Tatlar

Tatlar, Azerbaycan'ın kuzeydoğusu ve Dağıstan'ın güneyi arasında yaşayan bir İran halkıdır. Bu halkın kökeni konusunda, tarihi Hazar İmparatorluğu'nu oluşturan Kuman Kıpçak Türk bakiyesi olduğu konusunda da tezler vardır.

Başlığın diğer anlamları için Tatlar (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Tatlar
Dağıstan ve Azerbaycan arazileri arasında Tatların yaşadığı bölgeler.
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Azerbaycan 25.200[1]
Rusya 1.585[2]
Diller
Tat dili
Din
İslam ve Yahudilik

Bir kısmı Dağ Yahudileri diye anılmaktadırlar, İlk Asur işgal ve kolonizasyonu sırasında İsrail'den çıkartılan Yahudi göçmenlerin, müttefikleri İran tarafından Dağıstan'a yerleştirilmeleri ve daha sonra da Mitraizm, Zerdüştizm gibi inanışların etkisi ve Dağıstan'ı elinde tutan İranlı asker-soylularla karışmaları sonucunda oluştukları bilinmektedir. Dağıstan'la ilgili MÖ.yüzyıllarda bazı kayıtlarda Dağıstan Yahudiler'ine rastlanmaktadır. Örneğin Mahaçkala(Dağıstan başkenti) civarlarında Yahudiler'in işlettiği bazı han ve ticaret yerlerinin bulunduğu bir yerleşim olduğu bilinmektedir. Ancak Yahudiler'in Dağıstan'daki varlıkları İran varlığıyla ilgilidir, ve daima bu iki varlık tarih boyunca birbiriyle iç içe geçerek gelişimini sürdürelmiştir.

Çoğunluğu İslâm inancını benimsemişlerdir. Ancak Yahudi inancını koruyanlar Dağıstan'da ve Azerbaycan'da hala yaşamaktalar. Dağıstan'ın Derbent ve Mahaçkala kentlerinde sinagogları açık bulunmaktadır. Dünyadaki Tat nüfusunun neredeyse %10'a yakını Azerbaycan'da yaşamaktaysa da Şiî-İslâm inancında olmaları sebebiyle hızla Azerileştikleri bilinmektedir. Türkiye'deki Tatlar'ın da çoğunlukla Azerî olarak adlandırıldıkları bilinmektedir.

Yahudi olan Tatlarin 1990'lı yıllardan itibaren yaşadıkları bölgelerden İsrail'e önemli bir göç dalgası yaşanmıştır.

Konuştukları dil Orta Farsça olan Pehleviceye çok yakındır. Müslüman ve Yahudi Tatların dilleri arasında da fark bulunmaktadır.

Dağıstan'da 1200, İsrail'de 5 bin, Azerbaycan'da 25.200 bin, Rusya Federasyonu'nda 1585, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi ve Marmara bölgelerinde ise 20 bin kadar Tat'ın yaşadığı tahmin edilmektedir. Ancak Türkiye'de bu dilin konuşanı kalmamış ve çoğunluğu özellikle Azerice içerisinde kaybolmuştur.

Kaynakça
  1. "azerbaijan-ethnic2009". pop-stat.mashke.org. 2009. 29 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2012.
  2. "Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года". gks.ru. 2010. 5 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2012.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.