Abdominal aort anevrizması
Abdominal aort anevrizması, abdominal aort damarının çapının 3 santimetreden büyük veya normal çapından en az %50 daha büyük olacak şekilde genişlemesi.[1] Genelde patladığı durumlar dışında herhangi bir belirtiye yol açmaz.[1] Zaman zaman karında, sırtta veya bacakta ağrı hissedilir.[2] Büyük anevrizmalar bazen karnı bastırarak hissedilebilir.[2] Patlaması karın ve sırtta ağrıya yol açabilir, tansiyonu düşürür, bayılmaya neden olabilir, sıkça ölümcüldür.[1][3]
Abdominal aort anevrizmaları en çok 50 yaş üstü bireylerde görülür. Erkeklerde ve ailesinde daha önce bu durum yaşanmış olanlarda daha yaygındır.[1] Sigara içmek, yüksek tansiyon ve diğer kalp ve damar hastalıkları riski arttırır.[4] Marfan sendromu ve Ehlers-Danlos sendromu riski arttıran genetik bozukluklar arasındadır. Abdominal aort anevrizması en sık görülen aort anevrizması türüdür.[5] Yaklaşık %85'i böbreklerin altında, geri kalanı böbrek seviyesinde veya üstünde gerçekleşir.[1] ABD'de 65-75 yaşları arasında geçmişte sigara içmiş erkeklerin ultrasonla taramadan geçmesi önerilir.[6] Birleşik Krallık'ta 65 yaş üzeri tüm erkeklerin taramadan geçmesi tavsiye edilir.[1] Anevrizma bulunduğu takdirde genelde düzenli olarak ultrason yapılmaya devam edilir.[2]
Hastalığı önlemek için en iyi yapılabilecek sigara içmemektir. Bunun yanında önlem amaçlı yüksek tansiyon veya yüksek kolestrol tedavi edilebilir, fazla kilolu olmaktan kaçınılabilir. Anevrizmanın çapı erkeklerde 5.5 cm, kadınlarda 5 cm'yi geçtiğinde genelde ameliyat tavsiye edilir.[1] Belirtilerin olması ve anevrizmanın yılda bir 1 cm'den büyük bir hızla büyümesi de ameliyat gerekçesi olabilir.[2] Ameliyat açık yöntemle veya endovasküler aort tamiri (EVAR) yöntemiyle yapılabilir.[1] Açık ameliyata göre EVAR'da kısa vadede daha az ölüm riski vardır ve hastanede daha az yatmayı gerektirir; ancak EVAR her zaman seçenekler arasında olmayabilir.[1][7][8] Uzun vadeli sonuç açısından ikisi arasında fark olmadığı gözlemlenmektedir.[9] EVAR yapıldığında ameliyatın tekrarlanma ihtiyacı daha sık doğar.[10]
Kaynakça
- Kent KC (27 Kasım 2014). "Clinical practice. Abdominal aortic aneurysms". The New England Journal of Medicine. 371 (22). ss. 2101-8. doi:10.1056/NEJMcp1401430. PMID 25427112.
- Upchurch GR, Schaub TA (2006). "Abdominal aortic aneurysm". Am Fam Physician. 73 (7). ss. 1198-204. PMID 16623206.
- Spangler R, Van Pham T, Khoujah D, Martinez JP (2014). "Abdominal emergencies in the geriatric patient". International journal of emergency medicine. 7 (1). s. 43. doi:10.1186/s12245-014-0043-2. PMC 4306086 $2. PMID 25635203.
- Wittels K (Kasım 2011). "Aortic emergencies". Emergency medicine clinics of North America. 29 (4). ss. 789-800, vii. doi:10.1016/j.emc.2011.09.015. PMID 22040707.
- "Aortic Aneurysm Fact Sheet". cdc.gov. 22 Temmuz 2014. 2 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2015.
- LeFevre ML (19 Ağustos 2014). "Screening for abdominal aortic aneurysm: U.S. Preventive Services Task Force recommendation statement.". Annals of Internal Medicine. 161 (4). ss. 281-90. doi:10.7326/m14-1204. PMID 24957320.
- Thomas DM, Hulten EA, Ellis ST, Anderson DM, Anderson N, McRae F, Malik JA, Villines TC, Slim AM (2014). "Open versus Endovascular Repair of Abdominal Aortic Aneurysm in the Elective and Emergent Setting in a Pooled Population of 37,781 Patients: A Systematic Review and Meta-Analysis". ISRN cardiology. Cilt 2014. s. 149243. doi:10.1155/2014/149243. PMC 4004021 $2. PMID 25006502.
- Biancari F, Catania A, D'Andrea V (Kasım 2011). "Elective endovascular vs. open repair for abdominal aortic aneurysm in patients aged 80 years and older: systematic review and meta-analysis". European Journal of Vascular and Endovascular Surgery. 42 (5). ss. 571-6. doi:10.1016/j.ejvs.2011.07.011. PMID 21820922.
- Paravastu SC, Jayarajasingam R, Cottam R, Palfreyman SJ, Michaels JA, Thomas SM (23 Ocak 2014). "Endovascular repair of abdominal aortic aneurysm". The Cochrane database of systematic reviews. Cilt 1. ss. CD004178. doi:10.1002/14651858.CD004178.pub2. PMID 24453068.
- Ilyas S, Shaida N, Thakor AS, Winterbottom A, Cousins C (Şubat 2015). "Endovascular aneurysm repair (EVAR) follow-up imaging: the assessment and treatment of common postoperative complications". Clinical radiology. 70 (2). ss. 183-196. doi:10.1016/j.crad.2014.09.010. PMID 25443774.