Scottish Premier League

Scottish Premier League (kısaca SPL), 1998 ile 2014 yılları arasında İskoçya'daki en üst seviyedeki futbol ligidir. Sponsoru Clydesdale Bank olduğu için ligin tam adı Clydesdale Bank Scottish Premier Leaguedir.

Scottish Premier League
Ülke İskoçya
Konfederasyon UEFA
Kuruluş 1998
Lağvediliş 2014
Takım sayısı 12
Alt lig İskoçya Birinci Ligi
Uluslararası kupa(lar) UEFA Şampiyonlar Ligi
UEFA Avrupa Ligi
Son şampiyon Celtic (2018-19)
En başarılı takım Celtic
TV yayıncısı Sky Sports, ESPN, BBC İskoçya
Resmî site scotprem.com

Tarihi

İskoçya'da futbolun profesyonel olarak oynanmaya başladığı zamanlarda, İskoçya futbolunda sadece iki lig vardı (İskoçya 1. Ligi ve İskoçya 2. Ligi). 70'li yılların ortalarında İskoçya ligleri; Premier Lig, İskoçya 1. Ligi ve İskoçya 2. Ligi olarak üçe ayrıldı. 90'lı yılların ortalarında da İskoçya'da İskoçya 3. Ligi kuruldu.

SPL'nin Kuruluşu

1998 yılında, Premier Lig'deki takımlar; 1992 yılında bazı İngiliz takımlarının yaptığı gibi, İskoçya Futbol Ligi çatısından ayrılarak İskoçya Premier Ligi'ni kurdu. İskoçya Premier Ligi'nin kurulması; İskoç takımlarını kamçıladı ve İskoç takımları, ligden daha çok gelir elde etmeye başladılar. Takımların ligden para kazanması için de her sezon sonu ligin sponsoru, takımlara eşit miktarda belli bir miktar para vermektedir.

İlk kurulduğunda SPL'de 10 takım vardı ama 2000-2001 sezonu başında bu sayı 12'ye yükseldi ve ligdeki külüp sayısının 10'dan 12'ye çıkarılması da, İskoçya 1. Ligi'ndeki takımlar tarafından onaylandı. Bu karardan sonra, İskoçya 1. Ligi'nde 44 hafta maç oynanmasını önlemek için yeni bir sistem geliştirildi. Buna bağlı olarak; 33 hafta (1 maç içeride, 2 maç dışarıda veya tam tersi bir durumda) maç oynandıktan sonra kulüpler iki gruba bölünüyor ve gruplarda da takımlar beşer hafta maç yapıyorlar. Böylece takımlar, bir sezonda 38 maç yapmış oluyorlar.

Bazen sezon sonu ligde ilginç bir durum oluşuyor ve ligi 7. bitiren takım, ligi 6. sırada tamamlayan takımdan daha fazla puan topluyor çünkü takımların son 5 maçları çok kolay geçiyor. 2005-2006 sezonunda ligi 7. bitiren Inverness Caledonian Thistle takımı, ligi 4. sırada tamamlayan Hibernian kulübünden daha fazla puan toplamıştır.

Lige Yükselme ve Ligden Düşme

Ligin bitiminde puan tablosunun son sırasında yer alan takım, İskoçya 1. Ligi'ne düşerken; İskoçya 1. Ligi'nde sezon sonu şampiyon olan takım, İskoçya Premier Ligi'ne yükselir.

2003 yılında lige çıkma konusunda yaşanan bir sorun ilginç bir olaydır. Ligdeki kulüplerin başkanları Falkirk'in, Airdrie United ile olan stadyum paylaşımına karşı çıkarak kulübün minimum stadyum kapasitesi olan 10.000 kişiye ulaşmasını engellemişlerdir ve o sene Motherwell ligde kalmıştır. Aynı durum, 2004 yılında da oluşmuştur, ancak birçok oylama ve istişareden sonra, en sonunda Inverness Caledonian Thistle'ın Aberdeen'in 160 km uzakta olan Pittodrie'deki sahasını kullanmasına izin verilmiştir. 2005 yılında minimum seyirci sayısı 6000 kişiye indirilmiştir böylece Inverness Caledonian Thistle sezon ortasında kendi stadına geri dönebilmiştir.

SPL 2 Projesi

17 Ağustos 2006 tarihinde ligin başkanı Lex Gold, İskoçya 1. Ligi'ndeki takımlarla SPL 2'yi kurmayı planladıklarını açıkladı. Kurulacak yeni ligin 2008-2009 sezonunda faaliyete geçmesi planlanıyor. Bu ligin kurulması halinde SPL 2, İskoçya 1. Ligi'nin bir üst seviyesindeki lig olacak.

