1973 UEFA Kupası Finali

1973 UEFA Kupası Finali, Batı Almanya takımı Borussia Mönchengladbach ve İngiltere takımı Liverpool arasında çift ayaklı oynanan futbol karşılaşması. İlk ayak 10 Mayıs 1973 tarihinde Anfield, Liverpool'da ve ikinci ayak 23 Mayıs 1973 tarihinde Bökelbergstadion, Mönchengladbach'ta oynanmıştır. Avrupa'nın ikincil kupası olan UEFA Kupası'nın 1972-73 sezon finalidir. Liverpool ve Mönchengladbach, beraber ilk kez finalde karşılaşırken; Liverpool, daha önce Avrupa Kupa Galipleri Kupası'nda finale çıkmış ve finalde Borussia Dortmund'a 2-1 yenilmiştir.

1973 UEFA Kupası Finali

Olay	1972-73 UEFA Kupası
Liverpool B. Mönchengladbach 3 2
toplamda
İlk Ayak
Liverpool B. Mönchengladbach 3 0
Tarih	10 Mayıs 1973
Yer	Anfield, Liverpool
Hakem	Erich Linemayr (Avusturya)
Seyirci	41.169
İkinci Ayak
B. Mönchengladbach Liverpool 2 0
Tarih	23 Mayıs 1973
Yer	Bökelbergstadion, Mönchengladbach
Hakem	Pavel Kazakov (Sovyetler Birliği)
Seyirci	34.905
← 1972 1974 →

İki kulüp de finale ulaşmak için dört tur ilerlemiştir. Karşılaşmalar, her bir takımın evinde yapılmak üzere çift ayaklı gerçekleştirilmiştir. Liverpool, Tottenham Hotspur'u yarı finalde deplasman golleri kuralıyla geçmesi haricinde her turda en az bir maçta iki farkla tur atlamıştır. Borussia Mönchengladbach'ın maçları ağırlıklı olarak tek taraflı gerçekleşmiştir. Batı Almanya takımı, dört turda da en az dört gol atarak ilerlerken; en farklı galibiyeti Kaiserslautern'e karşı toplamda 9-2 olmuştur.

Anfield'daki ilk ayakta 41.169 seyircinin izlediği karşılaşmada Liverpool, 21. dakikada Kevin Keegan'ın golüyle öne geçmiştir. İlk yarıda Keegan, bir gol daha atarak Liverpool'un farkı açmasını sağlamış ve Larry Lloyd'un atmış olduğu sonraki gol Liverpool'un ilk ayağı 3-0 kazanmasını sağlamıştır. Bökelbergstadion'da 34.905 seyircinin izlediği rövanş maçında Borussia, 29. dakikada Jupp Heynckes'in golüyle öne geçmiş ve Heynckes, 11 dakika sonra bir gol daha atmıştır. Uzatmalara kalmak için üçüncü gole ihtiyacı olan Borussia, bu golü atamamış ve ikinci ayağı 2-0 kazanmıştır. Toplamda finali 3-2 kazanan Liverpool, Avrupa'daki ilk kupasını almıştır.

Finale giden yol

Liverpool

Tur	Rakip	İlk ayak	İkinci ayak	Toplam skor
1.	Eintracht Frankfurt	2 - 0 (e)	0 - 0 (d)	2 - 0
2.	AEK	3 - 0 (e)	3 - 1 (d)	6 - 1
3.	Dynamo Berlin	0 - 0 (d)	3 - 1 (e)	3 - 1
Çeyrek final	Dynamo Dresden	2 - 0 (d)	1 - 0 (e)	3 - 0
Yarı final	Tottenham Hotspur	1 - 0 (e)	1 - 2 (d)	2 - 2

Liverpool, 1971-72 sezonunda yer aldığı First Division'ı üçüncü bitirerek UEFA Kupası'nda oynamaya hak kazandı.[1] Rakipleri ilk turda Batı Almanya takımı Eintracht Frankfurt oldu. Liverpool, evi Anfield'da yapılan ilk ayak maçını 2-0 kazandı. İkinci ayakta Frankfurt'un evi Waldstadion'da yapılan maç 0-0 berabere sonuçlandı. Liverpool, toplamda 2-0 kazanmış oldu ve ikinci tura yükseldi.[2] İkinci turda rakip Yunan takımı AEK idi. Liverpool; Anfield'daki ilk ayağı 3-0, AEK'nin evi Nikos Goumas Stadium'daki maçı 3-1 kazanarak toplam 6-1'lik skorla tur atladı.[2]

