Türkiye millî basketbol takımı

Türkiye millî basketbol takımı, Türkiye'yi uluslararası turnuva ve maçlarda temsil eden basketbol takımıdır. Erkek basketbol takımı ilk kez 2001 yılında Türkiye'de düzenlen Avrupa Şampiyonası'nda kullanılan tabirle "12 Dev Adam" olarak anılmaktadır. Takımı Orhun Ene çalıştırmaktadır.[1]

Bu madde genel olarak erkek millî takımı hakkında bilgiler içermektedir. Kadın millî basketbol takımı için Türkiye kadın millî basketbol takımı maddesine bakınız.

Türkiye
FIBA sıralaması	8.
FIBA'ya katılım	1936
FIBA bölgesi	FIBA Avrupa
Ulusal federasyon	Türkiye Basketbol Federasyonu
Koç	Orhun Ene
Takma isim	12 Dev Adam 12 Cesur Yürek
Olimpiyat Oyunları
Katılımlar	2 (1936, 1952)
Madalya
Dünya Şampiyonası
Katılımlar	4 (2002, 2006,2010, 2014)
Madalyalar	(2010)
Avrupa Basketbol Şampiyonası
Katılımlar	20
Madalya	(2001)
Formalar
Açık Koyu

Türkiye millî basketbol takımı (1946-1947)

2009 Avrupa Basketbol Şampiyonası'nda Türkiye-Yunanistan maçı.

Turnuvaları

Akdeniz Oyunları

Türkiye, 2013 yılında Mersin'de düzenlenen ve Suriye'de düzenlenen 1987 Akdeniz Oyunlarında altın madalya kazandı.1971 Akdeniz Oyunlarında ise gümüşle yetindi. 1967, 1983 ve 2009 Akdeniz Oyunlarında ise 3 bronz madalya kazandı.

Eurobasket

Türk millî takımı kendini Eurobasket'e ilk olarak 1949 yılında Kahire'de düzenlenen turnuvada gösterdi. Yedi takımlık grupta millî takım 6 maçında 3 yenilgi ve 3 galibiyet alarak grubu dördüncü bitirdi.

Millî takım 1951 yılında Paris'te düzenlenen turnuvaya katıldı. Ön eleme turundaki tek yenilgisini Sovyetler Birliği'nden alan millî takım, grupta ikinci sırayı aldı. 5-8 klasman maçlarını kazandıktan sonra İtalya'ya yenilerek turnuvayı altıncı tamamladı.

Millî takım, 1955'te ise elemelerde 1 galibiyet ve 2 yenilgi alarak klasman maçlarına kaldı. Sadece Fransa'ya yenildikten sonra 9-12 klasman maçlarında Finlandiya'ya 1 puanla mağlup oldu. Ancak İngiltere'yi 77-54 yenerek 18 takımlık turnuvada 11. oldu.

1957'de ise Sofya'da düzenlenen turnuvada, millî takım Sovyetler Birliği ve Polonya'ya yenilerek klasman maçlarına kaldı ve bu turnuvada dokuzunculuk aldı.

2001'de Türkiye'de düzenlenen turnuvada ise Türk millî basketbol takımı tarihinde ilk defa finale çıktıktan sonra Yugoslavya'ya 69-78 ile mağlup olarak gümüş madalya kazandı. Bu başarının ardından da millî takım 2003, 2005 ve 2007 yıllarında ilk 12 takım arasına kalarak eliminasyon turuna katıldı, ancak bu aşamadaki tüm maçlarını kaybederek çeyrek final şansını kaçırdı.

2009 Eurobasket'te Polonya, Litvanya ve Bulgaristan'ın bulunduğu gruptan namağlup olarak 2. tur gruplarına kalmıştır. 2. tur grup ilk maçında İspanya'yı müthiş bir mücadele sonunda 63-60 yenerek ilerisi için ümit vermiştir. Son saniyede Ömer Aşık'ın İspanyol Llull'a yaptığı muhteşem blok maçı kazandıran en önemli hareket olmuştur. Ardından Sırbistan'ı yenip Slovenya'ya yenilerek çeyrek finale kalan Türkiye Yunanistan'a 76-74 yenilerek elenmiştir. 2011 yılında da ilk 12 takım arasına giren Türkiye, 2. tur grup maçlarındaki üç maçını da kaybetmiş ve çeyrek finale kalamamıştır.

