54. Türkiye Hükûmeti
54. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti (Erbakan Hükûmeti veya REFAHYOL olarak da bilinir), 28 Haziran 1996-30 Haziran 1997 tarihleri arasında görev yapan, Refah Partisi ve Doğru Yol Partisi koalisyonunun oluşturduğu Türkiye hükûmetidir.[1][2]
_Rueda_de_prensa_de_Felipe_Gonz%C3%A1lez_y_la_primera_ministra_de_Turqu%C3%ADa._Pool_Moncloa._16_de_noviembre_de_1995_(cropped).jpeg.webp)
Öncesi
1995 Türkiye genel seçimleri sonrasında 20. dönem TBMM oluştu. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel hükûmeti kurma görevini ilk olarak seçimden birinci olarak çıkan Refah Partisi'nin genel başkanı ve Konya Milletvekili Necmettin Erbakan'a verdi ancak Refah Partisi'nin mecliste güvenoyu almak için yeterli milletvekiline sahip olmaması ve mecliste üyesi bulunan diğer partilerin destekte bulunmaması nedeniyle Erbakan hükûmeti kuramadı. Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Demirel seçimde ikinci gelen Anavatan Partisi genel başkanı Mesut Yılmaz'a hükûmet kurma görevini verdi ve Anavatan Partisi ile Doğru Yol Partisi ortaklaşa 53. Türkiye Hükûmeti'ni kurdular. Ancak bu hükûmet yalnızca üç ay sürdü.
Kurulması
Cumhurbaşkanı Demirel, hükûmet kurma görevini ikinci kez Necmettin Erbakan'a verdi ve Refah Partisi ile Doğru Yol Partisi'nin oluşturduğu koalisyon hükûmeti 28 Haziran 1996 tarihinde[1] Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in görevlendirmesiyle kuruldu.
Partiler arasında imzalanan koalisyon protokolüne göre hükûmet şu şekilde olacaktı:
- Başbakan ilk olarak Necmettin Erbakan olacak, 2 yıl sonra ise başbakanlık görevini Doğru Yol Partisi genel Başkanı Tansu Çiller yürütecek. Bu şekilde ikişer yıl arayla başbakan değişecekti.[3]
- Necmettin Erbakan başbakan, Tansu Çiller başbakan yardımcısı ve dışişleri bakanı olacaktı.[3]
Hükûmet, TBMM'deki 8 Temmuz 1996 tarihli güvenoylamasında 278 kabul, 265 ret ve 1 çekimser oyla güvenoyu aldı.[1]
Sonu
Hükûmetin kurulması üzerinden bir yıl geçmeden muhalefet partilerinden ve Cumhurbaşkanı Demirel tarafından siyasi krizin son bulması için erken seçim gerektiğine dair açıklamalar yapıldı. 54. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti döneminde 28 Şubat Süreci yaşandı. Bu süreç 54. hükûmetin sonunu getirdi. 28 Şubat 1997 tarihinde "irtica ve buna karşı alınacak tedbirler" gündemiyle toplanan Millî Güvenlik Kurulu bazı kararlar aldı. Başbakan Erbakan, 22 Mayıs'ta TBMM grup toplantısında şu açıklamayı yaptı: "Hükûmetin önünde iki seçenek vardı. Birincisi ordunun tavırlarına rest çekip hükûmetten ayrılmak, ikincisi de uzlaşmayı ve iknayı denemekti. Biz uzlaşmayı seçtik".[4] 21 Mayıs 1997 tarihinde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, "yasadışı bazı eylemlerin odağı olmaya başladığı ve bazı üyelerinin laik rejimi hedef alan girişimleri" nedeniyle Refah partisi'nin kapatılması için Anayasa Mahkemesi'ne dava açtı.[4] Başsavcı Vural Savaş, dava ile ilgili yaptığı açıklamada partinin "laikliğe aykırı eylemlerin odağı haline geldiğini ve ülkeyi giderek bir iç savaş ortamına sürüklediğini" belirtti.[4] Refah partisini kapatma davası devam ederken Erbakan, başbakanlık görevini (2 yıl dolmamasına rağmen DYP sinin ısrarları üzerine) Tansu Çiller'e devretmek amacıyla 18 Haziran 1997'de Cumhurbaşkanı Demirel'e istifasını sundu.[3] Cumhurbaşkanı Demirel 54. hükûmet protokolü gereği başbakanlık görevini Doğru Yol Partisi'nin genel başkanı Tansu Çiller'e vermedi. Yeniden hükûmet kurmak üzere Anavatan Partisi başkanı Mesut Yılmaz'a görev verdi. 55. Hükûmet (ANASOL-D) Mesut Yılmaz'ın liderliğinde Anavatan Partisi, Demokratik Sol Parti, Demokrat Türkiye Partisi koalisyonu ile kuruldu.
İlgili bağlantılar
Kaynakça
- "54. Erbakan Hükûmeti (28.06.1996 - 30.06.1997)". Türkiye Büyük Millet Meclisi. 30 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2011.
- "Türkiye Cumhuriyeti hükûmetleri". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 17 Mart 2003. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- "Cumhuriyetin seyir defterinden". Hürriyet. 29 Ekim 1998. 25 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2011.
- "Mayıs 1997". Başbakanlık Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü. 8 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2011.