Bu düşünce SFL'de oynayan kulüplerin taraftarları tarafından pek de beğenilmemiştir, zira SFL'nin 3.000 kişilik stadyum, saha bakım mecburiyeti gibi kuralları onlara biraz fazla katı gelmiştir. Bazı SFL kulüpleri ise ne lig için ne de İskoçya Challenge Kupası için bir isim sponsoru olmaması sebebiyle bu öneriye destek çıkmışlardır.

Sponsorluk

Ligin şu anki sponsoru Bank of Scotland, sponsorluk sözleşmesini yenilemeyince; ligin yöneticileri yeni bir sponsor arayışına girdi ve de Temmuz 2007'den itibaren geçerli olacak şekilde ligin sponsorluğu için 4 yıllığına 8 milyon pound karşılığında Clydesdale Bank ile anlaştı.

SPL Maçlarının Yayınlanması

İrlandalı televizyon şirketi Setanta Sports, 2004 yılında yapılan maçların televizyondaki yayın hakkı ihalesini kazandığı için 2004-2005 sezonundan beri İskoçya Premier Ligi maçlarını canlı yayınlamaktadır. Daha önce de maçlar Sky Sports ve BBC Scotland tarafından yayınlanmıştı. İskoçya'daki STV kanalındaki Scotsport programında da maçların geniş özeti yayınlanmaktadır ve bu program, Türkiye'deki Maraton programıyla aynı formattadır. BBC Radio Scotland da maçları radyodan canlı olarak yayınlamaktadır ve de internet sitesiyle de bütün dünyadaki futbolseverler, bu maçları canlı olarak dinleyebilmektedir. Türkiye'de ise 2008 yılından itibaren D-Smart platformunda yayınlanmaktadır.

SPL Takımları

2011–12 SPL Kulüpleri
Kulüp 2011–12 Sırası İlk Lige Giriş Tarihi Bulunduğu Lige İlk Giriş Tarihi En Son Şampiyonluk
Aberdeen[1][2] 9. 1905–06 1905–06 1984–85
Celtic[1][2] 1. (Şampiyon) 1890–91 1890–91 2013–14
Dundee[1] 2., Birinci Lig 1893–94 2012–13 1961–62
Dundee United[1][2] 4. 1925–26 1996–97 1982–83
Heart of Midlothian[1][2] 5. 1890–91 1983–84 1959–60
Hibernian 11. 1895–96 1999–2000 1951–52
Inverness CT 10. 2004–05 2010–11 —
Kilmarnock[1][2] 7. 1899–1900 1992–93 1964–65
Motherwell[1][2] 3. 1903–04 1985–86 1931–32
Ross County 1., Birinci Lig 2012–13 2012–13 —
St. Johnstone[1] 6. 1924–25 2009–10 —
St. Mirren 8. 1890–91 2006–07 —

Önceki SPL Üyeleri
Kulüp
 2011–12
Pozisyonu		 SPL'deki
ilk sezonu		 SPL'deki
son sezonu		 Son Şampiyonluk
Rangers 2., SPL 1890-91 2011-12 2010-11
Dunfermline 12., SPL 1926–27 2011–12 —
Hamilton 4., Birinci Lig 1906–07 2010–11 —
Falkirk 3., Birinci Lig 1905–06 2009–10 —
Gretna N/A[3] 2007–08 2007–08 —
Livingston 5., Birinci Lig 2001–02 2005–06 —
Partick Thistle 6., Birinci Lig 1897–98 2003–04 —

Tüm Zamanların SPL Tablosu

Tüm zamanların SPL tablosu, İskoçya Premier Ligi'nin kurulduğu 1998-1999 sezonunun başlangıcından 2010-2011 sezonunun sonuna kadar bütün maçların sonuçlarına göre oluşturulmuştur.

Sıra
Takım
Sezon
Maç
Galibiyet
Beraberlik
Mağlubiyet
Attığı gol
Yediği gol
Averaj
Puan
Maç başına puan
1.lik
2.lik
3.lük
4.lük
1 Celtic 1452838875651212418+79412392.34777
2Rangers[4] 1452836493711150418+73211752.225761
3Heart of Midlothian 14528218128182693621+727821.481151
4Kilmarnock 14528178133217633758−1256671.2633
5Aberdeen 14528177128223610742−1326591.24814
6Motherwell 14528177123228641788−1476541.23921
7Dundee United 14528162148218623783−1606341.20112
8Hibernian 13492170122200663709−466321.28522
9Dunfermline Athletic 93408389168335565−2303380.9941
10Inverness CT 72668468114316357−413201.203
11St. Johnstone 72627673113262354−923011.1491
12Dundee 72628061121308412−1043011.149
13St. Mirren 72665977130230386−1562540.955
14Falkirk 5190514891197277−802011.058
15Livingston 5190484597205306−1011890.9951
16Hamilton Academical 311430265893158−651161.018
17Partick Thistle 27614194376125−49610.803
18Gretna[5] 13858253283−51130.342

