Afgan tilkisi

Afgan tilkisi (Vulpes cana), köpekgiller (Canidae) familyasının Vulpini oymağına ait, Asyada bulunan bir tilki türü. En küçük köpekgillerden biridir.

Afgan tilkisi
Korunma durumu
Hassas (IUCN 2.3)
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Animalia Şube: Chordata Alt şube: Vertebrata İnfa şube: Gnathostomata Sınıf: Mammalia Takım: Carnivora (Etçiller) Alt takım: Caniformia (Köpeğimsiler) Familya: Canidae (Köpekgiller) Oymak: Vulpini (Asıl tilkiler) Cins: Vulpes Tür: V. cana
İkili adlandırma
Vulpes cana Blanford, 1877
Dağılımı

Özellikleri

Afgan tilkisinin tüyleri yumuşak, üst kısmı gri-kahverengi, karnı ise beyaz renk olur. Sırtında siyah bir şeridi, bazen de siyah arka bacakları olur. Kulakları büyük, ağzı kısadır. Kuyruğu neredeyse aynı vücudunun uzunluğu kadar uzun, gür tüylü ve ucu siyah renktir.

Uzunluğu 40–50 cm (+ 33–41 cm kuyruk), ayakta dururken boyu 30 cm ve ağırlığı 0,9-1,3 kg olur.

Yayılımı ve yaşam alanı

Kısa zaman öncesine kadar afgan tilkisinin Orta Asya'da; Afganistan, Kuzeydoğu İran, Türkmenistan ve Pakistan'da yaşadığı kabul edilirdi. Ancak 1981 yılında İsrail'de ve son 10 yıl içerisinde Sina Yarımadasında, Umman'da, Suudi Arabistan'da, Ürdün'de ve diğer Arap ülkelerinde bulunmuştur. Böylece artık Arap Yarımadası'nın tümünde yaygın olan bir tür olduğu kabul edilir.

Yaşam alanı kurak, kayalık ve dağlık bölgelerdir. Dağlık bölgelerde 2000 metre yüksekliğe kadar rastlanılabilir. Bazen çöllerde veya bozkırlarda da görülür.

Yaşam şekli

Afgan tilkisinin şahsi av alanı 1,6 km²'dir. Bu alanı, bütün ömrü boyunca beraber kaldığı eşi ile birlikte savunur. Gece avcısıdır ve kesinlikle gündüz ava çıkmaz. Gündüzleri kayaların altındaki boşluklarda ya da mağaralarda uyuyarak geçirir. Geceleri yalnız başlarına ava çıkar ve her gece 7–11 km yürürler.

Diğer tilkilerden daha çok bitki yer. Başlıca Böcekler, karpuz ve üzüm gibi meyveler yer. Bazen yiyeceğini tarlalarda arar. Çok nadir olarak, küçük omurgalı hayvanlar ile beslenir. Afgan tilkisi su ihtiyacını yediği şeyler ile giderir ve doğrudan su içme gereği duymaz.

Üreme

Üreme zamanları Aralık ve Şubat ayları arasındadır. 50-60 gün süren bir gebelikten sonra dişi tilki dünyaya 1-3 yavru getirir. Yavrular 30-45 gün boyunca emzirilir ve 8-12 ay sonra kendileri üreyebilecek olgunluğa ulaşırlar. Afgan tilkisinin ömrü 4-5 yıl civarındadır.

Sınıflandırma

Afgan tilkisinin en yakın akrabası Çöl tilkisidir. Bu akrabalıktan dolayı, uzun kulaklı çöl tilkisinin Fennecus adında ayrı bir cins olarak sınıflandırılmasından artık vazgeçilmiştir.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Afgan tilkisi ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Wikispecies'te Afgan tilkisi ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.

Familya: Köpekgiller (Canidae)

Bu şablon nesli tükenmiş türleri içermemektedir.

Oymak: Asıl tilkiler (Vulpini)

Kutup tilkisi	Kutup tilkisi (A. lagopus)
İri kulaklı tilki	İri kulaklı tilki (O. megalotis)
Urocyon	Boz tilki (U. cinereoargenteus) • Ada boz tilkisi (U. littoralis)
Vulpes	Kızıl tilki (V. vulpes) • Bengal tilkisi (V. bengalensis) • Afgan tilkisi (V. cana) • Güney Afrika tilkisi (V. chama) • Karsak (V. corsac) • Tibet tilkisi (V. ferrilata) • Cüce tilki (V. macrotis) • Soluk tilki (V. pallida) • Kum tilkisi (V. rueppelli) • Ova tilkisi (V. velox) • Çöl tilkisi (V. zerda)

Oymak: Asıl köpekler (Canini)

Kısa kulaklı tilki	Kısa kulaklı tilki (A. microtis)
Canis	Kurt (C. lupus) • Kızıl kurt (C. rufus) • Kır kurdu (C. latrans) • Altın çakal (C. aureus) • Kara sırtlı çakal (C. mesomelas) • Çizgili çakal (C. adustus) • Habeş kurdu (C. simensis)
Yengeç yiyen tilki	Yengeç yiyen tilki (C. thous)
Yeleli kurt	Yeleli kurt (C. brachyurus)
Asya yaban köpeği	Asya yaban köpeği (C. alpinus)
Falkland tilkisi	Falkland tilkisi (D. australis)
Afrika yaban köpeği	Afrika yaban köpeği (L. pictus)
Rakun köpeği	Rakun köpeği (N. procyonoides)
Pseudalopex	And tilkisi (P. culpaeus) • Arjantin gri tilkisi (P. griseus) • Darwin tilkisi (P. fulvipes) • Pampa tilkisi (P. gymnocercus) • Peru çöl tilkisi (P. sechurae) • Brezilya dövüş tilkisi (P. vetulus)
Çalı köpeği	Çalı köpeği (S. venaticus)