Üçüncü turda Doğu Almanya'nın Dynamo Berlin takımıyla karşılaştı. Dynamo'nun evi Sportforum'daki ilk ayak maçı 0-0 berabere sonuçlandı. Anfield'daki ikinci turda Liverpool, ilk dakikada Phil Boersma'nın golüyle öne geçti ve altı dakika sonra Dynamo beraberliği sağladı. İki gol daha atan Liverpool, maçı 3-1 kazandı ve toplamda aynı skorla tur atladı.[3] Çeyrek finalde Liverpool, yine Doğu Almanya'dan bir rakip olan Dynamo Dresden ile karşılaştı.[4] Liverpool, evindeki ilk ayak maçını 2-0 kazandı ve Doğu Almanya'da gerçekleşen ikinci ayağı 1-0 kazanarak Dresden'ı toplamda 3-0 mağlup etti.[3]

Yarı finalde, geçen senenin şampiyonu Tottenham Hotspur ile eşleşti. Liverpool, Anfield'da 1-0 kazandı. White Hart Lane'deki ikinci ayak maçında Tottenham, ikinci yarıda Martin Peters'ın golüyle öne geçti. Yedi dakika sonra Liverpool, Steve Heighway'in golüyle skoru eşitledi. Bu skor, Liverpool'un toplamda 2-1'le tur atlamasını sağlıyordu. Tottenham, yine Peters'ın golüyle maçı 2-1'e getirdi. Bu gol toplamda skorun 2-2 eşitlenmesini sağlasa da Liverpool, deplasman golü attığı için finale yükselen taraf oldu.[5]

Borussia Mönchengladbach

Tur	Rakip	İlk ayak	İkinci ayak	Toplam skor
1.	Aberdeen	3 - 2 (d)	6 - 3 (e)	9 - 5
2.	Hvidovre	3 - 0 (e)	3 - 1 (d)	6 - 1
3.	FC Köln	0 - 0 (d)	5 - 0 (e)	5 - 0
Çeyrek final	Kaiserslautern	2 - 1 (d)	7 - 1 (e)	9 - 2
Yarı final	Twente	3 - 0 (e)	2 - 1 (d)	5 - 1

Borussia, 1971-72 sezonunda Bundesliga'yı üçüncü bitirerek UEFA Kupası'na gitmeye hak kazandı.[6] İlk turda rakibi İskoç takımı Aberdeen oldu. Aberdeen'ın evi Pittodrie'da yapılan ilk ayak maçında Borussia 3-2 kazandı. Borussia'nın evi Bökelbergstadion'da gerçekleştirilen maçı 6-3 kazanan Batı Almanya ekibi, toplamda 9-5 kazanarak ikinci tura yükseldi.[7] İkinci turdaki rakip, Danimarka'dan Hvidovre oldu. Borussia, Batı Almanya'da 3-0 ve ardından Danimarka'da 3-1 kazanarak toplamda 6-1 galip geldi.[8]

Üçüncü turda kendisi gibi batı Almanya takımı olan FC Köln ile eşleşti. Köln'ün evi Müngersdorfer Stadion'da yapılan ilk ayak maçı 0-0 berabere bitti. Borussia, kendi evindeki maçı 5-0'la rahat geçerek toplamda aynı skorla tur atladı.[7] Çeyrek finalde yine batı Almanya'dan bir takımla eşleşti ve bu takım Kaiserslautern'di. Kaiserlautern'in evi Fritz-Walter-Stadion'da yapılan ilk ayak maçını 2-1 kazanan Borussia, kendi evinde 7-1 kazandı ve toplamda 9-2'lik galibiyet elde ederek yarı finale yükseldi.[8]

Borussia'nın yarı finaldeki rakibi Hollanda'dan Twente oldu. Batı Almanya'da gerçekleştirilen ilk ayak maçını Borussia 3-0 kazandı. Hollanda'daki maçta da 2-1 galip gelerek toplamda 5-1 kazandı ve tarihinde ilk kez Avrupa'da finale yükseldi.[7]

