Ateşböceklerinin Mezarı

Ateşböceklerinin Mezarı (火垂るの墓, Hotaru no Haka), Isao Takahata'nın yazıp yönettiği 1988 yapımı animasyon filmdir. Animasyonun yapımı için Studio Ghibli ile anlaşan Shinchosha'nın ilk film projesidir. Film Akiyuki Nosaka'nın, II. Dünya Savaşı'nda açlıktan ölen kızkardeşinden özür dilemek amacıyla yazdığı Hotaru no Haka (animasyon Japonya'da aynı isimle yayınlandı) isimli kısmi otobiyografik romanından uyarlandı.

Ateşböceklerinin Mezarı
火垂るの墓
Grave of the Fireflies
Orijinal film afişi
Yönetmen Isao Takahata
Yapımcı Toru Hara
Senarist Isao Takahata
Uyarlama Ateşböceklerinin Mezarı
–Akiyuki Nosaka
Oyuncular
  • Tsutomu Tatsumi
  • Ayano Shiraishi
  • Yoshiko Shinohara
  • Akemi Yamaguchi
Müzik Michio Mamiya
Görüntü yönetmeni Nobuo Koyama
Kurgu Takeshi Seyama
Yapım şirketi
Dağıtıcı Toho
Cinsi Sinema filmi
Türü Animasyon
Renk Renkli
Çıkış tarih(ler)i 16 Nisan 1988 (1988-04-16)
Süre 89 dakika[1]
Ülke Japonya
Dil Japonca
Sakuma şekerleri

Drama en sarsıcı animasyonlardan biri olarak kabul edilir. Roger Ebert filmi şimdiye dek yapılmış en güçlü savaş karşıtı filmlerden biri olarak nitelendirir. Animasyon tarihçisi Ernest Rister filmi Steven Spielberg'in Schindler'in Listesi yapıtı ile karşılaştırarak, gördüğü en içten animasyon film olduğunu belirtmiştir.[2]

Konu

Ateşböceklerinin Mezarı II. Dünya Savaşı'nın sonuna yakın bir dönemde Japonya'da geçer. Filmde, bombalanan Kobe şehrinde hayatta kalmış 14 yaşındaki Seita (清太) ve onun dört yaşındaki kızkardeşi Setsuko'nun (節子) umutsuz çabaları anlatılır.

Filmin başlangıcında, nasıl sonlanacağı sezinlenmektedir. Seita Sannomiya İstasyonu'nun karanlık bir köşesinde terkedilmiş ve bir deri bir kemik halde ölür. Ardından ruhu kızkardeşinin ruhuyla bir araya gelir ve kardeşler trenle çeşitli istasyonlara giderken geriye dönüşlerle ve fondaki sesle geçmiş anlatılır.

Liman şehri Kobe'ye bombalı saldırı yapıldıktan sonra anneleri ölen Seita ve Setsuko teyzelerinin yanına giderler. Başlangıçta iyi görünen teyzeleri zamanla çocuklara daha az yemek verip daha kötü davranmaya başlar. Bunun üzerine kardeşler şehrin dışında yer alan eski bir sığınağa taşınmaya ve kendi kendilerine bakmaya karar verirler.

Seita, kendisi ve kardeşi için tarlalardan sebze çalmaya ve bombalama esnasında evleri yağmalamaya başlasa da yiyecek bulmak giderek zor bir hale gelir. Sonunda küçük kız yetersiz beslenmeden ölür. Seita kardeşi için insanlardan uzakta yalnız bir cenaze töreni düzenler. Ardından kız kardeşine ait küllerin birazını şeker kutusuna ekler ve kutuyu ve babasının fotoğrafını birlikte ölene kadar taşır.

Filmin sonunda Seita ve Setsuko'nun ruhları görülür. Artık sağlıklı ve iyi giyimli görünmekte ve yan yana oturarak günümüz Kobe'sine bakmaktadırlar.

