Çekoslovakya millî futbol takımı
Çekoslovakya millî futbol takımı, 1920 - 1993 yılları arasında Çekoslovakya'yı uluslararası arenada temsil etmiş takımdır. En son 1990 İtalya Dünya Kupası'nda mücadele etmiş, bu kupada çeyrek finale kadar gelmeyi başarmış ve kupada şampiyon olacak olan Batı Almanya'ya 1-0 yenilerek kupaya veda etmiştir.
Federasyon | Çekoslovakya Futbol Federasyonu | ||
---|---|---|---|
Konfederasyon | UEFA (Avrupa) | ||
En çok oynayan | Zdeněk Nehoda (90) | ||
En çok gol atan | Antonín Puč (34) | ||
| |||
İlk maç | |||
(Anvers, Belçika; 28 Auğustos 1920) Son maçı Belçika 0 - 0 Çekoslovakya (Brüksel, Belçika; 17 Kasım 1993) | |||
En farklı galibiyet | |||
(Meksiko, Meksika; 18 Ekim 1968) | |||
En farklı mağlubiyet | |||
(Budapeşte, Macaristan; 19 Eylül 1937) | |||
Dünya Kupası | |||
Katılım | 8 (ilki 1934) | ||
En iyi derece | İkincilik, 1934, 1962 | ||
Avrupa Şampiyonası | |||
Katılım | 3 (ilki 1960) | ||
En iyi derece | Şampiyon, 1976 |
Tarihçe
Çekoslovakya olarak bağımsızlığını 1918 yılında kazandıktan 5 yıl sonra, 1923 yılında Çekoslovakya Futbol Federasyonu, FIFA'ya üye oldu. FIFA'ya üye olmadığı 16 yıl süresince 1911 yılında düzenlenen Avrupa Amatörler Futbol Şampiyonası'nda şampiyonluk kazanan Çek Cumhuriyeti, 1920 Antwerp Olimpiyatları'nda ikinci olmuştu. Fakat bu ikinciliğin sebebi sahada alınan mağlubiyet değil, Çek oyuncuların maçın 39. dakikasında hakemin kararına kızıp sahayı terk etmesiydi. Çek oyunculara bu nedenden ötürü olimpiyatlar sonunda madalya verilmemişti.[1]
Çekoslovakya, katıldığı ilk Dünya Kupası olan 1934 yılında düzenlenen 2. Dünya Kupası'nda Plánička, Puč ve Nejedlý gibi oyuncularının katkılarıyla finale yükseldi ve 1934 FIFA Dünya Kupası Finali'nde ev sahibi İtalya'ya uzatmalara 2-1 yenilerek kupayı 2. sırada tamamladı. Oldřich Nejedlý ise turnuva boyunca kaydettiği 5 golle altın ayakkabı ödülünü kazandı.[2] 1938 FIFA Dünya Kupası elemelerinde Bulgaristan'ı 7-1 yenerek Fransa'da düzenlenen 1938 FIFA Dünya Kupası'na katılma hakkı elde eden Çekoslovakya, 1. Tur maçında Hollanda'yı yenerek çeyrek finale yükseldi. Oldukça sert geçen ve 3 kırmızı kartın çıktığı çeyrek finalde Brezilya ile 1-1 berabere kalan Çekoslovakya, tekrar maçını 2-1 kaybederek turnuvadan elendi.[3]
1954 FIFA Dünya Kupası'na da katılan Çekoslovakya, grupta Avusturya ve son şampiyon Uruguay ile oynadığı maçlarda mağlup olarak kupadan elendi. Aynı şekilde, 1954 FIFA Dünya Kupası'nda da grupta elenen Çekoslovakya, bu kez Batı Almanya ile berabere kalıp Arjantin'i yense de, Kuzey İrlanda'yla oynadığı maçı kaybettiğinden averajı daha iyi olmasına karşın ikili averajda Kuzey İrlanda'ya geçilip kupadan elendi. 1960 yılında düzenlenen ilk Avrupa Futbol Şampiyonası'na katılma başarısını gösteren Çekoslovakya millî futbol takımı, yarı finalde Sovyetler Birliği'ne 3-0 mağlup olsa da üçüncülük maçında ev sahibi Fransa'yı 2-0 yendi. Bu başarı 2 sene sonra Şili'de düzenlenen 1962 FIFA Dünya Kupası'nda finale yükselen Çekoslovakya, bu kez de Brezilya'ya 3-1 mağlup olup tarihinde oynadığı ikinci Dünya Kupası finalini de kaybetti. Ancak, Josef Masopust, 1960 Avrupa Şampiyonası ve 1962 Dünya Kupası'nın takımlarını çalıştıran Rudolf Vytlačil, 1964 Tokyo Olimpiyatları'nda finalde bu kez Macaristan'a kaybetti.