Arka plan

Liverpool, Avrupa'daki ikinci finaline çıkmıştır. Önceki finaline 1965-66 UEFA Kupa Galipleri Kupası'nda Batı Almanya takımı Borussia Dortmund karşısında çıkmış ve 2-1 kaybetmiştir.[9] Avrupa'da ilk kez finale kalan Borussia Mönchengladbach, daha önce en yüksek ikinci tura kadar ilerlemiş ve sırasıyla İngiltere takımı Everton'a 1970-71 Şampiyon Kulüpler Kupası'nda, İtalya takımıInter'e 1971-72 Şampiyon Kulüpler Kupası'nda elenmiştir.[10]

Liverpool, 1972-73 Football League'de Leeds United'ı 2-0 yenerek şampiyon bitirmiştir. Ligdeki bu başarının sonucunda gelecek sezon Şampiyon Kulüpler Kupası'nda mücadele etmeye hak kazanmıştır.[5] Ligdeki şampiyonlukla beraber Liverpool, aynı yıl hem ligi hem de Avrupa kupasını kazanan ilk İngiliz takımı olmuştur. Borussia Mönchengladbach, 1972-73 Bundesliga'yı beşinci bitirse de,[11] Alman yerel kupası 1972-73 DFB-Pokal'ı kazanarak sonraki sezon UEFA Kupa Galipleri Kupası'nda yer almaya hak kazanmıştır.[12]

İlk ayak

İptal edilen maç

İlk ayak maçının olduğu hafta Liverpool'da şiddetli bir yağmur vardı. Buna rağmen Avusturyalı hakem Erich Linemayr, 9 Mayıs'taki maçı oynatmaya karar verdi. İlk vuruştan sonra yağmur şiddetlendi ve oyuncular birbirlerine pas bile veremiyordu. Hakem, 27. dakikada maçı iptal etme kararı aldı ve maç, ertesi güne ertelendi.[13]

Yeniden oynanan maç

Tekrarlanan ilk ayak maçında Liverpool'un galibiyetine katkıda bulunan futbolcu John Toshack.

Önceki gün oynanan 27 dakika, Liverpool teknik direktörü Bill Shankly'ye Borussia'nın havadan savunmadaki güvenlik açığı hakkında fikir vermişti. Bundan yararlanmak için ilk 11'e uzun forvet John Toshack'ı koydu ve daha küçük yapılı Brian Hall'ı son dakikalarda oyuna aldı.[14][15] 21. dakikada Peter Cormack, Chris Lawler'a doğru kullandı. Lawler'ın sağ kanattan açtığı ortada Toshack'ın penaltı noktasına doğru kafa vuruşu Kevin Keegan'ı buldu ve Keegan, kafa ile maçın açılış golünü attı.[13]

Dört dakika sonra Ian Callaghan, Toshack'a doğru ceza sahası alanına yüksek bir top attı. Rainer Bonhof, Toshack tarafından yapılan baskı ile topa eliyle müdahale etti ve bu müdahale penaltıyla sonuçlandı.[16] Ancak, Keegan'ın penaltısını Borussia kalecisi Wolfgang Kleff kurtardı.[17] Birkaç dakika sonra Borussia'dan Dietmar Danner'ın şutu direği vurdu.[16]

33. dakikada Tommy Smith, orta yuvarlaktan ceza sahası alanına yüksek bir serbest vuruş kullandı. Berti Vogts'un savunma amaçlı kafa vurduğu topu Emlyn Hughes, kafayla tekrar Borussia ceza sahası alanına gönderdi. Yine kafayla karşılayan Vogts, bu kez yalnızca topu Toschack'a doğru yönlendirebildi. Toshack'ın kafayla indirdiği topta Keegan, vole ile skoru 2-0'a getirdi.[18]

60. dakikada Toshack, Liverpool'a köşe vuruşu kazandırdı. Keegan'ın kullandığı köşe vuruşunda altı buçuk metre uzaklıktan Larry Lloyd, attığı kafa golüyle skoru 3-0 yaptı. Televizyon yorumcusu David Coleman golü bu şekilde yorumladı: "Bu savunmaya tekrar bakın, havada umutsuz".[19]

