Ada boz tilkisi
Ada boz tilkisi (Urocyon littoralis), köpekgiller (Canidae) familyasından, sadece Kaliforniya'nın Channel Adaları'nda yaşayan ve boz tilki ile aynı cinse ait olan bir tilki türü.
| Ada boz tilkisi | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
(Baird 1857) | ||||||||||||||||||
29 santimetrelik kuyruğu hariç yaklaşık 50 cm uzunluğuyla köpekgiller familyasının en küçük türlerinden biridir. Ada boz tilkisinden daha küçük olan tek köpekgil çöl tilkisidir. Kartallar tarafından avlandıkları için açık alanlardan uzak durur ve boz tilkiye benzer şekilde ağaçlara tırmanırlar. Genelde Ocak ayında ve ömür boyu aynı eş ile çiftleşirler.
Özellikleri
Ada boz tilkisi 48–50 cm uzunluğa (+29 cm kuyruk), ayakta dururken 30–33 cm boya ve 1,3-2,8 kg ağırlığa ulaşır. Sırtı gri renk, ve yanları pas kırmızısı olur. Alt kısmı ve suratının alt yarısı beyaz renkdir. Kuyruğunun ucu siyah olur. Boz tilki ile karşılaştırıldığında, kabaca ada boz tilkisinin daha koyu renkli olduğu söylenebilir.
Yaşam alanı ve yaşam şekli
Kaliforniya'nın Channel Adaları fazla büyük olmamalarına rağmen çok farklı yaşam alanları sunmaktadır; farklı orman şekilleri, düzlük kırlar, kumluk alanlar ve çalılıklar, ada boz tilkileri bu alanların hepsini kullanmaktadır. Ama 1990'lı yıllardan bu yana adalara yerleşmiş olan kartallar tarafından yoğun şekilde avlanıldıkları için, açık alanlardan uzak durmaya çalışanları da vardır.
İnsanlardan neredeyse hiç korkmaz, çünkü insanlar ile tecrübesi olmadığı için onları bir tehlike olarak görmez. Bu davranış ada hayvanları için tipiktir. Bu yüzden kolayca yakalanıp, neslini korumak için yetiştirebilinmektedir.
Ada boz tilkisinin ilginç bir tarafı, aynı boz tilkinin de yaptığı gibi severek ağaçlara tırmanmasıdır.Düşmanlarından kaçmak ve avlanmak açısından ağaçlara tırmanmak bu tilki için faydalı olabilmektedir.
Beslenme
Ada boz tilkisi yalnız başına ava çıkar, ve genelde gündüz aktif olur. Meyve, böcek, kuş, yumurta, yengeç ve küçük memeliler ile beslenir.
Üreme
Ada boz tilkileri genelde, yalnız yaşamalarına rağmen ömür boyu aynı eş ile çiftleşirler. Ocak ayında üreme zamanları başlar ve çiftler tekrar beraber izlenebilirler. Gebelik 33-50 gün sürer ve sonunda 1-5 yavru dünyaya gelir.
Yavrular 7-9 hafta böyunca süt ile beslenir ve yazın başına doğru ilk kez doğdukları inden dışarıya çıkarlar. 10 ay sonra kendileri üreyebilecek olgunluğa ulaşırlar. Genelde ömürleri 4-6 yıl civarındadır ama hayvanat bahçesinde tutulan ada boz tilkileri 8 yaşına kadar da varabilirler.
Alt türler
Ada boz tilkisinin 6 alt türü tanınmaktadır. Bunların her birisi Kaliforniya'nın Channel Adaları'nın birisinde diğerlerinden ayrı kalıp kendine göre özellikler geliştirmiştir:
- Urocyon littoralis littoralis, sadece 37,7 kilometre kare büyüklüğündeki San Miguel Adası'nda yaşar.
- Urocyon littoralis santarosae, 213,6 kilometre kare büyüklüğündeki Santa Rosa Adası'nda yaşar.
- Urocyon littoralis santacruzae, 245,4 kilometre kare büyüklüğündeki Santa Kruz Adası'nda bulunur.
- Urocyon littoralis catalinae, Santa Catalina Adası'nda yaşar
- Urocyon littoralis clementae, San Clemente Adası'nın tilkisi
- Urocyon littoralis dickeyi, San Nicolas Adası'nda yaşar.
Bu alt türler birbirleri ile çiftleşip üreyebilirler, ama buna rağmen genetik farklılıkları vardır. Örneğin her alt türün farklı miktarda kuyruk kemiği eklemleri vardır.
Dış bağlantılar
Bu şablon nesli tükenmiş türleri içermemektedir.
| Kutup tilkisi | Kutup tilkisi (A. lagopus) |
|---|---|
| İri kulaklı tilki | İri kulaklı tilki (O. megalotis) |
| Urocyon | Boz tilki (U. cinereoargenteus) • Ada boz tilkisi (U. littoralis) |
| Vulpes | Kızıl tilki (V. vulpes) • Bengal tilkisi (V. bengalensis) • Afgan tilkisi (V. cana) • Güney Afrika tilkisi (V. chama) • Karsak (V. corsac) • Tibet tilkisi (V. ferrilata) • Cüce tilki (V. macrotis) • Soluk tilki (V. pallida) • Kum tilkisi (V. rueppelli) • Ova tilkisi (V. velox) • Çöl tilkisi (V. zerda) |
| Kısa kulaklı tilki | Kısa kulaklı tilki (A. microtis) |
|---|---|
| Canis | Kurt (C. lupus) • Kızıl kurt (C. rufus) • Kır kurdu (C. latrans) • Altın çakal (C. aureus) • Kara sırtlı çakal (C. mesomelas) • Çizgili çakal (C. adustus) • Habeş kurdu (C. simensis) |
| Yengeç yiyen tilki | Yengeç yiyen tilki (C. thous) |
| Yeleli kurt | Yeleli kurt (C. brachyurus) |
| Asya yaban köpeği | Asya yaban köpeği (C. alpinus) |
| Falkland tilkisi | Falkland tilkisi (D. australis) |
| Afrika yaban köpeği | Afrika yaban köpeği (L. pictus) |
| Rakun köpeği | Rakun köpeği (N. procyonoides) |
| Pseudalopex | And tilkisi (P. culpaeus) • Arjantin gri tilkisi (P. griseus) • Darwin tilkisi (P. fulvipes) • Pampa tilkisi (P. gymnocercus) • Peru çöl tilkisi (P. sechurae) • Brezilya dövüş tilkisi (P. vetulus) |
| Çalı köpeği | Çalı köpeği (S. venaticus) |