Önce senaryosu sonra romanı yazılan filmler

Önce senaryosu sonra romanı yazılan filmler (İngilizce: Novelization)

"Önce senaryosu sonra romanı yazılan filmler"e bir örnek. Jacques Tati'nin 1953'te yönettiği "Les Vacances de M. Hulot" (Bay Hulot'nun Tatili) adlı filmin afişi (solda), 1958 yılında Jean-Claude Carrière'nin bu filme dayanan aynı adlı romanı (ortada) ve 1974 yılında bu romanın Türkiye'de Milliyet Yayınları'ndan "Tatil Günleri" adıyla çıkan çevirisi.

Sinema başlangıcından beri edebiyatla yakın bir etkileşim içinde olmuş ve sayısız roman, hikâye ve oyun sinemaya uyarlanmıştır. Ancak bazı durumlarda bunun tersi de gerçekleşmiş ve filmlerin senaryolarından romanlar, resimli romanlar ve tiyatro oyunları da yazılmıştır. Bunlar genellikle bir pazarlama stratejisinin ürünleri olmuşlardır. Gişede başarılı olması beklenen bir filmin başarısını desteklemek veya garanti altına almak için ısmarlanan romanlar olduğu gibi zaten başarı kazanmış bir filmin rüzgârından yararlanarak ekstra gelir elde etmek için de bu yola başvurulduğu olmuştur. Bu romanların yayım tarihlerinin özel zamanlara denk getirilmesine de çalışılmıştır. Örneğin ünlü Aşk Hikayesi filminin senaryosundan bir roman oluşturulmak istenmiş ve yine filmin senaristine ısmarlanan roman özellikle 'Sevgililer Günü"nde piyasaya verilmiş ve beklendiği gibi bir bestseller olmuştur. Benzer şekildeki diğer filmlerin senaryolarından uyarlanmış romanlar da aşağı yukarı filmin gösterime çıktığı aynı yıl veya en geç bir sonraki yıl yayımlanmışlardır. Bu romanlar çoğunlukla ve doğal olarak filmle aynı adı taşıyorlardı. Bazı filmler ise kendileri birer roman uyarlaması oldukları halde ayrıca farklı yazarlar tarafından film romanları da çıkartılmıştır, buna bir örnek Ay Harekatı filmidir.

Önce senaryosu sonra romanı yazılan filmlerin bir listesi aşağıdadır:

