Tâcülmülk

Tâcülmülk veya tam adıyla Ebü’l-Ganâim Tâcülmülk İbn Dârüst Merzübân b. Hüsrev Fîrûz-ı Şirâzî, (Farsça: ﺗﺎﺝ ﺍﻟﻤﻠﻙ, d. 1046, Fars - ö. Şubat 1093), Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri.

Tâcülmülk
ﺗﺎﺝ ﺍﻟﻤﻠﻙ
Büyük Selçuklu İmparatorluğu Veziri
Görev süresi
Ekim 1092 - 17 Ocak 1093
Hükümdar I. Melikşah
I. Mahmud
Yerine geldiği Nizâmülmülk
Kişisel bilgiler
Doğum 1046
Fars, Büyük Selçuklu İmparatorluğu
Ölüm Şubat 1093
Dini İslam

İranlı vezir ailesinden gelen Tâcülmülk Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun kumandanlarından Serheng Savtegin'in hizmetinde bulunduktan sonra Selçuklu sarayına girdi ve çeşitli görevlerde bulunduktan sonra Terken Hatun'un vezirliğine yükseldi. Kendisine rakip olarak gördüğü Nizâmülmülk aleyhine çalışmalar yürütüp Sultan I. Melikşah'ı Nizâmülmülk aleyhine kışkırtmaya çalışarak gözden düşürmeye çalıştı. Nizâmülmülk'ün fakih ve sufîlere yaptığı yardımla İstanbul'un dahi fethedilebileceğini söylemesi üzerine Melikşah, Nizâmülmülk'ü azletmeye karar verdi ve bu kararını Nizâmülmülk'e bildirdi ancak Melikşah vezirini azletmeden Bağdat'a yürüdü. Bu seyahat sırasında Nizâmülmülk, Nihavend yakınlarında bir bâtınî fedai tarafından öldürüldü. Bazı kaynaklar katili bu cinayete azmettirenler arasında Tâcülmülk’ün adınıda zikreder.[1][2]

Nizâmülmülk'ün ölümünün ardından I. Melikşah, Tâcülmülk'ü vezir tayin etti. I. Melikşah'ın kısa bir süre sonra ölümünün ardından Terken Hatun ile anlaşarak çocuk yaştaki Mahmud'u sultan ilan ettiler ve Tâcülmülk vezirliğe getirildi. Berkyaruk ile Terken Hatun'un arasında yapılan savaşta Terken Hatun'un ordusunun başında yer alan Tâcülmülk yenilgiden sonra kaçarken yakalandı. Berkyaruk, kabiliyetli bir vezir olduğu için Tâcülmülk'ü vezir tayin etmek istedi ancak Nizâmülmülk'ün ölümünde parmağı olduğunu düşünen Nizâmülmülk'ün oğlu ve naibi, taraftarlarına Tâcülmülk'ün öldürülmesi gerektiğini söylediler. Sonunda Şubat 1093'te Tâcülmülk öldürülüp cesedi parçalandı.[3]

Tâcülmülk, Bağdat'ta Tâciyye Medresesi'ni yaptırmıştır.

Kaynakça
  1. İbn Hallikân, Vefeyât, II, 131
  2. İbnü’l Adîm, Bugyetü’t-taleb, s. 87
  3. TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 39, sayfa: 360
Siyasi görevi
Önce gelen:
Nizâmülmülk		 Büyük Selçuklu İmparatorluğu Veziri
Ekim 1092 - 17 Ocak 1093		 Sonra gelen:
?
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.