Selenosistein
L- Selenosistein Sec ya da U şeklinde kısaltılır ve L-Amino asitlerinin 21. proteinogenidir. Bu amino asit L-Sistein’den farklı olarak kükürt atomunun yerine Selenyum atomu barındırır. D-Selenosistein möleküle L- Selenosistein’ın enantiyomerisidir ve önem bakımından pek fazla önemli değildir. Bu yüzden bu yazıda ya da bilimsel makalelerde Selenosistein L- ya da D- olarak hiçbir ön ek almayarak sadece Selenosistein diye bahsedilmişse, burada bahsi geçen L- Selenosistein’dir.[1]
| Selenosistein | |
|---|---|
 | |
3-Selanil-2-aminopropanoik asit L-Selenosistein (sol) D-Selenosistein (sağ) | |
| Tanımlayıcılar | |
| CAS numarası | 10236-58-5 |
| PubChem | 25076 |
| SMILES |
|
| InChI |
|
| ChemSpider | 23436 |
| Özellikler | |
| Molekül formülü | C3H7NO2Se |
| Molekül kütlesi | 168,0 g·mol−1 |
| Tehlikeler | |
| AB İndeksi | Belirtilmemiş |
| Belirtilmiş yerler dışında verilmiş olan veriler, Standart sıcaklık ve basınçtadır. (25 °C, 100 kPa) | |
| Bilgi kutusu kaynakları | |
Biyosentez
Günümüzde 30’dan fazla ökaryotik canlılarda ve 15’ten fazla bakterilerde bu amino asite rastlanmıştır. Selenosistein az sayıda proteinin yapısına UGA kodonunu kullanarak giren bir amino asittir. Selenosistein amino asidi, glutatyon peroksidaz, thioredoksin redüktaz gibi enzimlerin yapısında yer alır. Selenosistein içeren proteinlere SELENOPROTEİNLER olarak adlandırılır.[2]
UGA normalde bir bitim (stop) kodonudur, UGA’nın selenosistein için kullanıldığı proteinlerin mRNA’sı farklıdır. mRNA’da SECIS (SelenoCysteine Insertion Sequence) elementi varsa ribozom UGA’yı bitim kodonu olarak algılamaz, bunun yerine amino açil transfer RNA sentetaz tarafından selenosisteinil-tRNA oluşturur.[2]