Tüm Zamanların SPL Gol Kralları
Sıra Futbolcu Kulüp(ler) Gol
1Kris BoydKilmarnock (1999 – 2006)
Rangers (2006 – 2010)		164
2Henrik LarssonCeltic (1998 – 2004)158
3Derek RiordanHibernian (2001 – 2006)
Celtic (2006 – 2008)
Hibernian (2008 – 2011)		95
4Scott McDonaldMotherwell (2004 – 2007)
Celtic (2007 – 2010)		93
5John HartsonCeltic (2001 – 2006)88
6Kenny MillerHibernian (1999 – 2000)
Rangers (2000 – 2001)
Celtic (2006 – 2007)
Rangers (2008 – 2011)		75
7Nacho NovoDundee (2002 – 2004)
Rangers (2004 – 2010)		73
8Stevie CrawfordDunfermline Athletic (2000 – 2004)
Dundee United (2005)
Aberdeen (2005 – 2006)
Dunfermline Athletic (2006 – 2007)		63
Chris SuttonCeltic (2000 – 2006)
10Colin NishKilmarnock (2003 – 2008)
Hibernian (2008 – 2011)		62

SPL Teknik Direktörleri
Teknik Direktör Kulüp Geldiği Tarih
Terry ButcherInverness Caledonian Thistle27 Ocak 2009
Peter HoustonDundee United23 Aralık 2009
Neil LennonCeltic25 Mart 2010
Danny LennonSt Mirren7 Haziran 2010
Barry SmithDundee15 Ekim 2010
Craig BrownAberdeen10 Aralık 2010
Stuart McCallMotherwell30 Aralık 2010
Kenny ShielsKilmarnock31 Mart 2011
Derek AdamsRoss County19 Mayıs 2011
Steve LomasSt. Johnstone3 Kasım 2011
Pat FenlonHibernian25 Kasım 2011
John McGlynnHeart of Midlothian26 Kasım 2012

SPL Sezonları
SPL Sezonu Şampiyon İkinci Sonuncu Gol Kralı PFA Yılın Futbolcusu Spor Yazarlarının Seçtiği Yılın Futbolcusu
1998-99 Rangers Celtic Dunfermline Athletic Henrik Larsson 29 (Celtic) Henrik Larsson (Celtic) Henrik Larsson (Celtic)
1999-2000 Rangers Celtic No relegation Mark Viduka 25 (Celtic) Mark Viduka (Celtic) Barry Ferguson (Rangers)
2000-01 Celtic Rangers St. Mirren Henrik Larsson 35 (Celtic) Henrik Larsson (Celtic) Henrik Larsson (Celtic)
2001-02 Celtic Rangers St. Johnstone Henrik Larsson 29 (Celtic) Lorenzo Amoruso (Rangers) Paul Lambert (Celtic)
2002-03 Rangers Celtic No relegation Henrik Larsson 28 (Celtic) Barry Ferguson (Rangers) Barry Ferguson (Rangers)
2003-04 Celtic Rangers Partick Thistle Henrik Larsson 30 (Celtic) Chris Sutton (Celtic) Jackie McNamara (Celtic)
2004-05 Rangers Celtic Dundee John Hartson 25 (Celtic) John Hartson (Celtic)
Fernando Ricksen (Rangers)		 John Hartson (Celtic)
2005-06 Celtic Heart of Midlothian Livingston Kris Boyd 32 (15 – Kilmarnock, 17 – Rangers) Shaun Maloney (Celtic) Craig Gordon (Hearts)
2006-07 Celtic Rangers Dunfermline Athletic Kris Boyd 20 (Rangers) Shunsuke Nakamura (Celtic) Shunsuke Nakamura (Celtic)
2007-08 Celtic Rangers Gretna Scott McDonald 25 (Celtic) Aiden McGeady (Celtic) Carlos Cuéllar (Rangers)
2008-09 Rangers Celtic Inverness CT Kris Boyd 27 (Rangers) Scott Brown (Celtic) Gary Caldwell (Celtic)
2009-10 Rangers Celtic Falkirk Kris Boyd 23 (Rangers) Steven Davis (Rangers) David Weir (Rangers)
2010-11 Rangers Celtic Hamilton Academical Kenny Miller 21 (Rangers) Emilio Izaguirre (Celtic) Emilio Izaguirre (Celtic)
2011-12 Celtic Rangers Dunfermline Athletic Gary Hooper 24 (Celtic) Charlie Mulgrew (Celtic) Charlie Mulgrew (Celtic)

Kulüp Performansları

Feshedilmiş kulüpler italik olarak yazılmıştır.

