Zinaida Greceanîi

Zinaida Greceanîi (d. 7 Şubat 1956[1]) Moldovalı siyasetçi. 8 Haziran 2019'dan bu yana Moldova Parlamentosu Başkanı olarak görev yapmaktadır. Greceanîi daha önce 31 Mart 2008'den, 14 Eylül 2009 yılına kadar Moldova Başbakanı olarak görev yapmıştır.[1][2] 2011 yılından itibaren Moldova Cumhuriyeti Sosyalist Partisi'nin başkanıdır. Daha önce Moldova Komünistler Partisi'nin bir üyesiydi.[3] Moldova'nın ilk kadın başbakanıdır.[4]

Zinaida Greceanîi
Moldova Parlamentosu Başkanı
Görevde
Makama geliş 8 Haziran 2019
Başkan	Igor Dodon
Başbakan	Pavel Filip Maia Sandu Ion Chicu
Yerine geldiği	Andrian Candu
Moldova Parlamentosu Üyesi
Görevde
Makama geliş 29 Temmuz 2009
7. Moldova Başbakanı
Görev süresi 31 Mart 2008 - 14 Eylül 2009
Başkan	Vladimir Voronin
Yerine geldiği	Vasile Tarlev
Yerine gelen	Vlad Filat
Kişisel bilgiler
Doğum	7 Şubat 1956 Tomsk Oblast, Rusya SFSC, Sovyetler Birliği (günümüzde Rusya)
Partisi	Moldova Komünistler Partisi (2011'den önce) Moldova Cumhuriyeti Sosyalist Partisi (2011–günümüz)
Evlilik(ler)	Alexei Greceanîi
Çocuk(lar)	2
Bitirdiği okul	Moldova Devlet Üniversitesi

İlk yılları

Greceanîi, 7 Şubat 1956'da Sovyetler Birliği'nde yer alan Rusya SFSC'sindeki Sibirya, Tomsk Oblastı'nda doğdu. Ailesi Kuzey Harekatı sırasında Moldova'nın kuzeyindeki Cotiujeni'den sürgün edildi. Abisi sürgün sırasında öldü. Zinaida Greceanîi ve ailesi 1968'de Cotiujeni'ye geri döndü. Annesinin isteğiyle büyük annesi tarafından Ortodoks olarak vaftiz edildi.

Başkent Kişinev'deki Moldova Devlet Üniversitesi'nde finans ve ekonomi bölümünden mezun oldu.[5] Greceanîi, Alexei Greceanîi ile evlendi ve bu evlilikten iki çocuğu oldu.

Siyasi kariyeri

1990'ın ortalarında Maliye Bakanlığı'nda Daire Başkanı olarak görev yaptı. 2000-2001 yılları arasında Maliye Bakan Yardımcısı ve 2001-2002 yılları arasında Birinci Maliye Bakan Yardımcısı oldu. Başkan Vladimir Voronin, onu 8 Şubat 2002'de Geçici Maliye Bakanı olarak daha sonra 26 Şubat 2002'de Maliye Bakanı olarak atadı. Üç yıldan fazla Maliye Bakanı olarak görev yaptıktan sonra Voronin tarafından 10 Ekim 2005 tarihinde Moldova Başbakan Yardımcısı olarak atandı.[6][7][8]

2019 yılında Moldova Cumhuriyeti'nin en popüler politikacıları ile ilgili yapılan anketlere göre, Zinaida Greceanii, Moldova vatandaşları tarafından en fazla güven duyulan politikacıların zirvesinde ikinci sırada yer aldı. Bazılarına göre diğer anketler ona altıncı ve sekizinci sırada yer verdi.[9][10]

Başbakanlık dönemi

Zinaida Greceanîi ve Vladimir Putin, 2008.

Dönemin başbakanı Vasile Tarlev'in 19 Mart 2008'de istifasının ardından Cumhurbaşkanı Vladimir Voronin, Greceanîi'yi Başbakan adayı olarak gösterdi. 31 Mart'ta Parlamento tarafından bu adaylık onaylandı; Meclisin 101 üyesinden 56 oy aldı.[11][12]

7 Nisan 2009 Olayları

7 Nisan 2009 protestoları sırasında Moldova Cumhuriyeti başbakanı Zinaida Greceanîi, polisin silahları protestoculara karşı kullanmaya hazır olduğunu sembolik ifadeleriyle kamusal alanda "En büyük suçun organizatörleri önümüzdeki günlerde çocukları kullanarak bizi zor durumda bırakacaktır. Bu olacaksa, zayiattan kaçınmak çok zor olacaktır. Polis, silahlar da dahil olmak üzere anayasayı savunmak için gerekli tüm önlemleri alacak." dedi.[13][14][15]