1970 FIFA Dünya Kupası'nda Brezilya, İngiltere ve Romanya ile aynı gruba düşen Çekoslovakya, tüm maçlarını kaybederek kupadan elendi. 1972 yılında Jozef Vengloš'un çalıştırdığı Çekoslovakya 23 yaş altı millî futbol takımı, Avrupa Şampiyonluğu'nu elde etti. Bu takımın iskeletini oluşturduğu A millî takım ise Yugoslavya'da düzenlenen 1976 Avrupa Futbol Şampiyonası'nı kazanarak Çekoslovakya'ya uluslararası düzeydeki ilk şampiyonluğunu kazandırdı. Yarı finalde Hollanda'yı 3-1, finalde de Batı Almanya'yı penaltı atışları sonucu mağlup etti. Jozef Vengloš yönetiminde hemen hemen aynı futbolcularla yoluna devam eden Çekoslovakya, İtalya'da düzenlenen 1980 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda ise üçüncü olup aynı yıl düzenlenen Moskova Olimpiyatları'nda ise altın madalya kazandı.
1980 yılından sonra düşüşe geçen Çekoslovakya, bu tarihten uluslararası düzeyde hiçbir başarı elde edemedi. 1982 FIFA Dünya Kupası'na katılarak grup maçlarında elde ettiği Kuveyt ve Fransa beraberliklerine rağmen İngiltere mağlubiyetinden ötürü grup maçları sonucunda kupadan elendi. Ancak 1990'ların başından itibaren tekrar eski günlerine dönen Çekoslovakya millî futbol takımı, son katıldığı turnuva olan 1990 FIFA Dünya Kupası'nda ise ABD ve Avusturya'yı mağlup ederek İtalya'ya kaybetmesine karşın grupta 2. sırada yer alarak Son 16'ya kaldı. Kosta Rika'yı eleyip çeyrek finale çıkan Çekoslovakya, Batı Almanya'ya 1-0 kaybederek turnuvadan elendi.
1993 yılında Doğu Bloğu'nun dağılmasının ardından Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olarak ikiye ayrılan Çekoslovakya, bu ayrılmadan sonra yoluna Çek Cumhuriyeti millî futbol takımıyla devam ederek futbol sahnesinden çekildi.
Forma tarihçesi
1934-1976
|
1950-1967 Deplasman
|
1980-1989
|
1990 Ev Sahibi
|
1990 Deplasman
|
FIFA Dünya Kupası tarihi
Yıl | Tur | Derece | O | G | B* | M | AG | YG |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1930 | Katılmadı | - | - | - | - | - | - | - |
1934 | Final | 2 | 4 | 3 | 0 | 1 | 9 | 6 |
1938 | Çeyrek final | 5 | 3 | 1 | 1 | 1 | 5 | 3 |
1950 | Katılmadı | - | - | - | - | - | - | - |
1954 | 1. Tur | 14 | 2 | 0 | 0 | 2 | 0 | 7 |
1958 | 1. Tur | 9 | 4 | 1 | 1 | 2 | 9 | 6 |
1962 | Final | 2 | 6 | 3 | 1 | 2 | 7 | 7 |
1966 | Elemeleri Geçemedi | - | - | - | - | - | - | - |
1970 | 1. Tur | 15 | 3 | 0 | 0 | 3 | 2 | 7 |
1974 | Elemeleri Geçemedi | - | - | - | - | - | - | - |
1978 | Elemeleri Geçemedi | - | - | - | - | - | - | - |
1982 | 1. Tur | 19 | 3 | 0 | 2 | 1 | 2 | 4 |
1986 | Elemeleri Geçemedi | - | - | - | - | - | - | - |
1990 | Çeyrek final | 6 | 5 | 3 | 0 | 2 | 10 | 5 |
1994 | Elemeleri Geçemedi | - | - | - | - | - | - | - |
