Azerbaycan-Çin ilişkileri

Azerbaycan-Çin ilişkileri, Azerbaycan ile Çin topraklarındaki hem tarihî hem de çağdaş devletler arasındaki ilişkileri içerir. Şi Cinping, iki ülke arasındaki ilişkilerin dostane ve kooperatif şekilde devamlı olarak geliştiğini ifade etmiştir; Çin Dışişleri Bakanlığı'na göre, iki ülke arasındaki "siyasî ilişkiler sabittir; karşılıklı güven seviyesi yüksektir, ve pragmatik açıdan [bu ilişkilerin] sonuçları verimlidir;" üstelik Çin, Azerbaycan'ın egemenliğini ve bağımsızlığını desteklemektedir.[1] Azerbaycan tarafı ise "Çin ile bulunduğu işbirliği seviyesini yükseltmeye ve işbirlik alanlarını genişletmeye çok umduğu"nu ve Azerbaycan'ın kapısının Çin'e "sürekli açık" olduğunu ifade etmiştir.[2] Çin, Azerbaycan'ın bağımsızlığını tanıyan ve Azerbaycan devletiyle ilişkiler kurmuş ilk ülkelerden biridir, ve Azerbaycan, kendi Doğu Asya politikasında Çin'i bir öncelik olarak görmektedir.[3]

Azerbaycan-Çin ilişkileri

Azerbaycan
Çin

Tarih
Azerbaycan ile Çin arasındaki ilişkilerin kurulmasının 10. yıl dönümünü kutlamak için dağıtılmış posta pulu. Heydar Aliyev ile Jiang Zemin'in tokalaşmasını gösterir.

Azerbaycan ile Çin arasındaki ilişkiler, iki bin yıl öncesine kadar dayanır.[3] Çangan'dan Avrupa'ya kadar giden İpek Yolu, Azerbaycan'ın içinden geçerdi, ve Doğu ile Batı arasındaki kültür alışverişinde önemli bir rol oynadı.[4] 12. yüzyıl Azeri şairler, Çin hakkında eserler yazmıştır.[5] Yuan Hanedanı döneminde, Moğol Ordusu her yerde savaştı, ve Çin tıbbi yöntemleri Azerbaycan'a yayıldı.[6]

Sovyetler Birliği döneminde Azerbaycan-Çin ilişkileri, Çin-Sovyetler Birliği ilişikilerinin bir parçasıydı. Azerbaycanlı gösteri sanat grupları Çin'e gelip turlar yapardı,[6] ve Sovyetler Birliği, Çin'in petrol sanayisini geliştirmek için Çin'e Azerbaycanlı uzmanlar gönderirdi; ör. Karamay petrol sahası, Çin'de Azerbaycanlı uzmanların çalıştığı yerlerden biridir.[4] 1961 yılı başında Çin-Sovyet Dostluk Derneği heyeti, Azerbaycan Komünist Partisi Merkez Komitesi Birinci Sekreteri ile görüştü, ve iki taraf temaslarda bulundu.[6] Sonra Çin-Sovyet ayrılığı yer aldı, ve sonuç itibarıyla Çin-Azerbaycan ilişkileri de duraklandı.[6] Her iki ülke, 2 Nisan 1992 tarihinde ilişkiler kurdu, ve Ağustos 1992'de Çin'in Azerbaycan Büyükelçiliği kuruldu.[7]

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, kariyeri boyunca birkaç kez Çin'e ziyarete gitmiştir. Ağustos 2008'de Yaz Olimpiyatları açılış törenine, Mayıs 2014'te de Asya'da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı'na katıldı. Mart 2005 ve Aralık 2015'te iki kez Çin'e resmî ziyarete gitti. Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi Başkanı Oktay Esedov da Haziran 2018'de Çin'de resmî ziyarette bulundu. Mayıs 2016'da Politbüro üyesi, ÇKP Merkez Siyaset ve Hukuk Komisyonu üyesi ve Başkan Şi Cinping'in Özel Temsilcisi Meng Jianzhu, Azerbaycan'ı ziyaret etti; bundan bir ay sonra, ÇKP Politbüro Yürütme Komitesi üyesi ve ÇHC Başbakan Yardımcısı Zhang Gaoli de Azerbaycan'a ziyarete geldi.

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. "习近平会见阿塞拜疆总统阿利耶夫" [Şi Cinping, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ile görüştü] (Çince). Çin Halk Cumhuriyeti'nin Maldiv Cumhuriyeti Büyükelçiliği. 21 Mayıs 2014. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020. 两国政治关系牢固，互信水平高，务实成果丰硕。
  2. "阿塞拜疆官员：阿永远对中国敞开大门" [Azerbaycanlı memur: Azerbaycan'ın kapısı Çin'e hep açıktır] (Çince). China News Service. 3 Haziran 2013. 3 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020. 非常希望继续提升同中方的合作水平、拓宽合作领域……阿塞拜疆的大门永远对中国敞开
  3. Sun Zhuangzhi (孙壮志) (Mayıs 2005). "阿塞拜疆与中国的关系" [Azerbaycan'ın Çin ile ilişkileri]. Çin Sosyal Bilimler Akademik Yayınevi. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020.
  4. 帕里维兹 (Pàlǐwéizī) (2013). "近20年以来中阿经贸关系浅析" [Son 20 yılda Çin ile Azerbaycan arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin temel analizi] (Çince). Çin Dışişleri Üniversitesi. 3 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
  5. "阿塞拜疆加快开拓我国旅游市场" [Azerbaycan Çin'in turizm pazarının gelişmesini hızlandırıyor]. Çin İnternet Bilgi Merkezi (中国互联网新闻中心) (Çince). Xinhua Haber Ajansı. 14 Mart 2014. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
  6. 卡里莫夫·拉沙德 (Kǎlǐmòfū Lāshādé) (28 Eylül 2013). "阿中关系的现状与前景分析" [Azerbaycan-Çin ilişkilerinin mevcut durumunun ve beklentilerinin analizi] (PDF) (Çince). 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
  7. "中国同阿塞拜疆的关系" [Çin'in Azerbaycan ile ilişkileri]. Çin Halk Cumhuriyeti'nin Azerbaycan Cumhuriyeti Büyükelçiliği. 27 Ocak 2012. 3 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.