Yıl Filmin özgün adı Filmin Türkçe adı Filmin senaristi Kitabın yazarı Kitabın yayımlandığı yıl Notlar
1949The Third ManÜçüncü AdamGraham GreeneGraham Greene1950Yazar Graham Greene önce senaryoyu yazmış, ertesi yıl, 1950'de senaryosuna bir ön hazırlık olarak yazdığı kısa romanını kitap halinde de yayımlamıştı.
1953Les Vacances de M. HulotBay Hulot'nun TatiliJacques Tati-Henri MarquetJean-Claude Carrière1958Jacques Tati'nin 1953'te yönettiği filmin romanı 1958'de Fransa'da yayımlandı. Kitabı Pierre Etaix resimlemişti. Roman Türkiye'de 1974'te Milliyet Yayınları'ndan Tatil Günleri adıyla çıktı.
1955Mr. Arkadin /
Confidential Report		Ölüm RaporuOrson Welles
(kendi hikâyesinden)		Maurice Bessy1955Filmin karakterleri zaten Üçüncü Adam filmine dayanıyordu. Romanın yazarının da Orson Welles olduğu belirtilmiştir, oysa roman Maurice Bessy adlı bir gölge yazar tarafından Fransızca yazılmıştır. İngilizce'ye sonradan çevrilmiştir[1].
1961Tintin et le mystère de la Toison d'OrTenten ve Altın PostAndré Barret (Hergé'in karakterlerinden)Francis Boucrot1962Konusu Türkiye'de geçen ve 1961 yılında çevrilen filmin ardından, filmden alınan renkli ve siyah-beyaz fotoğraflarla bir tür fotoroman tarzında büyük boy bir film kitabı da oluşturulmuştur.
1961The MisfitsUygunsuzlarArthur MillerArthur Miller1961Görünüşte roman formatındaki kitabının önsözünde yazar Arthur Miller, bu alışılmadık formatın yeni bir deneme olduğunu, kitabının roman, oyun ve senaryo formatlarının dışında olduğunu belirtmiştir.(The Misfits, Dell Publishing Co. Inc.,New York)[2]
1963CharadeÖldüren ŞüphePeter StoneMarc Behm1963Film, Peter Stone'un "Redbook" dergisinde yayımlanan "The Unsuspecting Wife" (Kuşkulanmayan Zevce) adlı kısa hikâyesinden uyarlanmıştır. Senaryoyu da yine Peter Stone kendi öyküsünden uyarlayarak yazmıştır. Sonradan çıkan romanının gölge yazarı Marc Behm olmakla birlikte, kapağında yazarın Peter Stone olduğu belirtilmiş, roman Marc Behm'e ithaf edilmiştir[3].
1964The Fall of the Roman EmpireRoma İmparatorluğu'nun ÇöküşüBen Barzman, Basilio Franchina, Philip YordanHarry Whittington1964Filmin özgün senaryosuna dayanarak Harry Whittington tarafından yazılan aynı adlı bir roman da o yıl piyasaya verilmişti.
1966Fantastic VoyageFantastik YolculukIsaac AsimovIsaac Asimov1966Roman Türkiye'de Kan Damarlarında Yolculuk adıyla yayımlandı
19682001: A Space Odyssey2001 Uzay Yolu MacerasıStanley Kubrick ve Arthur C. ClarkeArthur C. Clarke1968Senaryo ve roman atbaşı gitmiş ve birbirinden alıntılar olmuştur.
1970Love StoryAşk HikayesiErich SegalErich Segal1970Erich Segal Paramount'a önce senaryoyu yazdı. Filmin promosyonu için şirket yazardan bir de filmin romanını yazıp "Sevgililer Günü"ne yetiştirmesini istemişti. Filmden önce çıkan roman bestseller oldu.
1971Summer of '42Yaz GünüydüHerman RaucherHerman Raucher1971Filmden önce çıkan roman bestseller oldu. Roman Türkiye'de En Tatlı Yaz adıyla 1972'de çıktı.
1971Harold and MaudeHarold ve MaudeColin HigginsColin Higgins1971Higgins kendi özgün senaryosunu filmle aynı yıl roman haline getirdi. Film tiyatroya da uyarlandı, Türkiye'de de defalarca sahnelendi.
1978Capricorn OneHükmedenler (film)Peter HyamsBernard L. Ross(İngiltere)/Ron Goulart (ABD)Filmin popüler olmasından sonra biri İngiltere'de Bernard L. Ross, diğeri de ABD'de Ron Goulart tarafından olmak üzere iki kez romanı yazılmıştır.[4]
1978The Deer HunterAvcıDeric Washburn/Michael CiminoE. M. Corder1979Senaryodan ertesi yıl roman haline getirildi.
1978HalloweenYabancıJohn Carpenter, Debra HillCurtis Richards1979ABD'de "Bantam Books" tan çıktı.
1979MoonrakerAy HarekatıIan FlemingChristopher Wood1979Moonraker filmi bir roman uyarlamasıydı ve senaryosu Ian Fleming tarafından 1955 tarihli kendi romanından uyarlanıp yazılmıştı. Ancak 1979'da bir de filmden uyarlanan roman piyasaya verildi. Romanın adı biraz değiştirilmiş ve "James Bond and Moonraker" yapılmıştı.
1988Tucker: The Man and His DreamTuckerArnold Schulman, David SeidlerRobert Tine1988"Pocket Books"'tan filmle aynı yıl çıktı.
1989The AbyssIşığın Bittiği Yer/Derinlik SarhoşluğuJames CameronOrson Scott Card1989James Cameron'ın senaryosunu yazıp yönettiği bu filmden uyarlanan roman, Orson Scott Card tarafından yazıldı ve aynı yıl piyasaya verildi.
2006Ultraviolet-Kurt WimmerYvonne Navarro2006
2006ZwartboekKara KitapGerard Soeteman, Paul VerhoevenLaurens Abbink Spaink2006

Kaynakça
  1. "Discovering Orson Welles/Jonathan Rosenbaum" (İngilizce). books.google.com. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2010.
  2. Miller, Arthur (1961). The Misfits. Dell Publishing Co. Inc.,New York. ss. sayfa 7.
  3. "Charade (1963) Stanley Donen" (İngilizce). Twentyfourframes. 15 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2012.
  4. "Novelisations and Capricorn One" (İngilizce). MC journal. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2009.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.