Bao Dai
Bảo Đại (d. 22 Ekim 1913 - ö. 30 Temmuz 1997), 1926-1945 yılları arasında hüküm süren son Vietnam imparatoru.
Bao Dai | |
---|---|
Bảo Đại | |
| |
Vietnam İmparatoru | |
Hüküm süresi | 8 Ocak 1926 – 25 Ağustos 1945 |
Önce gelen | Khải Định |
Sonra gelen |
Ho Chi Minh (Vietnam Demokratik Cumhuriyeti Başkanıı) Bảo Long (veliaht prens) |
Hanedan | Nguyễn Hanedanı |
Babası | Khải Định |
Annesi | Hoang Thi Cuc |
Doğum | 22 Ekim 1913 |
Ölüm |
30 Temmuz 1997 (83 yaşında) Paris Fransa |
Defin | Passy Mezarlığı, Paris |
İmza |
|
Gençliğinde ülkesinin bağımsızlığı için bir umut simgesi iken sonraları Playboy İmparator olarak tanınmıştır.
Fransız sömürge rejimine bağlı olan İmparator Khai Dinh'in oğluydu. Annesi, köylü soyundan gelme bir cariyeydi. Fransa'da eğitim gördü, gençliğinin çok kısa bir bölümünü anayurdunda geçirdi. 1926'da tahta çıktı ve Bao Dai (Büyüklüğün Koruyucusu) unvanını aldı. Önceleri bazı reformlar yapmak ve Vietnam'ı modernleştirmek istedi ancak bunun için Fransızların desteğini sağlayamadı.
Mart 1945'te Japonlar, Fransız yönetimini Çinhindi'nden uzaklaştırıncaya değin, II. Dünya Savaşı boyunca Fransız sömürge rejimi Bao Dai üzerinde sıkı bir denetim kurdu. Japonlar, bağımsız yeni bir Vietnam Devleti'nin başına Japonya'daki yaşlı Prens Cuong De'yi getirmeyi düşündüler ama sonunda zaten zayıf bir önder olan Bao Dai'nin başta kalmasına izin verdiler. Ağustos 1945'te Viet Minh iktidarı ele geçirdiğinde Ho Şi Mingh ve arkadaşları, Bao Dai'yi kendilerine bağlamanın simgesel bir anlamı olabileceğini düşündüler. Viet Minh, Bao Dai'nin görevden çekilmesini istedi ve Yurttaş Prens Nguyen Vinh Thuy sıfatıyla ona göstermelik bir danışmanlık görevi verdiler. Viet Minh'in kendisine hiçbir işlev tanımayacağını anlayan ve Fransızlara da güvenmeyen Bao Dai, 1945'te Hong Kong'a kaçtı. Orada uçarı bir yaşam sürdü, zaman zaman da Fransız yönetiminin yeniden kurulmasına karşı uluslararası yardım çağrılarında bulundu.
1949'da Fransızlar Vietnam'ın bağımsızlığı ilkesini kabul ettiler ama ülkenin savunmasını ve maliyesini denetim altında tutmayı sürdürdüler. Bao Dai, bu koşullar altında Mayıs 1949'da Vietnam'a geri dönmeye razı oldu, temmuzda, bağımsız Vietnam'ın geçici başkanı oldu. Böylece yeniden en yüksek makama getirilmiş olan Bao Dai, devlet işlerini Fransız yanlısı Vietnamlı görevlilere bıraktı. Ekim 1955'te ulusal bir referandumla ülkede cumhuriyet ilan edilince Fransa'ya döndü.