1993 ve 2011 yılları arasında 10 şampiyona boyunca, en azından hep ilk 16 takım arasında olan ve 9'unda ilk 12 takım arasında olan Türkiye, 2013 Eurobasket'te grubunda 5. olarak ilk 16 takımın dışında kaldı.

Dünya Şampiyonası

Türk millî basketbol takımı dünya şampiyonasında ilk olarak 2002'de boy gösterdi. ABD'de düzenlenen turnuvada B grubunda Lübnan, Porto Riko ve Brezilya ile oynayan Türkiye 1 galibiyet ve 2 yenilgi alarak gruptan 3. olarak çıktı. Ancak 2. eleme turunda grubunda 6 takım arasında 5. olarak çeyrek finallere çıkamadı. 9-12 klasman maçlarında ise Türkiye sırasıyla Çin ve Rusya'yı yenerek 9. oldu.

2006 FIBA Dünya Basketbol Şampiyonası yılında Japonya'da düzenlenen turnuvada ise Türkiye kontenjan hakkı ile[2]; Yunanistan, Litvanya, Avustralya, Brezilya, Katar ile birlikte C grubunda mücadele verdi. Grubunda 4 galibiyet ve 1 yenilgi alan millîler gruptan Yunanistan'ın ardından 2. olarak çıktı. Ayrıca Türkiye tarihinde resmî maçlarda hiç yenemediği Litvanya'yı 76-74 ile yendi [3]. Son 16'da Slovenya'yı 90-84 ile geçen Türkiye, çeyrek finalde Arjantin'e 83-58 mağlup oldu. 5-8 sıralamasında ise Litvanya'yı bir kez daha yendikten sonra Fransa'ya yenilen millîler turnuvayı altıncılıkla kapattı.

Tarihinde 3. kez katılacağı turnuvayı bu kez kendi evinde düzenleyecek olan Türkiye, ev sahibi avantajını da kullanıp 2010 FIBA Dünya Basketbol Şampiyonası'nda mutlu sona ulaşmak istiyordu. Grupta tüm maçlarını kazanan Türkiye, 2. turda da Fransa millî basketbol takımını farklı skorla mağlup ederek çeyrek final oynamaya hak kazandı. Türkiye'nin çeyrek finaldeki rakibi ise basketbol ekolü Slovenya millî basketbol takımıydı. A millî takım bu maçı da 95-68 gibi ezici bir skorla geçti. Yarı finalde ise Sırbistan'la karşılaştı. Kıyasıya geçen maçta son çeyreğe kadar geriden gelen Türkiye maçı kendi lehine çevirmeyi başardı ve farkı 4 sayıya kadar çıkardı. Maçın son saniyelerinde 81-82 geride olan Türkiye, son 4 saniye kala bulduğu pozisyonda Kerem Tunçeri'nin sayısıyla 0.5 saniye kala 83-82 öne geçti. Sırbistan 0.5 saniye kala mola aldı. Moladan sonra kullandıkları son topta, potaya giden topu Semih Erden blok koyarak durdurdu ve Türkiye 83-82 kazanarak ABD ile final oynamaya hak kazandı. 12 Eylül 2010 tarihinde yapılan final maçında ABD'ye 64-81 yenilerek 2010 FIBA Dünya Kupası'nda 2.olmuştur. Bu başarıyla Millîler, Türk basketbol tarihinin en önemli başarısını kazanmışlardır.

