftir ve daha rahat döner. Bu tür cila veya kaymayan plastik bölge, sporcunun daha rahat tutunmasını sağlar. Sörf tahtası sporcuya ayak bileğinden bağlıdır böylece bu ikisi birbirinden ayrılmaz. Tahtanın gerisinde ve arkasında yer alan küçük kanatlar dengeyi arttırır.

Sörfte kullanılan ıslak giysilerin bazı katları su geçirir; bu su sörfçünün vücudu sayesinde ısınır ve sörfçüyü dış soğuktan koruyan bir katman oluşur.

Dalgaya Binme Prosedürü

Dalgaya yaklaşma için iki temel yöntem vardır: Forehand sporcunun yüzü dönük dalgaya yaklaşması, backhand ise sırtı dönük dalgaya yaklaşmasını tanımlar. Tahtada doğru konumu almak önemlidir ama esas olan sörfçünün dalga üzerinde ne yaptığıdır. İki temel sörf tekniği şöyledir;[2]

Cutback

Bu dalga üzerinden aşağı inen ve sonra yeniden yukarıya çıkan bir dönme şeklidir. Sörfçü dalganın en üst noktasına gider ve sonra ağırlığı ayaklarına vererek dalganın altına iner. Ardından yeniden dalga üzerine tırmanır.

Floater

Bu manevra ile sporcu bir dalganın üzerine çıkar ve daha sonra köpüklerle beraber dalganın daha temiz yüzeyine iner. Buradaki en önemli sorun tahtanın dalga yüzeyine iyi inebilmesidir.

Dünya Sörf Ligi (WSL) Şampiyonası Turu Şampiyonları
Yıl WSL Erkekler Şampiyonası Turu[3]WSL Kadınlar Şampiyonası Turu[3]
İsim Puan İsim Puan
2015  Adriano de Souza (BRA) 57,700  Carissa Moore[3] (HAW) 66,200
2014  Gabriel Medina (BRA) 62,800  Stephanie Gilmore[6] (AUS) 64,200
2013  Mick Fanning[3] (AUS) 54,400  Carissa Moore[2] (HAW) 59,500
2012  Joel Parkinson (AUS) 58,700  Stephanie Gilmore[5] (AUS) 48,400
2011  Kelly Slater[11] (USA) 68,100  Carissa Moore (HAW) 55,000
2010  Kelly Slater[10] (USA) 69,000  Stephanie Gilmore[4] (AUS) 7,284
2009  Mick Fanning [2] (AUS) 7,140  Stephanie Gilmore[3] (AUS) 6,169
2008  Kelly Slater[9] (USA) 8,042  Stephanie Gilmore[2] (AUS) 7,188
2007  Mick Fanning (AUS) 8,136  Stephanie Gilmore (AUS) 6,708
2006  Kelly Slater[8] (USA) 8,124  Layne Beachley[7] (AUS) 6,374

Kaynakça
  1. "Sörf", Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition, 1994.
  2. "Sörf", Spor Kitabı, NTV Yayınları, 2008. ISBN 978-975-6690-98-7
  3. "ASP World Tour Champions". ASP World Tour. 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2015.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.