TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi
TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi, Türkiye'nin Kocaeli ilinin Körfez ilçesinde yer alan bir petrol rafinerisidir.
Tarihçe
İzmit Rafinerisi (İPRAŞ), Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı ve Amerikan Caltex ortaklığında, yıllık bir milyon ton ham petrol işleme kapasitesiyle 1961'de hizmete girdi.[1] 1972 yılında Caltex, tüm hisselerini TPAO'ya sattı. Mayıs 1983'te TPAO, PETKUR'a bağlı bir alt şirkete dönüştürülünce İPRAŞ da PETKUR'a bağlanmış oldu. Ancak 28 Ekim 1983'te İPRAŞ feshedildi ve TÜPRAŞ'ın bir parçası hâline geldi.
Eylül 2014'te İzmit Rafinerisi'nin bulunduğu bölgede Fuel Oil Dönüşüm Tesisi faliyete geçmiştir.[2] Bu tesiste katma değeri düşük olan fuel oilin benzin, motorin, LPG gibi değerli akaryakıtlara ve petrokok ile kükürt gibi maddelere dönüşümü sağlanmaktadır.[3]
17 Ağustos 1999'da yaşanan Gölcük depreminin merkez üssü, TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi'nin yakınlarıydı. Deprem sırasında rafinerinin 115 metrelik betonarme meşale bacası yıkıldı. Bacanın yıkılmasıyla başlayan yangın yedi akaryakıt tankına ve şarj fırınına sıçradı, 63 adet boru hattının ve elektriklerin kopmasına sebep oldu. Yerel itfaiyenin yetersiz kalması üzerine önce çevre illerden destek istendi. Ancak bazı yerlerde söndürülen yangının başka yerlerde yeniden başlaması nedeniyle kontrolü oldukça zorlaştı. Yangının, patlama riski bulunduran LPG tanklarına ilerlemesi ve rafinerinin hemen yakınlarındaki İGSAŞ ve PETKİM tesislerine de sıçrama olasılığı ortaya çıkınca, tesisteki tüm çalışanlar tahliye edildi. Ayrıca Derince ve Körfez ilçelerindeki halk da korkudan evlerini terk etti. Patlama riski oluşması üzerine hükûmet uluslararası yardım istedi. Yunanistan başta olmak üzere pek çok yabancı devlet yangın uçakları, gemiler, uzmanlar ve itfaiye ekipleri gönderdi.[4][5] Yangın 21 Ağustos'ta sona erdi. Ancak yangın çıkmayan diğer tanklarda fiziksel hasarlar oluştu; iki soğutma kulesi, damıtım üniteleri, boru hatları ve iki iskele ağır derecede hasar gördü. Patlayan borulardan denize petrol aktı ve 1,5 kilometrekarelik alan kirlendi. Yangının sona ermesinin ardından 600 metreküp atık toplandı.[6]
2019 itibarıyla rafinerinin ham petrol işleme kapasitesi 11,3 milyon tona ulaştı.[7]
Kaynakça
- https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/enerjide-menderes-atilimi-41525416
- "TÜPRAŞ fuel oil dönüşüm tesislerinin açılışı". Hürriyet. 15 Aralık 2014. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2014.
- "Fuel Oil Dönüşüm Tesisi". tupras.com.tr. TÜPRAŞ. 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- "Tüpraş felakete tüy dikti". Sabah. 19 Ağustos 1999.
- Danış, Hüsamettin; Görgün, Mustafa (23 Mart 2005). "Marmara Depremi ve Tüpraş Yangını" (PDF). Kocaeli Üniversitesi. ss. 3-4. 13 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2020.
- "Zarar çok büyük". Hürriyet. 21 Temmuz 1999.
- https://www.bloomberght.com/tupras-uretim-kapasitesini-30-milyon-tona-cikardi-2217508