Vatiyye Hava Üssü

Vatiyye Hava Üssü veya Okba Ibn Nafa Hava Üssü, (ICAO:HL77) Libya'nın kuzeybatısında yer alan Nuket'ül Hams ilçesinde bulunan askeri hava üssü. Tunus - Libya sınırının 27 kilometre doğusunda bulunmaktadır.[1][2] Vatiyye Hava Üssü İkinci Dünya Savaşı sürerken 1942 yılında kullanıma açılmıştır. Hava üssünün 7.000 askeri barındırabilecek kapasitesi olduğu tahmin edilmektedir. Etrafı güçlendirilmiş tahkimat ile çevrilmiştir.[3]

Okba Ibn Nafa Hava Üssü
IATA: yok - ICAO: yok - LID: HL77
Özet
Havalimanı tipi	Askeri
Sahibi	Libya Silahlı Kuvvetleri
Rakım (ODS)	253 ft / 77 m
Koordinatlar	32°28′20″K 11°54′00″D
Harita
Vatiyye Hava Üssü Vatiyye Hava Üssü'nün Libya'daki konumu
Pistler
Yön uzunluk yüzey m ft 10R/28L 3.200 10.499 Asfalt 10L/28R 3.200 10.499 Asfalt

Vatiyye Hava Üssü, NATO'nun Libya'ya müdahalesi sırasında bombalanmış, üste bulunan savaş uçakları, mühimmatlar ve radarlar imha edilmiştir fakat üssün altyapısı zarar görmemiştir.[4] İkinci Libya İç Savaşı sırasında Libya Ulusal Ordusu ile Ulusal Mutabakat Hükümetine bağlı Libya Silahlı Kuvvetleri arasında da bu üssü tutmak için ciddi çatışmalar yaşanmıştır. 9 Ağustos 2014'te Libya Ulusal Ordusu, hava üssünü ele geçirmiştir. 4 Nisan 2019'da Libya Ulusal Ordusu'nun Trablus'a saldırmasıyla birlikte, Trablus'a 125 kilometre uzaklıkta olan[5] üs tekrardan Libya Hava Kuvvetlerinin hedefi hâline gelmiştir.[6] 2020 Nisan'da Surman, Sabratha ve El Ajaylat gibi bölgeleri ele geçiren Ulusal Mutabakat Hükümetine bağlı Libya Silahlı Kuvvetleri, Vatiyye Hava Üssü'ne de saldırmış, 16 Nisan 2020'de Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı silahlı insansız hava araçlarının da yardımlarıyla üssü kuşatmıştır.[7] Bir gün sonra Halife Hafter'e bağlı Libya Ulusal Ordusu Libya Silahlı Kuvvetlerinin kuşatmasını yarmak için karşı saldırı başlatmış üssün kuzeyindeki el-Aqrabiya köyü ele geçirilmiş fakat kuşatma yarılamamıştır.[8] 5 Mayıs 2020'ye kadar çatışmalar sürmüştür, 5 Mayıs 2020'de Libya Silahlı Kuvvetlerinin nihai saldırısı başlamıştır.[9] 18 Mayıs 2020'de saldırı başarıyla sonuçlanmıştır ve Ulusal Mutabakat Hükümetine bağlı Libya Silahlı Kuvvetleri Vatiyye Hava Üssü'nü kontrol etmiştir. Üsse giren Libya birlikleri üste bulunan Pantsir-S1 hava savunma sistemini de ele geçirmiştir.[10][11]

Al Jazeera'nin 12 Mayıs 2020'de İkinci Libya İç Savaşı üzerine yayımladığı bir haberde Türk ordusunun Türk topraklarından Libya'daki savaşı daha fazla yürütmek istemediği, Vatiyye Hava Üssü'nü ele geçirmek için operasyon başlattığı ve üs ele geçirildikten sonra Türk ordusunun hem karadan hem de havadan savaşa direkt dahil olacağı yazılmıştır.[12]