Toplam | 8/15 | 2 Final | 30 | 11 | 5 | 14 | 44 | 45 |
Avrupa Şampiyonası tarihi
Yıl | Tur | O | G | B* | M | AG | YG |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1960 | Üçüncü | 2 | 1 | 0 | 1 | 2 | 3 |
1964 | Elemeleri Geçemedi | - | - | - | - | - | - |
1968 | Elemeleri Geçemedi | - | - | - | - | - | - |
1972 | Elemeleri Geçemedi | - | - | - | - | - | - |
1976 | Şampiyon | 2 | 1 | 1 | 0 | 5 | 3 |
1980 | Üçüncü | 4 | 1 | 2 | 1 | 5 | 4 |
1984 | Elemeleri Geçemedi | - | - | - | - | - | - |
1988 | Elemeleri Geçemedi | - | - | - | - | - | - |
1992 | Elemeleri Geçemedi | - | - | - | - | - | - |
Toplam | 3/9 | 8 | 3 | 3 | 2 | 12 | 10 |
Oyuncu tarihi
En çok oynayan futbolcular
# | Oyuncu | Çekoslovakya kariyeri | Maç | Gol |
---|---|---|---|---|
1. | Zdeněk Nehoda | 1971-1987 | 90 | 31 |
2. | Marián Masný | 1974-1982 | 75 | 18 |
Ladislav Novák | 1952-1966 | 75 | 1 | |
4. | František Plánička | 1926-1938 | 73 | 0 |
5. | Karol Dobiaš | 1967-1980 | 67 | 6 |
6. | Josef Masopust | 1954-1966 | 63 | 10 |
Ivo Viktor | 1966-1977 | 63 | 0 | |
8. | Ján Popluhár | 1958-1967 | 62 | 1 |
9. | Antonín Puč | 1926-1938 | 60 | 34 |
10. | Antonín Panenka | 1973-1982 | 59 | 17 |
11. | Jan Fiala | 1977-1987 | 58 | 1 |
Anton Ondruš | 1974-1980 | 58 | 9 | |
13. | Ladislav Jurkemik | 1974-1983 | 57 | 3 |
14. | Svatopluk Pluskal | 1952-1965 | 56 | 1 |
15. | Jaroslav Burgr | 1929-1938 | 55 | 0 |
Koloman Gögh | 1974-1980 | 55 | 1 | |
Ivan Hašek | 1984-1993 | 55 | 5 | |
Ján Kozák | 1976-1984 | 55 | 9 | |
Ladislav Vízek | 1977-1986 | 55 | 13 | |
20. | Jozef Barmoš | 1977-1982 | 52 | 0 |
Jozef Chovanec | 1984-1992 | 52 | 4 |
En çok gol atan futbolcular
# | Oyuncu | Çekoslovakya kariyeri | Gol | Maç |
---|---|---|---|---|
1. | Antonín Puč | 1926-1938 | 34 | 60 |
2. | Zdeněk Nehoda | 1971-1987 | 31 | 90 |
3. | Oldřich Nejedlý | 1931-1938 | 28 | 43 |
Josef Silný | 1925-1934 | 28 | 50 | |
5. | Adolf Scherer | 1958-1964 | 22 | 36 |
František Svoboda | 1927-1937 | 22 | 43 | |
7. | Marián Masný | 1974-1982 | 18 | 75 |
8. | Antonín Panenka | 1973-1982 | 17 | 59 |
9. | Jozef Adamec | 1960-1971 | 14 | 44 |
Tomáš Skuhravý | 1985-1993 | 14 | 43 |
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Çekoslovakya millî futbol takımı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Murray, Scott (20 Temmuz 2012). "The Joy of Six: Olympic football tournament stories". The Guardian. 16 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2014.
- "Delight for the Azzurri as home advantage tells". FIFA. 30 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2014.
- "World Cup History - On this day: Battle of Bordeaux". Eurosport. 12 Haziran 2010. 10 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2014.