Samonas

Samonas (Modern Yunanca: Grekçe: Σαμῶνας, y. 875 - 908 sonrası) Bizanslılar tarafından esir alınmış ve 10. yüzyılın ilk on yılında Bizans İmparatorluğu'nun en etkili yetkililerinden biri olan Arap doğumlu bir hadımdır.

Samonas
Bizans İmparatorluğu Parakoimomenos'u
Görev süresi 907-908
Hükümdar	VI. Leon
Yerine geldiği	Makedonyalı Basileios (III. Mihail yönetiminde)
Yerine gelen	Konstantinos Barbaros
Kişisel bilgiler
Doğum	y. 875
Ölüm	908 sonrası

Hayatı

Samonas yaklaşık 875 yılında, seçkin bir ailenin oğlu olarak Melitene'de doğdu (babası 908'de Bizans'ta büyükelçi olarak görev yaptı).[1][2] Bizanslılar tarafından ele geçirildi ve bir hadım yapıldı ve İmparator VI. Leo'un (886-912 arası hükümdar) güçlü başbakanı ve kayınpederi olan Stylianos Zaoutzes'un evine hizmete girdi.[1][3] Hem Stylianos'un hem de kızı İmparatoriçe Zoe Zaoutzaina'nın ölümünden sonra, 899'da, akrabaları, güç ve nüfuzlarını korumak için Leon'u devirmek için plan yaptı. Bununla birlikte, komplo Leon lehinde Samonas tarafından ihanete uğradı: Zaoutzes ailesinin üyeleri unvanlarından ve servetlerinden yoksun bırakıldı ve sürgün edildiler ancak Samonas, onların servetinin üçte birini alıp koubikoularios olarak imparatorluk hizmetine alınarak ödüllendirildi.[4]

Madrid Skilicis'den bir minyatür, Samonas'u İmparator Leon'u Andronikos Dukas'a karşı kışkırtırken gösteriyor.

Leon'un kişisel hizmetine girmesinden sonra hızla yükseldi ve 900 kişilik protospatharios oldu. 903'te görünüşe göre, Shaun Tougher'ın kelimeleriyle "Leon'un güvenilir sağ kolu" oldu. Güvenlik ve istihbarat konularında özellikle rol almış görünüyor; bu, onun hayatıyla uğraşan birçok akademisyenin vurguladığı bir roldür.[3] Ancak 904 yılında Samonas tuhaf bir olaya karıştı: bir manastır ziyareti bahanesiyle Konstantinopolis'ten kaçıp Doğu'ya döndü ve görünüşe göre doğduğu topraklara ulaşmayı umdu. Bununla birlikte, Halys Nehri'nden geçmesi engellendi ve kutsal bir yere sığınmaya çalıştı.[5] Orada, sonunda Konstantinos Dukas tarafından tutuklandı ve Bizans Senatosu önünde yargılandı. Beraat ettirilmemesine karşın, imparatorun devam eden lütfu ile dört ay evde tutuklu kalması sadece hafifçe cezalandırılması anlamına geliyordu.[1][6]

Serbest bırakılınca, Samonas'ın kariyeri yukarı doğru ilerledi: bir hadımın alabileceği en yüksek saray unvanı patrikios olarak isimlendirildi, protovestiarios yapıldı. 906'da Samonas'un Leon'un oğlu ve mirasçısı Konstantinos'in vaftiz babası haline gelmesi imparatorun devam eden lütfunun olağandışı bir işareti oldu.[7] 906-907 yılları arasında generaller Andronikos Dukas (Samonas'u 904 yılında tutuklayan Konstantinos Dukas'ın babası) ve Eustathios Argyros'un utandırılması, uzaklaştırılması ve nihayetinde ölümleriyle sonuçlanan dönemde önemli ama gölgede bir rol oynamıştır.[8] Aynı zamanda Leon'un İmparator'un dördüncü evliliği ile Konstantinopolis Patriği Nikolaos Mistikos arasındaki uzun süredir devam eden tartışmada Samonas, Leon'un başlıca destekçisiydi. Şükranın bir işareti olarak, muhtemelen Mistikos'un 907 başlarında görevden alınmasından sonra, III. Mihail (842-867 arası hükümdar) döneminden bu yana boş kalan en yüksek hadım işi parakoimomenos görevine terfi etti.[1][9]

Madrid Skilicis'den bir minyatür, Samonas'un emriyle Paflagonyalı Konstantin cezalandırılıyor.