Hikâyenin kökeni

Hikâye, 1945'te Japonya'daki savaş esnasında kızkardeşini yetersiz beslenme sebebiyle kaybeden Nosuka'nın yazdığı aynı adlı yarı otobiyografik romanı temel alır. Kızkardeşinin ölümünden kendisini sorumlu tutan yazar bu romanı olayı telafi etmek ve trajediyi kabullenmesine yardım etmesi için yazdı. Bombardıman esnasında Nosuka'nın kızkardeşi on altı aylıktır ve kardeşinin bakımı altındayken malnütrisyon sonucu ölmüştür. Eleştirmen Igarashi Yoshikuni'ye göre Nosuka kendisini temsil eden Seita'yı öldürerek, kızkardeşinin ölümündeki suçluluğunu bastırmaya çalışmaktadır.[3]

Takahata İsao sadece romanın büyük başarı elde etmesi sebebiyle (ya da Miyazaki'nin sevki ile) değil kendisinin de başından buna benzer bir olay geçtiği için projeyi almıştı. Yönetmenin kardeşlerinden biri bir bombardımanda iki gün boyunca ailesinden ayrı kalmıştı. İsao bu olayı hayatının en kötü tecrübesi olarak tanımlar.[4]

Savaşın insan toplumu ve toplumun içinde yer alan bireyler üzerindeki negatif sonuçlarını duygusal bir şekilde betimlemesi sebebiyle bazı eleştirmenler Ateşböceklerinin Mezarı'nı savaş karşıtı film kategorisinde değerlendirir. Film, karşıt görüşler arasında kahramanca bir uğraşı abartılı bir şekilde anlatmak yerine tamamen savaşın sebep olduğu kişisel trajedilere odaklanır.

Filmin adı

Japoncada isimler çoğul durumda değişikliğe uğramazlar yani hotaru tek veya birden fazla ateş böceğini ifade ediyor olabilir. Filmde Seita ve Setsuko ateş böceklerini yakalayıp, yaşadıkları bomba sığınağını aydınlatmak için kullanırlar. Ertesi gün Setsuko ölmüş böcekler için bir mezar kazar ve "Neden ateş böcekleri bu kadar çabuk ölüyor" diye sorar. Yani isim, olayın sembolik ve tematik önemini artırmak için kullanılmış olabilir.

Alternatif olarak Setsuko, isimdeki "ateş böceği" olabilir. Setsuko erken ölüyor ve ailenin uygun bir cenazesi olan tek üyesi. Eğer öyle ise filmin adı Bir Ateş Böceğinin Mezarı şeklinde yorumlanabilir.

Filmin Japonca adında hotaru (ateş böceği) sözcüğü genellikle kullanılan tek kanji 蛍 ile değil de iki kanji ile 火 (hi, ateş) ve 垂 (tareru, su damlasının yapraktan neredeyse düşecek durumda olması gibi asılmak, sarkmak anlamında) yazılmıştır. Bu ateş böceği görüntülerinin ateş damlalarını andırması gibi yorumlanabilir.

Eleştirel görüşler

Ateşböceklerinin Mezarı film eleştirmenlerinden ve izleyenlerden övgü dolu yorumlar aldı. 34 incelemenin değerlendirildiği eleştiri topluluğu sitesi Rotten Tomatoes'ta %97'lik bir yüzde yakaladı ve 10 üzerinden 9.1 puan aldı. Eleştirilerin ortak kanısı kısmında "Acı çekerek üzen bir anti savaş filmi, Ateşböceklerinin Mezarı Studio Ghibli'nin en derinden güzel, en unutulmaz eserlerinden biridir." yazmaktadır.[5] IMDb'de ise 135.000'i aşkın kullanıcının oyunda ortalama 8.5 puan elde ederek En iyi 250 film sıralamasında 60. sırada yer almaktadır.

Notlar
  1. "GRAVE OF THE FIREFLIES (12A)". British Board of Film Classification. 17 Mayıs 2013. 1 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2013.
  2. Roger Ebert (19 Mart 2000). "Grave of the Fireflies (1988)". rogerebert.com. 17 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2006.
  3. Goldberg, Wendy (2009). "Transcending the Victim's History: Takahata Isao's Grave of the Fireflies". Mechademia. Cilt 4. ss. 39-52. doi:10.1353/mec.0.0030.
  4. Takahata Isao, "Isao Takahata on Grave of the Firefies" Ateşböceklerinin Mezarı için hazırlanmış DVD'de yer alan altyazılı söyleşisi (Central Park Media, 2002).
  5. https://www.rottentomatoes.com/m/hotaru_no_haka/

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.