Güncel kadro

Eski takım kaptanı Hidayet Türkoğlu

6 Şubat 2020 itibarıyla:[4]

Türkiye A Millî Erkek Basketbol Takımı kadrosu
Oyuncular	Teknik kadro
Poz. # Ülke İsim Yaş Boy Ağırlık OK 0 Larkin, Shane 28 - 2 Ekim 1992 182 m (597 ft) KF 2 Veyseloğlu, Erkan 37 - 13 Mart 1983 200 m (660 ft) OK 4 Balbay, Doğuş 32 - 21 Ocak 1989 185 m (607 ft) ŞG 5 Güler, Sinan 37 - 8 Kasım 1983 192 m (630 ft) KF 6 Osman, Cedi 25 - 8 Nisan 1995 203 m (666 ft) UF 7 Hersek, Barış 32 - 26 Mart 1988 208 m (682 ft) P 9 Erden, Semih 34 - 28 Temmuz 1986 213 m (699 ft) ŞG 10 Mahmutoğlu, Melih 30 - 12 Mayıs 1990 191 m (627 ft) P 19 Aldemir, Furkan 29 - 8 Temmuz 1991 208 m (682 ft) P 21 Şanlı, Sertaç 30 - 1 Ocak 1991 213 m (699 ft) ŞG 22 Korkmaz, Furkan 23 - 24 Temmuz 1997 201 m (659 ft) OK 25 Sipahi, Kenan 25 - 26 Mayıs 1995 197 m (646 ft) ŞG 61 Köksal, Göksenin 30 - 8 Ocak 1991 197 m (646 ft)	Başantrenör Ufuk Sarıca Yardımcı antrenörler Serhat Şehit Fikret Yakup Sekizkök Takım menajeri Haluk Yıldırım (K) Takım kaptanı (ÇV) Çifte vatandaş Sakat Liste

Kadro dizilişi

Poz.	İlk 5	Benç 1	Benç 2
C	Semih Erden	Sertaç Şanlı
PF	Barış Hersek	Furkan Aldemir
SF	Cedi Osman	Furkan Korkmaz	Erkan Veyseloğlu
SG	Sinan Güler	Melih Mahmutoğlu	Göksenin Köksal
PG	Kenan Sipahi	Doğuş Balbay

Teknik kadro

Türkiye millî basketbol takımı teknik kadrosunda, A millî takım menajeri, millî takımlar idari menajeri, millî takımlar teknik direktörü, yardımcı antrenörler, doktor, kondisyoner, fizyoterapist, masörler ve malzemeci yer almaktadır.[5]

İsim	Görev
Haluk Yıldırım	Millî Takımlar Direktörü
Orhun Ene	Antrenör
Kerem Tunçeri	Menajer
Arda Demirbağ	Yardımcı Antrenör
Murat Bilge	Yardımcı Antrenör
Recep Şen	Yardımcı Antrenör
Saffet Sedat Özyer	Yardımcı Antrenör
Orhan Demirel	İdareci
Nasuhi Yağız Kaba	İdareci
Murat Erdem	Fizyoterapist
Mustafa Fatih Çetintaş	Fizyoterapist
Ertan Bedir	Kondisyoner
Mehmet Burak Kozan	Masör
Osman Seyhan Kesim	Masör
Miktat Güvendi	Malzemeci
Barış Kocaoğlu	Doktor
İbrahim Ethem İraz	Diyetisyen
Tekin Kerem Ülkü	Doktor

Geçmiş kadrolar ve başarılar

1936 Yaz Olimpiyatları: 21 Takım içinde 21. oldu

Kamil Ocak, Şeref Alemdar, Naili Moran, Hazdayi Penso, Nihat Ertuğ, Jak Habib, Feridun Koray, Dionis Sakalak, Sadri Usluoğlu, Hayri Arsebük

1949 Avrupa Basketbol Şampiyonası: 7 Takım içinde 4. oldu

Hüseyin Öztürk, Samim Göreç, Ali Uras, Avram Barokas, Mehmet Ali Yalım, Tevfik Tankut, Sacit Seldüz, Erdoğan Partener, Ayduk Koray, Haşim Tankut, Candaş Tekeli, Vitali Benazus