Bununla birlikte Samonas'ın düşüşü kısa süre sonra gelecekti. 907'de, Leon'un dördüncü karısı Zoe Karbonopsina ile tanışırken kendi hadım hizmetçisi Konstantinos Barbaros'u ona hediye etti. İmparatorluk çifti Konstantinos'a artan ilgisiyle, Samonas kendi etki ve pozisyonunu kaybetmekten korkmaya başladı.[10] Önce Konstantinos ve imparatoriçenin bir ilişkisi olduğunu iddia etti. Leon başlangıçta suçlamalara inandı ve Konstantinos bir manastıra sürüldü. Bununla birlikte, kısa süre sonra Leon yeni gözdesinin özlemeye başladı ve sarayda hizmetine geri döndürdü.[11]

Değerlendirme

Stylianos Zaoutzes geleneksel olarak tarihçiler tarafından Leon'un hükümdarlığının ilk yarısına hakim olarak görülürse, Samonas ikinci yarıda çoğunlukla baskın karakter, yani yaklaşık 900'den 908'deki düşüşüne kadar geçen sürede hakimdi.[12] Bununla birlikte, Bizantolog Shaun Tougher'a göre, her iki durumda da bu yetkililern Leon'nun üzerindeki güç ve nüfuzlarının kapsamları abartılmış gibi görünmektedir. Bu, kısmen sonraki kaynakların kendilerine yönelik düşmanlıkları ve onlardan bazılarının, Leon'un hükümdarlığındaki başarısızlığına sözde güçlü astlarına yönlendirme arzusundan kaynaklanıyor.[13] Tougher, Samonas'ın kademeli olarak yükselişinin ve ani düşüşünün, zayıf ve kolay yönetilen bir imparatorun geleneksel imajına uymaktan uzak olduğunu, Leon'un kontrolünde kaldığını savunur: İmparatorun bu adamlara büyük güç kazandıran bilinçli himayesi ve desteği ve bunları çektiğinde, otoriteleri kayboldu.[14] Samona'nın Leon'un "güvenlik şefi" rolü, bir dizi akademisyenin (daha da önemlisi Romilly Jenkins) kabul ettiği bir görüş de Tougher tarafından sorgulanmıştı çünkü esas olarak daha sonradan ve açıkça düşmanca bir hagiografiden kaynaklanan şartlı kelime olarak kanıtlara dayanıyordu.[1][15]

Kaynakça

Özel

1. Kajdan 1991, s. 1835.
2. Tougher 1997, s. 215.
3. Tougher 1997, s. 197.
4. Kajdan 1991, s. 2220; Tougher 1997, ss. 149, 197.
5. Tougher 1997, ss. 208-209, 214-215.
6. Tougher 1997, ss. 198, 209.
7. Tougher 1997, s. 198.
8. Tougher 1997, ss. 209-210, 213.
9. Tougher 1997, ss. 160, 198.
10. Tougher 1997, s. 200.
11. Tougher 1997, ss. 200-201.
12. Tougher 1997, ss. 89, 198.
13. Tougher 1997, ss. 97, 234.
14. Tougher 1997, ss. 234-235.
15. Tougher 1997, ss. 197, 214.

Genel

• Kajdan, Aleksandr, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. New York and Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-504652-6.
• Tougher, Shaun (1997). The Reign of Leo VI (886-912): Politics and People. Leiden: Brill. ISBN 978-9-00-410811-0. 26 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2018.

Konuyla ilgili yayınlar

• Janin, Raymond (1935). "Un ministre arabe à Byzance: Samonas". Echos d'Orient (Fransızca). 34 (36). ss. 307-318. doi:10.3406/rebyz.1935.2837.
• Jenkins, Romilly James Heald (Nisan 1948). "The 'Flight' of Samonas". Speculum. 23 (2). Medieval Academy of America. ss. 217-235. doi:10.2307/2852953. JSTOR 2852953.
• Ringrose, Kathryn M. (2003). The Perfect Servant: Eunuchs and the Social Construction of Gender in Byzantium. Chicago, Illinois and London, United Kingdom: University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-72015-9. 13 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2018.
• Rydén, Lennart (1984). "The Portrait of the Arab Samonas in Byzantine Literature". Graeco-Arabica, 3. Atina, Greece. ss. 101-108.