1999 Gölcük depremi

1999 Gölcük Depremi, İzmit Depremi, Marmara Depremi ya da 17 Ağustos 1999 depremi, 17 Ağustos 1999 sabahı, yerel saatle 03:02'de gerçekleşen, Kocaeli/Gölcük merkezli deprem. Richter ölçeğine göre 7,5 Mw büyüklüğünde gerçekleşen deprem, büyük çapta can ve mal kaybına neden olmuştur.

1999 Gölcük depremi

250px
Tarih 17 Ağustos 1999) (1999-08-17)
Saat 03:02 (DAYZD)
00:01:39 (UTC)
Büyüklük 7,6 Mw (USGS)
7,5 Mw (UDİM)[1]
Şiddet X (yoğun)
Derinlik 17,0 km
Merkez üs 40.748°K 29.864°D / 40.748; 29.864
Gölcük, Kocaeli, Türkiye
Süre 45 s
Etkilenen ülkeler/bölgeler  Türkiye
Tsunami 2,52 m
Sonuçları 18.373 ölü
48.901 yaralı[2]

17 Ağustos depremi tüm Marmara Bölgesi'nde, Ankara'dan İzmir'e kadar geniş bir alanda hissedildi. Resmî raporlara göre 17.480 ölüm, 23.781 yaralanma oldu. 505 kişi sakat kaldı. 285.211 ev, 42.902 iş yeri hasar gördü.[3] Resmî olmayan bilgilere göre ise yaklaşık 50.000 ölü, ağır-hafif 100.000'e yakın yaralı olmuştur. Ayrıca 133.683 çöken bina ile yaklaşık 600.000 kişi evsiz kalmıştır. Yaklaşık 16.000.000 insan, depremden değişik düzeylerde etkilenmiştir. Bu nedenle Türkiye'nin yakın tarihini derinden etkileyen en önemli olaylardan biridir. Deprem gerek büyüklük, gerek etkilediği alanın genişliği, gerekse sebep olduğu maddî kayıplar açısından son yüzyılın en büyük depremlerinden biridir. Depremin Türkiye'nin önemli bir sanayi bölgesi olan Marmara Bölgesi'nde meydana gelmiş ve çok geniş bir coğrafyayı etkilemiş olması, ülkede büyük sıkıntılara neden olmuştur.

Büyüklüğü ve konumu

Deprem, 17 Ağustos 1999'da, saat 3:02 de, 40,70 kuzey enlemi ile 29,91 doğu boylamının tarif ettiği bölgede, İzmit'in 11 km güneydoğusunda meydana gelmiştir.[4]

Depremin büyüklüğü çeşitli kuruluşlar tarafından değişik değerlerde bildirilmiş ise de moment şiddeti büyüklüğü Mw = 7,5 ve yüzey dalgası büyüklüğü Ms = 7,7 değerleri civarında değişmektedir.

  • Cisim Dalgası Şiddeti = 6,3 (USS)
  • Yüzey Dalgası Şiddeti = 7,8 (USGS)
  • Moment Şiddeti = 7,5 (Kandilli, USGS, Afet İşleri Genel Md. Deprem Araştırma Dairesi AİGM-DAD )
  • Kayıt Süresi Şiddeti = 6,7 (Kandilli)[5]

Depremin odak derinliğinin 10–15 km olduğu ve sağ atımlı 120 km civarında bir fay hareketi ortaya çıktığı yapılan incelemelerle belirlenmiştir. Ana deprem dalgasının ardından büyüklüğü 4,0-5,0 değerlerinde olan çok sayıda artçı depremler meydana gelmiştir.[4]

Deprem merkez üssüne en yakın ivme kaydı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi[6] tarafından tüm Türkiye çapında kurulmuş ve işletilmekte olan Kuvvetli Yer Hareketi Kayıt Şebekesi'nin bir istasyonu olan İzmit Meteoroloji İstasyonu'ndan alınmıştır. Buna göre maksimum ivme, kuzey-güney doğrultusunda 163 mG, doğu-batı doğrultusunda 220 mG ve düşey doğrultuda 123 mG dir. Her üç bileşen de birbirleri ile kıyaslanabilir büyüklüktedir.[4]

Tarihçe

Yakın tarihte bu bölgede Adapazarı merkez üssü olmak üzere 1943, 1957, 1967 yıllarında şiddetli depremler olmuştur. Geçmişteki tarihlere bakıldığında, ortalama 30 senede bir bu bölgede büyük depremler olmaktadır. 1999 depreminden sonra da belirli periyotlarda ve çeşitli büyüklüklerde depremlerin beklenmesi, bu fay hattının karakteristik özelliğinden kaynaklanmaktadır.

Depremin bu kadar çok can kaybına yol açmasının sebebi olarak kaçak yapılar, standartlara uygun olmayan binalar, uygun olmayan gevşek zemindeki yapılaşmalar ve daha ucuza mal etmek için malzemeden çalan müteahhitler gösterilmektedir. Depremden sonra zorunlu deprem sigortası gibi bir takım düzenlemeler getirilmiştir.

Yargı ve cezalar

Depremden sonra yapım hatalarından çöken binaların müteahhitlerine yaklaşık 2100 dava açılmıştır. Bu davalardan 1800'ü hukukî boşluklardan dolayı cezasız sonuçlanmıştır. Geriye kalan 300 davanın 110 kadarında ceza verilmiş, birçoğu ertelenmiştir. Bunun dışında kalan davalar ise 16 Şubat 2007 tarihinde 7 buçuk yıl geçtikten sonra zaman aşımına uğramış ve düşmüştür.