1951 Avrupa Basketbol Şampiyonası: 17 Takım içinde 6. oldu

Yalçın Granit, Ali Uras, Mehmet Ali Yalım, Avram Barokas, Sacit Seldüz, Nejat Diyarbakırlı, Yılmaz Gündüz, Cemil Sevin, Sadi Gülçelik, Ertem Göreç, Ayhan Demir

1952 Yaz Olimpiyatları: 23 Takım içinde 22. oldu

Yalçın Granit, Ali Uras, Mehmet Ali Yalım, Altan Dinçer, Sacit Seldüz, Nejat Diyarbakırlı, Yılmaz Gündüz, Sadi Gülçelik, Yüksel Alkan, Turhan Tezol, Erdoğan Partener, Güney Ülmen

1955 Avrupa Basketbol Şampiyonası: 18 Takım içinde 11. oldu

Yalçın Granit, Mehmet Ali Yalım, Altan Dinçer, Sadi Gülçelik, Tunç Erim, Yüksel Alkan, Turhan Tezol, Yalçın Okaya, Yavuz Türkoğlu, Üner Erimer, Yüksel Böke, Erdoğan Karabelen, Cahit Tanık, Şinasi Ertan

1957 Avrupa Basketbol Şampiyonası: 16 Takım içinde 9. oldu

Yalçın Granit, Mehmet Baturalp, Orhan Girgin, Tunç Erim, Yavuz Türkoğlu, Yılmaz Gündüz, Altan Dinçer, Turhan Tezol, Üner Erimer, Erdoğan Karabelen, Erkan Gündüz

1959 Avrupa Basketbol Şampiyonası:17 Takım içinde 12. oldu

Mehmet Baturalp, Ünal Büyükaycan, Nedret Uyguç, Şengün Kaplanoğlu, Turhan Tezol, Tunç Erim, Ömer Urkon, Özer Salnur, Erdoğan Karabelen, Güner Yalçıner, Tuğrul Demir, Ali Kazaz (Koç: Samim Göreç)

1961 Avrupa Basketbol Şampiyonası: 19 Takım içinde 10. oldu

Mehmet Baturalp, Şengün Kaplanoğlu, Nedret Uyguç, Dursun Açıkbaş, Altan Dinçer, Tuncer Kobaner, Haşim Ülkü, Ömer Urkon, Ali Kazaz, Yavuz Demir, Erdal Poyrazoğlu, Ersan Salihoğlu

1963 Avrupa Basketbol Şampiyonası: 16 Takım içinde 15. oldu

Mehmet Baturalp, Nedret Uyguç, Nedim Hoşgör, Ünal Büyükaycan, Şengün Kaplanoğlu, Tuncer Kobaner, Haşim Ülkü, Özer Salnur, Halil Dağlı, İlker Esel, Hüseyin Kozluca, Yavuz Demir (Koç: Yalçın Granit)

1967 Akdeniz Oyunları: ? Takım içinde 3. oldu

Akın Gönülşen, Haluk Tunçeri, Yılmaz Vardaroğlu, Halil Dağlı, Hüseyin Alp, Hüseyin Kozluca, Barış Küce, Önder Okan, Şengün Kaplanoğlu, Nur Danişment, Fuat Tahir, Nedret Uyguç, Erdal Poyrazoğlu, Kemal Erdenay, Cihat İlkbaşaran, Ünal Büyükaycan (Koç: Michael Prekopiak)

1971 Avrupa Basketbol Şampiyonası: 12 Takım içinde 12. oldu

Nur Germen, Hüseyin Alp, Kemal Erdenay, Nadir Vekiloğlu, Barış Küce, Battal Durusel, Zeki Tosun, Reşat Güney, Cihat İlkbaşaran, Serdar Ersözlü, Abdullah İnce (Koç: Mehmet Baturalp)

