Sübye arma

Sübye arma, bir gemide kabasorta armadakinin aksine yelkenlerin geminin omurga doğrultusuna dik yerine paralel yerleştirilmesidir.[1]

Sübye armalı Lewis R French uskunası.

Açıklama

Sübye armalı yelkenlere (namıdiğer yan yelken) velena yelkenleri, bermuda armalı yelkenler, pik armalı yelkenler, latin yelkenler, aşırtma (pıraçıra) yelkenler, kabasorta armadaki randa yelkenler dahildir.

Sübye armalı gemilere

  • Tek direkli: proa, catboat, şalopa, kotra
  • İki direkli: keç, yole
  • İki ya da daha fazla direkli: uskuna

Barkalar ve barkentinler kısmen kabasorta kısmen sübye armalıdırlar.

Tarihi

Sübye arma birinci bin yıldan beri Hint Okyanusu civarında Orta Doğu'dan Güneydoğu Asya'dan ve Çin'den gelen gemiler tarafından kullanılmaktaydı.[2][3]

Avrupa
İlk Avrupalı sübye armalar, Greko-Romen gemiciliğinde yan yelken olarak ortaya çıktı.[4] Tıpkı bu MS 3. yy. a ait Romen ticaret geminin oyması gibi.

Kabasorta arma, deniz seyahatinin şafağından beri Avrupa'da ağır basmaktaydı ancak Rönesans'tan önceki son birkaç yüzyıl içinde, Güney Avrupa'nın ve Akdeniz'in genellikle yumuşak ikliminde sübye arma onun yerini doldurmaya başladı. 1475 yılından itibaren kullanımı arttı ve yüz yıl içinde sübye arma İngiltere, Kuzey Fransa ve Alçak Ülkeler'deki nehirler ve haliçlerde yaygın olarak kullanılmaktaydı. Yine de kabasorta arma, Transatlantik seyahatin yanı sıra Kuzey Denizi'nin daha sert koşulları için standart olarak kaldı.[5] Kabasorta arma, yoğun iş gücü gerektirip denize açılmaya daha uygunken üç köşeli latin yelken daha yüksek manevra kabiliyetine sahip ve hızlıydı.

Kaynakça
  1. Knight, Austin Melvin (1910). Modern seamanship. New York: D. Van Nostrand. pp. 507–532.
  2. Hobson, John M. The Eastern Origins of Western Civilisation. Cambridge University Press,2004, p. 58, ISBN 978-0-521-54724-6, ISBN 0-521-54724-5
  3. Agius, Dionisius A. (2008). Classic Ships of Islam: From Mesopotamia to the Indian Ocean. BRILL. pp. 141, 160, 211–212, 382. ISBN 9004158634.
  4. Casson, Lionel (1995): "Ships and Seamanship in the Ancient World", Johns Hopkins University Press, ISBN 978-0-8018-5130-8, pp. 243–245
  5. Chatterton, Edward Keble (1912). Fore and aft. London: J. B. Lippincott. p. 203. OCLC 651733391. "fore and aft rig schooner."
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.