Kulüp Şampiyon İkinci Üçüncü
Rangers
54
30
18
Celtic
44
31
16
Heart of Midlothian
4
14
17
Aberdeen
4
13
8
Hibernian
4
6
13
Dumbarton
2
0
0
Motherwell
1
5
8
Kilmarnock
1
4
3
Dundee
1
4
1
Dundee United
1
0
8
Third Lanark
1
0
2
Airdrieonians
0
4
1
Falkirk
0
2
1
Morton
0
1
2
Clyde
0
0
3
Partick Thistle
0
0
3
Dunfermline Athletic
0
0
2
East Fife
0
0
2
St. Johnstone
0
0
2
St. Mirren
0
0
2
Livingston
0
0
1
Raith Rovers
0
0
1
St. Bernard's
0
0
1

Şehirlere Göre Şampiyonluk Dağılımı
Şehir Şampiyonluk Sayısı Kulüpler
Glasgow
99
 Rangers (54), Celtic (44), Third Lanark (1)
Edinburgh
8
 Heart of Midlothian (4), Hibernian (4)
Aberdeen
4
 Aberdeen (4)
Dumbarton
2
 Dumbarton (2)
Dundee
2
 Dundee (1), Dundee United (1)
Kilmarnock
1
 Kilmarnock (1)
Motherwell
1
 Motherwell (1)

SPL Rekorları
  • Bir sezonda en çok gol atan takım: Celtic, 105 gol, 2003-2004
  • Bir sezonda en az gol atan takım: St Johnstone, 24 gol, 2001-2002
  • Bir sezonda en çok puan toplayan takım: Celtic, 103 puan, 2001-2002
  • Bir sezonda en az puan toplayan takım: Gretna, 13 puan, 2007-2008
  • Bir sezonda en az gol yiyen takım: Celtic, 28 gol, 2001-2002
  • Bir sezonda en çok gol yiyen takım: Aberdeen, 83 gol, 1999-2000; Gretna, 83 gol 2007-2008
  • Bir sezonda en çok gol averajına sahip olan takım: Celtic, 70, 2003-2004
  • Lig tarihinde iç sahada alınan en farklı skor: Celtic 9-0 Aberdeen (2010-2011)
  • Lig tarihinde dış sahada alınan en farklı skorlar: St. Johnstone 0-7 Rangers (1998/99); Dunfermline Athletic 0-7 Celtic (2005/06)
  • Ligde deplasmanlarda en çok kazanan takım: Celtic, 12, 2003-2004
  • Ligde deplasmanlarda en az kazanan takım: Dunfermline, 0, 1998-1999
  • Ligde deplasmanlarda en çok kaybeden takım: Livingston, 16, 2005-2006
  • Ligde iç sahada en az kaybeden takım: Celtic, 3, 2001-2002 ve 2002-2003
  • Bir sezonda en çok gol atan oyuncu: Henrik Larsson, 35 gol, 2000-2001 Celtic
  • En çok hat-trick yapan oyuncu: Henrik Larsson, 12, 1998-2004
  • Ligde oynayan en yaşlı futbolcu: Andy Millen, St. Mirren - Celtic, 41 yıl 7 ay 10 gün, 20 Ocak 2007
  • Ligde oynayan en genç futbolcu: Jamie McCluskey, Hibernian - Kilmarnock, 16 yıl 2 ay 18 gün, 24 Ocak 2004
  • Ligde gol atan en genç futbolcu: David Goodwillie, Dundee United - Hibernian, 16 yıl 11 ay 4 gün, 4 Mart 2006
  • Ligde en uzun süre gol yememe rekoru: Robert Douglas, Celtic, 7 maç, (16 Aralık 2000-21 Şubat 2001)
  • Ligde en çok maç oynayan futbolcu: Steven Pressley, 257

Kaynakça
  1. İskoçya Premier Ligi kurucu üyesi
  2. İskoçya Premier Ligi'nin tüm sezonlarında yer aldı
  3. Gretna FC went out of business following the 2007–08 season. A new club called Gretna 2008 was set up in its place and entered the East of Scotland Football League.
  4. Rangers 2011–12 sezonunda 10 puanı silindi.
  5. Gretna'nın 2007-08 sezonunda 10 puanı silindi.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.