İsmail Fenni Ertuğrul
İsmail Fenni Ertuğrul (1855; Tırnova, Bulgaristan - 29 Ocak 1946, İstanbul[1]), Türk mutasavvıf, felsefeci, yazar, lügatçi, musıkişinas, güfteci ve besteci.
Hayatı
1855 yılında Bulgaristan'ın Tırnova şehrinde doğdu. Babası mahalli idare meclisi azası Mahmud Bey'dir. Rüşdiyeyi bitirdikten sonra medreseye devam etti ve Arapça ve Farsça öğrendi. 16 yaşında iken Varidat Muayyitliği'ne tayin edildi. Bu görevi sırada hem muhasebe öğrendi hem de musiki ile ilgilenmeye başladı. Tırnova'nın Ruslar tarafından işgali üzerine 20 yaşında İstanbul'a göç etti. 1879 yılında Maliye Nezâreti'nde çalışmaya başladı.[1] 1883'te Divan-ı Muhasebat'a tayin edildi. Lisan mektebine girerek Fransızca Bölümünden mezun oldu. Bir süre İngilizce dersleri de almasının ardından, Divan Üyesi oldu. Sonrasında Mâbeyn-i Hümâyun bütçesini hazırlayan komisyonda görevlendirildi. Ayrıca Şirket-i Hayriye'nin hesaplarını denetleyen komisyonda da yer aldı. 1898'de Dahiliye Nezâreti'nde Muhasebe Müdürlüğü’ne atandı. İsmail Fenni, başarılı çalışmalarından dolayı çeşitli nişanlarla ödüllendirildi. 1911 yılında emekli oldu.
Emekliye ayrıldıktan sonra şiir, musiki ve felsefe ile ilgilenmeye başladı. 29 Ocak 1946 tarihinde İstanbul'da vefat etti ve Eyüp Sultan Mezarlığı'na defnedildi.[1] Mirasçısı bulunmadığından, tüm mal varlığını, basılmamış eserlerini ve bütün kitaplarının basım hakkını Darüşşafaka'ya bağışladı. 9050 ciltlik kütüphanesini ise Beyazıt Devlet Kütüphanesi'ne vakfetti.
Eserleri
İsmail Fenni Bey’in bütün eserleri yayımlanmış değildir. On beş civarında da yayımlanmamış telif ve tercüme eserleri bulunan yazarın basılan eserleri şunlardır:
- Lügatçe-i Felsefe (Felsefe Sözlüğü (1927)
- Maddiyyûn Mezhebinin İzmihlâli (1928)
- Vahdet-i Vücûd ve Muhyiddîn-i Arabî (1928)
- Kitâb-ı İzâle-i Şükûk (1928),
- Küçük Kitapta Büyük Mevzular (1934),
- Hakîkat Nurları, Cemiyet-i Tedrisiye-i İslamiye İstanbul 1949, 366 shf.
- Materyalizmin İflası ve İslam 1, Sadeleştiren: Abdülhalim Kılıçsoy, İstanbul, 1996, 315 sayfa, ISBN 9757480592
- Materyalizmin İflası ve İslam 2, Sadeleştiren: Abdülhalim Kılıçsoy, İstanbul, 1996, 1625 sayfa, ISBN 9757480606
- Vahdet-i Vücûd ve İbn-i Arabi, İnsan Yayınları / İbn Arabi Dizisi, 1997, 312 sayfa, ISBN 975-7732-24-9;
- İman Hakikatleri Etrafında Suallere Cevaplar Haz. Kâmil Yılmaz, 1978, 126 sayfa
Neşredilememiş eserleri:
- Büyük Filozoflar.
- Hürriyet, Stuart Mill'in aynı adb eserinin tercümesidir.
- Asr-ı Hazır Madiyyun Mezhebi, Paule Janet'den tercüme.
- Hayat ve Madde, Olvirer Lodge'dan tercüme.
- Türkiye Tarihi, 1908'de 24 cilt olarak neşredilen Umumî Tarihin Türkiye ile ilgili kısmının tercümesi.
- Dürretü'l-Yetime: İbn Mukaffa'nın ahlâk ve edebe dair eserinin Arapça'dan tercümesi.
- Heyet-i İctimaiyye ve Hayatta Muvaffak olmak için Malumat-ı Ameliye, Baron Isfehan'dan tercüme.
- Ezop, Çocuk Masalları, İngilizce'den tercüme
- Gülzar-i Emsal, Çeşitli dillerde yazılmı masallardan derleme.
- Ebyât-ı Müntehibe-i Arabiyye, Cahiliyye devrinden yeni zamanlara kadar
- Arap şairlerinin divanlarından seçme hikmetli beyitlerin tercümesi.
- Telhis-i Usûl-i Maliye, Maliye metodunun özeti.
- Seçilmiş Farsça Beyitler Tercümesi
- Les Essais (Denemeler) Tercümesi.
- Muhtelif makamlarda on fasıl notası.
- Hakîkat-ı Zerâfet.