1973 Avrupa Basketbol Şampiyonası: 12 Takım içinde 8. oldu

Aydın Örs, Doğan Hakyemez, Kemal Erdenay, Battal Durusel, Reşat Güney, Nuri Tan, Serdar Ersözlü, Necmi Ton, Zeki Tosun, Erdal Poyrazoğlu, Abdullah İnce, Halil Dağlı (Koç: Mehmet Baturalp)

1975 Avrupa Basketbol Şampiyonası: 12 Takım içinde 9. oldu

Nur Germen, Kemal Erdenay, Doğan Hakyemez, Efe Aydan, Barış Küce, Battal Durusel, Nadir Vekiloğlu, Ömürden Kısagün, Zeki Tosun, Erdal Poyrazoğlu, Abdullah İnce, Kemal Akıncı (Koç: Mehmet Baturalp)

1981 Avrupa Basketbol Şampiyonası: 12 Takım içinde 11. oldu

Efe Aydan, Erman Kunter, Doğan Hakyemez, Aytek Gürkan, Emir Turam, Necati Güler, Mehmet Döğüşken, Serdar Koçyiğit, Melih Erçin, Cevat Soydaş, Celal Arısan, Şadi Olcay

1987 Akdeniz Oyunları: 7 Takım içinde 1. oldu

Fatih Özal, Orhun Ene, Lütfi Arıboğan, Efe Aydan, Ferhat Oktay, Emir Turam, Erman Kunter, Levent Topsakal, Ömer Büyükeycan, Tamer Oyguç, Engin Bayav, Hakan Yörükoğlu (Koç: Aydan Siyavuş)

1993 Avrupa Basketbol Şampiyonası: 16 Takım içinde 11. oldu

Harun Erdenay, Orhun Ene, Lütfi Arıboğan, Levent Topsakal, Ömer Büyükaycan, Hüsnü Çakırgil, Tamer Oyguç, Volkan Aydın, Serdar Apaydın, Murat Konuk, Erdal Koşan, Ömer Saybir (Koç: Nur Germen)

1995 Avrupa Basketbol Şampiyonası: 14 Takım içinde 12. oldu

Harun Erdenay, Orhun Ene, İbrahim Kutluay, Haluk Yıldırım, Levent Topsakal, Ömer Büyükaycan, Tamer Oyguç, Lütfi Arıboğan, Mirsad Türkcan, Murat Konuk, Murat Evliyaoğlu, Serdar Apaydın (Koç: Çetin Yılmaz)

1997 Avrupa Basketbol Şampiyonası: 16 Takım içinde 8. oldu

İbrahim Kutluay, Harun Erdenay, Orhun Ene, Ufuk Sarıca, Mirsad Türkcan, Tamer Oyguç, Hüseyin Beşok, Volkan Aydın, Murat Evliyaoğlu, Murat Konuk, Tunç Girgin, Kemal Tunçeri (Koç: Ercüment Sunter)

1999 Avrupa Basketbol Şampiyonası: 16 Takım içinde 8. oldu

Hidayet Türkoğlu, İbrahim Kutluay, Mehmet Okur, Mirsad Türkcan, Ufuk Sarıca, Hüseyin Beşok, Tamer Oyguç, Haluk Yıldırım, Murat Konuk, Kerem Tunçeri, Cüneyt Erden, Asım Pars (Koç: Erman Kunter)

2001 Avrupa Basketbol Şampiyonası: 16 Takım içinde 2. oldu

İbrahim Kutluay, Hidayet Türkoğlu, Mehmet Okur, Mirsad Türkcan, Hüseyin Beşok, Harun Erdenay, Orhun Ene, Haluk Yıldırım, Kaya Peker, Kerem Tunçeri, Ömer Onan, Asım Pars (Koç: Aydın Örs)

2002 Dünya Basketbol Şampiyonası:16 Takım içinde 9. oldu

Hidayet Türkoğlu, Mehmet Okur, İbrahim Kutluay, Harun Erdenay, Mirsad Türkcan, Hüseyin Beşok, Haluk Yıldırım, Kerem Tunçeri, Kaya Peker, Ömer Onan, Hakan Köseoğlu, Asım Pars (Koç: Aydın Örs)