Örnek davalar ve sonuçları
  • Düzce Ersoy Apartmanı: 36 kişi öldü, dava zaman aşımına uğradı.
  • Düzce Ömür Hastanesi: 11 kişi öldü, dava zaman aşımına uğradı.
  • Yalova Ceylankent Sitesi: 98 kişi öldü, iki sanığa verilen hapis cezaları ertelendi.
  • Kocaeli Ubay Apartmanı: 58 kişi öldü, müteahhit hakkında verilen ceza ertelendi.
  • Yüksel Sitesi: 316 kişi öldü, beş sanığa verilen çeşitli cezalar ertelendi.
  • Can Göçer ve Zafer Coşkun: Veli Göçer'in oğluyla ortağı yakalanamadığı için haklarındaki dava zaman aşımına girdi.
  • Sakarya: 695 davadan beş kişiye ceza verilebildi.
  • Kocaeli: 600 dava açıldı, 12 kişi onar ay hapis cezası aldı. Altısının cezası infaz edildi, altısı için süre istendi.
  • Yalova: 173 dava açıldı, hemen hemen tamamı sonuçlandı. Ceza aldığı bilinen tek isim Veli Göçer olup 18 yıl 9 ay hapse mahkûm edildi.
  • Düzce: Yaklaşık 220 dava açıldığı sanılıyor. Yargılamaların sonucunda hiç kimse cezaevine girmedi.

Resmî rakamlarla Gölcük Depremi
Deprem sonucu oluşmuş yer kırığı
Deprem sonucu oluşmuş bir enkaz

İllere göre ölü sayısı:

olmak üzere toplam 17.480 kişi ölmüştür.[7]

*Bursa ilinde ölen kişilerin 258 tanesi, İstanbul ilinde ölen kişilerin 527 tanesi, Eskişehir ilinde ölenlerin 53 tanesi yaralı olarak diğer bölgelerden gelmiş ve tedavi olurken bu illerde ölmüştür. Yani aslında deprem nedeniyle Bursa ilinde 10 kişi, İstanbul ilinde 454 kişi, Eskişehir ilinde 33 kişi ölmüştür.[8]

2010 yılında yayınlanan Meclis Araştırması Raporu'nda ise can kaybı sayısı 18.373 olarak güncellenmiştir.[2]

Deprem sonrası, Yalova'da oluşan bir fay kırığı.

Aynı araştırmaya göre

  • Yaralı sayısı: 48.901
  • Sakat kalan: 505
  • Yıkılan ve ağır hasarlı bina: 96.796 konut ve 15.939 işyeri
  • Orta hasarlı konut: 107.315
  • Orta hasarlı işyeri: 16.316
  • Az hasarlı konut: 113.382
  • Az hasarlı işyeri: 14.657
  • Prefabrik talep sayısı: 43.264
  • Dağıtılan prefabrik sayısı: 40.786

Prefabrikte yaşayan nüfus: 147.120

Deprem sonrası müdahale ve acil yardım

Dış yardımlar

17 Ağustos depremi tüm Dünya'da büyük yankı uyandırmış, birçok ülkeden ve uluslararası kuruluşlardan gerek acil yardım ekibi, gerek araç, gereç ile tıbbî ve insanî yardım malzemeleri gönderilmiştir.[9] Depremin ardından dönemin Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Bill Clinton, eşi ve kızı ile birlikte İzmit'e gelerek Doğukışla'da bulunan çadır kenti ziyaret etti.[10]

Yardım ekipleri ulaşan ülke ve ekipler

Toplamda 52 ülke yardım etmiştir: Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Azerbaycan, Bangladeş, Belçika, Birleşik Arap Emirlikleri, Birleşik Krallık, Cezayir, Fas, Finlandiya, Fransa, Gürcistan, Irak, İsrail, İsveç, İtalya, İzlanda, Japonya, Kıbrıs Rum Kesimi, KKTC, Macaristan, Malezya, Mısır, Pakistan, Rusya, Suudi Arabistan, Ürdün, Yunanistan ve Güney Kore yardım eden ülkelerin yalnızca yarısıdır.

Şarkılar

Kaynakça
  • Gölcük ve Düzce Depremleri-1999. Doç.Dr.Recep Efe, İstanbul,ISBN 975-303-007X
  1. Ulusal Deprem İzleme Merkezi
  2. Deprem Riskinin Araştırılarak Deprem Yönetiminde Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu Temmuz 2010
  3. "17 Ağustos 1999 depreminin 1. yılı..." 3 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2012.
  4. "Kocaeli Depremi İTÜ Ön Değerlendirme Raporu..." 11 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2012.
  5. "Boğaziçi Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi". 27 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2013.
  6. Deprem Dairesi Başkanlığı
  7. 2000 yılı Ağustos ayında Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi tarafından yayınlanan "Depremler 1999" kitapçığı
  8. 17 Ağustos 1999 İzmit Körfezi Depreminin Hasar Durumu (Rakamsal Verilerle). Türkiye Deprem Vakfı. 2000. s. 14.
  9. "Aksiyon Dergisi, sayı 247, Mustafa Sungur, 1999-08-28". 21 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2009.
  10. "Turkey: Izmit: Earthqukae - Clinton Visits Camp (2)". Youtube aracılığıyla Associated Press. 21 Temmuz 2015. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2015.

https://www.academia.edu/5513727/G%C3%B6lc%C3%BCk_ve_D%C3%BCzce_Depremleri

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.