7 Nisan protestoları devam ederken Zinaida Greceanîi, eylemcilerin çocukları kullanmasını önlemek için çocuk annelerine çağrı yaparak çocuklarını evlerinde tutmalarını istedi.[16][17]

Moldova cumhurbaşkanlığı seçimleri, Mayıs – Haziran 2009

Zinaida'nın partisi, Nisan 2009 seçimlerini %49,48 oyla kazandı ve Moldova Parlamentosu'nda PCRM'nin 60 vekil koltuğundan birini kazandı.[18][19] 20 Mayıs ve 3 Haziran 2009 tarihlerinde Moldova Cumhurbaşkanlığı görevine iki kez aday oldu ancak kazanamadı.[20][21]

Kaynakça

1. Page on Greceanii at government website 7 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
2. "Moldova's Parliament approves new government" 5 Aralık 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, Associated Press (International Herald Tribune), 31 Mart 2008.
3. "Moldova's Leader Nominates First Female Prime Minister" 15 Nisan 2009 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, Associated Press (The Moscow Times), 24 Mart 2008.
4. "Archived copy". 1 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2008.; Skard, Torild (2014) "Zinaida Greceanîi" in Women of power - half a century of female presidents and prime ministers worldwide, Bristol, Policy Press, 978-1-44731-578-0, ss. 326-30, 358-60
5. "Zinaida Greceanîi - alegeri.md", Alegeri.md/w/zinaida_grecean%c3%aei, erişim tarihi: 20 Haziran 2019
6. "Sondaj: Cine sunt politicienii în care moldovenii au cea mai mare încredere", stiri.md, 14 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Şubat 2019
7. "DOC // Schemă frauduloasă de import a energiei electrice. Igor Dodon și Zinaida Greceanîi, subiecții unei plângeri depusă la Procuratura Generală", Anticoruptie.md/ro/stiri/doc-schema-frauduloasa-de-import-a-energiei-electrice-igor-dodon-si-zinaida-greceanii-subiectii-unei-plangeri-depusa-la-procuratura-generala, erişim tarihi: 20 Haziran 2019
8. "De ce au mințit Grecianii și Dodon?", Investigatii.md/ro/investigatii/economic/de-ce-au-mintit-grecianii-si-dodon, erişim tarihi: 20 Haziran 2019
9. "Sondaj BOP: Cei mai apreciați politicieni din Republica Moldova", UNIMEDIA, 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Şubat 2019
10. "Partidele care ar ajunge in legislativ daca duminica viitoare ar avea loc alegeri parlamentare. Top trei politicieni care se bucura de cea mai mare incredere. Sondaj iData", protv.md, 4 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Şubat 2019
11. Skard, Torild (2014), s. 359
12. "Afacerea "scumpirea energiei din Ucraina"", Investigatii.md/ro/investigatii/economic/afacerea-scumpirea-energiei-din-ucraina, erişim tarihi: 20 Haziran 2019
13. "7 aprilie 2009. Piramida ruşinii", Anticoruptie.md/ro/investigatii/integritate/7-aprilie-piramida-rusinii, erişim tarihi: 20 Haziran 2019
14. "VIDEO. Zinaida Greceanîi: "Nu regret declarațiile mele din aprilie 2009"", AGORA, erişim tarihi: 20 Haziran 2019
15. "(video) Zinaida Greceanîi nu regretă declarațiile pe care le-a făcut în aprilie 2009 - #diez", Diez.md/2015/06/26/video-zinaida-greceanii-nu-regreta-declaratiile-pe-care-le-a-facut-in-aprilie-2009/, erişim tarihi: 20 Haziran 2019
16. https://www. Zdg. Md/author/admin (23 Şubat 2012), "Dosarul 7 aprilie: Martorii Voronin şi Saachian", Ziarul de Gardă, erişim tarihi: 20 Haziran 2019
17. "Cunoaşte-ți candidatul" (PDF), Moldovacurata.md/upload/pages/11.pdf, 20 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 20 Haziran 2019
18. "Partidul Socialiştilor din Republica Moldova (PSRM) / partide.md", E-democracy.md/parties/psmpr/, erişim tarihi: 20 Haziran 2019
19. "Nr.1 pe listele partidelor intrate în Parlament: milionari și... bugetari", MOLDOVACURATA, 20 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 20 Haziran 2019
20. http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8059039.stm; http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8071251.stm 10 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Inter-Parliamentary Union, IPU: "Republic of Moldova, Parliament", www.ipu.org/parline-e/reports/2215_E.htm
21. I. R. (4 Kasım 2011), "Rep. Moldova: Doi oameni cheie ai comunistilor, Igor Dodon si Zinaida Greceanai, parasesc partidul - International", HotNews.ro, erişim tarihi: 20 Haziran 2019