5 Temmuz 2020'nin ilk saatlerinde Vatiyye Hava Üssü'ne kimliği belirsiz savaş uçakları tarafından saldırı düzenlendi. Saldırıda Türk ordusu tarafından Vatiyye Hava Üssü'ne getirilen hava savunma sistemleri hedef alındı.[13] Üssün vurulmasından kısa süre sonra Middle East Eye'a konuşan bir Türk yetkili "Sadece şunu söyleyebilirim: Bu saldırıyı kim yaptıysa büyük bir hata yaptı, bu saldırının bir cezası olacak" derken, başka bir Türk yetkili saldırıyı gerçekleştiren savaş uçaklarının Halife Hafter'e hava kuvvetleri konusunda yardım eden Birleşik Arap Emirlikleri hava kuvvetlerine bağlı olduğunu düşündüklerini ve üste herhangi bir can kaybı olmadığını söyledi.[14] Muhammed bin Zayid el-Nehyan'a danışmanlık yapmış siyasal bilimler profesörü Abdulkhaleq Abdulla da saldırıdan kısa süre sonra Twitter'da "Birleşik Arap Emirlikleri onurlu Araplar adına Türkiye'ye hak ettiği dersi verdi" şeklinde bir tweet atmış ve gelen tepkiler sebebiyle tweeti silmişti.[15]

Birleşik Arap Emirlikleri Hava Kuvvetlerine ait olduğu düşünülen savaş uçaklarının üsteki Türk hava savunma sistemlerini vurması ve imhâ etmesi sonrası sonrası saldırıdan bir hafta sonra, 12 Temmuz 2020'de, üsse tekrardan Türk hava savunma sistemleri yerleştirildi.[16]

Kaynakça

1. Jamahiriya (Libya) (LY), Libyan Arab. "HL77 - Okba Ibn Nafa, LY - Airport - Great Circle Mapper". www.gcmap.com. 14 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
2. "Google Maps". Google Maps (İngilizce). 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
3. "اكتشف 9 معلومات عن قاعدة الوطية الجوية". www.afrigatenews.net (Arapça). 7 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
4. "Libya's Mirage F.1AD fighter-bombers, back from the grave?". Pakistan Defence. 8 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
5. "Libyan forces aligned with Tripoli government capture key air base". Reuters (İngilizce). 18 Mayıs 2020. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
6. "UN-backed Libya gov't jets strike Haftar's airbase". www.aa.com.tr. 8 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
7. "Besieged Airbase Shows Turkey Turning the Tide in Libya's War". www.bloomberg.com. 18 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
8. "Libia: portavoce Haftar, respinta offensiva del Gna sulla base aerea di Al Watiya". Agenzia Nova (İtalyanca). 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
9. "Libya: GNA launch offensive to capture al-Watiya airbase". www.aljazeera.com. 5 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
10. "Libya's GNA captures key air base in major advance against Haftar". Middle East Eye (İngilizce). 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
11. "Libya's GNA forces seize full control of strategic Al-Watiya airbase". Libyan Express. 18 Mayıs 2020. 25 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
12. "The battle for Libya's al-Watiya airbase explained". www.aljazeera.com. 13 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
13. "Jets hit Libya's al-Watiya airbase where Turkey may build base, sources say". Reuters (İngilizce). 5 Temmuz 2020. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020.
14. "Turkey vows 'retribution' for attack on its positions in Libya's al-Watiya". Middle East Eye (İngilizce). 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020.
15. "'BAE onurlu Araplar adına Türkiye'ye hak ettiği dersi verdi' sözü soru işareti yarattı". www.rudaw.net. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020.
16. Trevithick, Joseph (16 Temmuz 2020). "Two Su-24 Combat Jets Seen In Satellite Image Of Libyan Air Base As Air War Intensifies". The Drive. 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2020.