65. dakikada Steve Heighway'in Henning Jensen'a ceza sahası içinde yaptığı müdahaleyi hakem Linemayr faul olarak değerlendirdi.[18] Penaltıyı kullanan Jupp Heynckes'in şutunu Ray Clemence kurtardı ve deplasman golünü önledi.[17] Clemence daha sonra penaltı pozisyonu için şu sözleri söyledi: "Yarı finali televizyonda izlerken Heynckes'in kullandığı penaltıyı izlemiştim ve aynı yöne uzanmaya karar verdim. Bu kurtarış ev ödevim için bir ödüldü."[20]

Maç, Liverpool lehine 3-0 bitti.[16] Shankly, maçtan sonra oyuncularını şu sözlerle övdü: "Uluslararası sınıfta bir oyundu. Gerçekten muazzam. İkinci ayak hakkında tahminde bulunmuyorum, ancak belirgin bir avantaja sahibiz çünkü deplasman golü yemedik."[21]

Detaylar

Liverpool v Borussia Mönchengladbach

10 Mayıs 1973 19.30 BYS

Liverpool	3 - 0	Borussia Mönchengladbach
Keegan  21', 32' Lloyd  61'	Rapor [8]

Anfield, Liverpool Seyirci: 41.169[18] Hakem: Erich Linemayr (Avusturya)

Liverpool

Borussia Mönchengladbach

KL 1 Ray Clemence DF 2 Chris Lawler DF 3 Alec Lindsay DF 4 Tommy Smith (K) DF 5 Larry Lloyd OS 6 Emlyn Hughes FV 7 Kevin Keegan OS 8 Peter Cormack FV 9 John Toshack FV 10 Steve Heighway 83' OS 11 Ian Callaghan Yedekler: OS 12 Brian Hall 83' KL 13 Frankie Lane DF 14 Trevor Storton DF 15 Phil Thompson FV 16 Phil Boersma Teknik direktör: Bill Shankly

KL 1 Wolfgang Kleff DF 2 Heinz Michallik DF 3 Günter Netzer (K) DF 4 Rainer Bonhof DF 5 Berti Vogts OS 6 Herbert Wimmer OS 7 Dietmar Danner OS 8 Christian Kulik FV 9 Henning Jensen FV 10 Bernd Rupp 82' FV 11 Jupp Heynckes Yedekler: FV 12 Allan Simonsen 82' Teknik direktör: Hennes Weisweiler

İkinci ayak

Özet

Shankly, "havada umutsuz" yorumu yapılan Alman savunmasına karşı başarılı bir şekilde çalışan Toshack da dahil olmak üzere aynı on birle maça başladı. Takımda yaptığı tek değişiklik, sonradan Steve Heighway ile Brian Hall'u değiştirmek yerine Toshack'ın yerine Phil Boersma'yı oyuna dâhil etmek oldu. Liverpool, üç gollü avantajını korumak için Netzer'e ve "saldıran Almanlar"a karşı daha savunmacı bir yaklaşım benimsedi.[22] Sağnak yağışlardan bir diğeri de ikinci ayak maçını etkiledi. Sonuç olarak saha kayganlaştı ve Borussia'ya yapılan ataklar Liverpool savunması açısından sorunlara yol açtı.[15]

Hughes ve Callaghan'ın baskı altında Liverpool savunmasında yaptığı hatayla, 30. dakikada Bernd Rupp caze sahası içinde boşta kalan topu aldı. Rupp'un yaptığı arapasında Heynckes, beş buçuk metreden golü attı.[19]

39. dakikada Vogts, ceza sahasının kenarında Rupp'a pas verdi. Rupp, bu kez Heycnkes'e verdiği pasla onun 13,7 metreden sağ ayağıyla gol atmasını sağladı. Maçı anlatan spiker, gol hakkında "falsolu güzel bir gol ve Liverpool'un başı dertte" dedi. Birkaç dakika sonra devre arasına girildiğinde Borussia'nın eşitliği sağlaması için bir gol kalmıştı.[19]