2003 Avrupa Basketbol Şampiyonası: 16 Takım içinde 10. oldu

Hidayet Türkoğlu, Mehmet Okur, İbrahim Kutluay, Mirsad Türkcan, Hüseyin Beşok, Kaya Peker, Kerem Gönlüm, Kerem Tunçeri, Ender Arslan, Ömer Onan, Haluk Yıldırım, Rasim Başak (Koç: Aydın Örs)

2005 Avrupa Basketbol Şampiyonası: 16 Takım içinde 12. oldu

Hidayet Türkoğlu, Mehmet Okur, İbrahim Kutluay, Serkan Erdoğan, Mirsad Türkcan, Kaya Peker, Ermal Kurtoğlu, Kerem Gönlüm, Kerem Tunçeri, Ender Arslan, Cenk Akyol, Fatih Solak (Koç: Bogdan Tanjević)

2006 FIBA Dünya Basketbol Şampiyonası: 24 Takım içinde 6. oldu

İbrahim Kutluay, Serkan Erdoğan, Ersan İlyasova, Kaya Peker, Kerem Gönlüm, Ermal Kurtoğlu, Ender Arslan, Semih Erden, Engin Atsür, Cenk Akyol, Hakan Demirel, Fatih Solak (Koç: Bogdan Tanjević)

2007 Avrupa Basketbol Şampiyonası: 16 Takım içinde 12. oldu

Hidayet Türkoğlu, Mehmet Okur, İbrahim Kutluay, Kaya Peker, Kerem Gönlüm, Ender Arslan, Ermal Kurtoğlu, Engin Atsür, Cenk Akyol, Ersan İlyasova, Semih Erden, Hakan Demirel (Koç: Bogdan Tanjević)

2009 Avrupa Basketbol Şampiyonası: 16 Takım içinde 8. oldu

Bekir Yarangüme, Sinan Güler, Engin Atsür, Ömer Onan, Ersan İlyasova, Semih Erden, Kerem Tunçeri, Oğuz Savaş, Ömer Aşık, Ender Arslan, Barış Hersek, Hidayet Türkoğlu (Koç: Bogdan Tanjević)

2010 FIBA Dünya Basketbol Şampiyonası: 24 Takım içinde 2. oldu

Hidayet Türkoğlu, Ersan İlyasova, Semih Erden, Ömer Onan, Ömer Aşık, Oğuz Savaş, Kerem Tunçeri, Kerem Gönlüm, Ender Arslan, Barış Ermiş, Sinan Güler, Cenk Akyol (Koç: Bogdan Tanjević)

2013 Akdeniz Oyunları: 7 Takım içinde 1. oldu

Barış Ermiş, Barış Hersek, Birkan Batuk, Can Maxim Mutaf, Cemal Nalga, Deniz Kılıçlı, Doğuş Balbay, Emre Bayav, İzzet Türkyılmaz, Melih Mahmutoğlu, Oğuz Savaş, Serhat Çetin (Koç: Bogdan Tanjević)

2014 FIBA Basketbol Dünya Kupası: 24 Takım içinde 8. oldu

Cedi Osman, Sinan Güler, Barış Ermiş, Cenk Akyol, Barış Hersek, Emir Preldžič, Kerem Tunçeri, Oğuz Savaş, Kerem Gönlüm, Ender Arslan, Ömer Aşık, Furkan Aldemir (Koç: Ergin Ataman)

[6]

Grafikte kullanılan oranların anlamı= sıralama / toplam takım sayısı

Kaynakça

1. "Basketbolda Sarıca dönemi". 22 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2017 Güncelleme 11:34 +03. Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
2. NTV Spor 15 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11.06.08 tarihinde alındı
3. NTV Spor 17 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11.06.08 tarihinde alındı
4. 16 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 6 Şubat 2020 tarihinde alındı.
5. "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020.
6. Başarı grafiği, 14.09.2010