Abdullah Azzam
Abdullah Yusuf Azzam (Arapça: عبد الله يوسف عزام, d. 1941 - 24 Kasım 1989), lakabı "Küresel Cihadın Babası", Filistinli din adamı ve akademisyen. Afganistan'da Sovyet ordusuna karşı savaşmıştır.
Abdullah Azzam | |
---|---|
Doğum |
Abdullah Yusuf Azzam 1941 Silet el-Harisiye, Filistin |
Ölüm |
24 Kasım 1989 (47-48 yaşında) Peşaver, Pakistan |
Milliyet | Filistinli |
Diğer isim(ler)i | Küresel Cihadın Babası |
Vatandaşlık |
Filistin (1941-48) Ürdün (1948-89) |
Eğitim | Dimaşk Üniversitesi Şeriat Fakültesi |
Mezun olduğu okul(lar) | Şam Üniversitesi |
Meslek | Din adamı, ideolog, teolog |
İşveren | Kral Abdülaziz Üniversitesi |
Organizasyon | Mekteb el-Hidemat |
Din | İslam (Sünni) |
Etkilendikleri | Müslüman Kardeşler, Seyyid Kutup, Ali Şeriati, İzzeddin el Kassam |
Etkiledikleri | Molla Ömer, Usame bin Ladin, Eymen ez-Zevahiri, |
Abdullah Azzam ayrıca el-Kaide'nin kurucusu olan Usame bin Ladin'i etkileyen kişilerdendir. Abdullah Azzam 24 Kasım 1989 tarihinde Pakistan'ın Peşaver şehrinde bomba yüklü arabanın patlamasıyla öldürüldü.
Hayatı
Abdullah Yusuf Azzam, 1941 yılında o zaman Birleşik Krallık'ın yönetiminde olan Filistin'in Cenin şehrinin 50 km yakınında bulunan Silet el-Harisiye köyünde dünyaya geldi. 1950'li yılların ortalarında liseyi bitirerek Müslüman Kardeşler'e üye oldu.
Akademisyen olan Azzam, Cidde'deki Kral Abdülaziz Üniversitesi'nden ayrılması sonrasında Eylül 1981'de Pakistan'a geldi ve İslamabad'daki Uluslararası İslam Üniversitesi'nin akademik kadrosuna katıldı.[1] 1984 yılında, Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi sırasında Sovyet güçlerine karşı mücadele eden Arap mücahitler arasında yer alan Azzam ile Usame bin Ladin, Arap dünyasından Afganistan'a para, silah ve gönüllü toplama amacı güden Mektebu'l Hidemat'ı ("Hizmetler Bürosu") kurdu.[2][3][4] Kuruluşun liderliğini Azzam yaparken, bin Ladin daha çok finansal işlerden sorumluydu.[4][5][6]
Suikast ve ölümü
24 Kasım 1989 günü her zaman namazını kıldığı Seb'ul-Leyl Camii'ne gitmek üzere evinden çıkmıştı. Amacı cuma hutbesini okumak ve cuma namazını kıldırmaktı. İki oğlu Muhammed ve İbrahim ile birlikte arabasına bindikten kısa bir süre sonra yaşanan patlamayla araçtaki üç kişi hayatını kaybetti.[7] 20 kilogram ağırlığındaki TNT'nin uzaktan kumandayla patlamasıyla araba anında parçalandı. Cenazesine coşkulu bir kalabalık katıldı. Meydana gelen büyük patlamayla, araba paramparça olmuştu. Öyle ki patlamanın olduğu nokta derin bir çukura dönüşmüş ve olay yerine yakın olan elektrik hatları kopmuştu.
Azzam'ın ölümü sonrasında Mektebu'l Hidemat dağılarak bazı üyeleri el-Kaide'ye katıldı ve örgüt, el-Kaide tarafından sindirildi.[8][9]
Kaynakça
- Özel
- Bergen, Peter (2006). The Osama Bin Laden I Know: An Oral History of Al Qaeda's Leader (İngilizce). New York: Simon & Schuster. s. 26. ISBN 9780743278911.
- National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States (2004). Monograph on Terrorist Financing - Staff Report to the Commission (PDF) (İngilizce). s. 88. 16 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2016.
- Bergen 2002, s. 54.
- Scheuer 2011, s. 54.
- Bergen 2002, s. 56.
- Scheuer 2011, s. 58.
- Baker, Aryn (28 Haziran 2009). "Who Killed Abdullah Azzam?". Time (İngilizce). Peşaver. 22 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2016.
- Alimi, Eitan Y. (Ocak 2011). "Relational dynamics in factional adoption of terrorist tactics: a comparative perspective". Theory and Society (İngilizce). 40 (1). s. 104.
- Cragin, R. Kim (Aralık 2008). "Early History of Al-Qa'ida". The Historical Journal (İngilizce). 51 (4). s. 1057.
- Genel
- Bergen, Peter (2002). Holy War, Inc.: Inside the Secret World of Osama Bin Laden (İngilizce). Simon & Schuster. ISBN 0743234952.
- Scheuer, Michael (2011). Osama Bin Laden (İngilizce). New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-973866-3.