İkinci yarıda Liverpool, havadan geçit vermedi ve maçın bu şekilde bitmesini sağladı.[19] Bu sonuçla toplamda 3-2'lik zafer elde ederek tarihindeki ilk Avrupa kupasını aldı. Liverpool'un zaferi aynı zamanda, sezon içinde hem Avrupa kupası hem de lig şampiyonluğu kazanan ilk İngiliz takımı olması anlamına geliyordu.[15]

Detaylar

Borussia Mönchengladbach v Liverpool

23 Mayıs 1973 19.30 OAYS

Borussia Mönchengladbach	2 - 0	Liverpool
Heynckes  29', 40'	Rapor [8]

Bökelbergstadion, Mönchengladbach Seyirci: 34.905[23] Hakem: Pavel Kazakov (Sovyetler Birliği)

Borussia Mönchengladbach

Liverpool

KL 1 Wolfgang Kleff DF 2 Dietmar Danner DF 3 Ulrich Surau DF 4 Berti Vogts DF 5 Rainer Bonhof OS 6 Christian Kulik FV 7 Henning Jensen OS 8 Herbert Wimmer FV 9 Bernd Rupp OS 10 Günter Netzer (k) FV 11 Jupp Heynckes Yedekler: FV 12 Allan Simonsen DF 13 Heinz Michallik DF 14 Klaus-Dieter Sieloff KL 15 Bernd Schrage Teknik direktör: Hennes Weisweiler

KL 1 Ray Clemence DF 2 Chris Lawler DF 3 Alec Lindsay DF 4 Tommy Smith (k) DF 5 Larry Lloyd OS 6 Emlyn Hughes FV 7 Kevin Keegan OS 8 Peter Cormack FV 9 Steve Heighway FV 10 John Toshack 77' OS 11 Ian Callaghan Yedekler: OS 12 Brian Hall KL 13 Frankie Lane DF 14 Trevor Storton DF 15 Phil Thompson FV 16 Phil Boersma 77' Teknik direktör: Bill Shankly

Ayrıca bakınız

• 1977 Şampiyon Kulüpler Kupası Finali - aynı takımlar arasında yapılmıştır

Kaynakça

1. Jackson, Stuart. "Season 1971–72". Rec. Sport. Soccer Statistics Foundation (RSSSF). 1 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2011.
2. Ponting (1992) s. 80.
3. Ponting (1992) s. 81.
4. Ponting (1992) s. 82.
5. Kelly (1988) s. 102.
6. "Archive 1971/1972". Deutscher Fussball Bund (DFB). 6 Eylül 2000. 16 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2011.
7. "Matches". Union of European Football Associations (UEFA). 12 Ağustos 2011. 19 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2011.
8. Ross, James M. (31 Temmuz 2008). "UEFA Cup 1972–73". Rec. Sport. Soccer Statistics Foundation (RSSSF). 27 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2011.
9. "1965/66: Stan the man for Dortmund". Union of European Football Associations (UEFA). 1 Haziran 1966. 10 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2011.
10. "History". Union of European Football Associations (UEFA). Erişim tarihi: 5 Aralık 2011.
11. Naskrent, Gwidon (1 Nisan 2001). "Germany 1972/73". Rec. Sport. Soccer Statistics Foundation (RSSSF). 16 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2011.
12. Werner, Andreas (1 Şubat 2001). "(West) Germany DFB Cup History 1970–80". Rec. Sport. Soccer Statistics Foundation (RSSSF). 1 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2011.
13. Ponting (1992) s. 74.
14. "Brian Hall, Liverpoolfc.tv profili". 30 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2019.
15. Kelly (1988) s. 105.
16. Horridge, Dave (11 Mayıs 1973). "Liverpool on Glory Trail". Daily Mirror.
17. Liversedge (1991) s. 178.
18. Ponting (1992) s. 84.
19. ""Liverpool vs Borussia Monchengladbach - 1973" tv highlights of both legs". 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2019.
20. Nawrat; Hutchings (1995) s. 114.
21. "Liverpool 3-0 Borussia Monchengladbach". LFC History. 16 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2011.
22. "Liverpool survive test of character". The Times. Londra. 24 Mayıs 1973. s. 10.
23. "Borussia Monchengladbach 2–0 Liverpool". LFC History. 14 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2011.

Dış bağlantılar

• UEFA sitesinde 1972-73 sezonu18 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.