Biçimsel galaksi sınıflaması

Biçimsel galaksi sınıflandırması, astronomların galaksileri görünüşlerine göre gruplara ayırdıkları bir sınıflandırma sistemidir. Bu sistem içinde kullanılan çeşitli düzenlerin en bilineni, Edwin Hubble'ın bulduğu ve Gérard de Vaucouleurs ile Allan Sandage'ın geliştirdiği Hubble düzenidir.

Hubble düzeni
Hubble galaksi düzeni

Hubble düzeni, Edwin Hubble tarafından 1925 yılında geliştirilmiş bir gök ada sınıflandırma düzenidir. Biçimi dolayısıyla çatal (İngilizce İngilizce: tuning fork) olarak da anılır.

Bu düzene göre galaksiler, sağdan eliptik olarak başlarlar ve adları E0 ile E7 olarak değişir. E biçimi temsil ederken rakam, gök adanın ne kadar oval biçiminde olduğunu gösterir. Bir diğer deyişle 0 dairesel iken 7 son derece basıktır. Teknik açıdan eliptikliğin 10 katıdır.

Ardından galaksiler S0 veya merceksi galaksiden başlayıp iki ayrı takıma ayrılırlar. Üst takım, sarmal galaksileri içerir. S sarmal anlamına gelir, sonraki harf ise sarmalların dağılımlarını tanımlar. 0 ise sarmal kolların yer almadığını, sonraki harfler de son derece dışa açık ve belirgin kollar yer aldığını vurgular. Alt takım çubuklu sarmal galaksileri içerir. Gök ada merkezinde çubuğun yer aldığı B imgesi ile gösterilir.

Samanyolu, yani bulunduğumuz gök adanın SABbc türünde olduğuna inanılmaktadır. Bu çubuğunun kısa olduğu ve kollarının sayısının ortalama olduğu anlamına gelir.

Bu sınıflara uymayan galaksiler ise düzensiz olarak tanımlanır ve Irr ile gösterilir.

Yerkes (veya Morgan) düzeni

Amerikalı gökbilimci William Wilson Morgan tarafından oluşturulmuştur. Philip Keenan ile birlikte, yıldızların tayfları ile sınıflandırılması için MK sistemini geliştirdi. Yerkes düzeni; şekil, reel ve görünüm durumuyla gökadalardaki yıldız tayfını ve gökadaları sınıflandırmak için merkezi konsantrasyon derecesini kullanır.[1]

Tayf tipi Açıklama
aBelirgin A tipi yıldızlar
afBelirgin A–F tipi yıldızlar
fBelirgin F tipi yıldızlar
fgBelirgin F–G tipi yıldızlar
gBelirgin G tipi yıldızlar
gkBelirgin G–K tipi yıldızlar
kBelirgin K tipi yıldızlar
Galaktik biçim Açıklama
BÇubuklu sarmal
DBelli olmayan sarmal veya eliptik dönüş simetrisi
EEliptik
EpToz çeken eliptik
IDüzensiz
LDüşük yüzey parlaklığı
NKüçük parlak çekirdek
SSarmal
Eğim Açıklama
1"Karşıdan görülen" Gökada
2
3
4
5
6
7"Yandan görülen" Gökada

Buna göre, örneğin Andromeda Gökadası kS5 olarak sınıflandırılır.[2]

  1. "The Yerkes Classification". ned.ipac.caltech.edu. 9 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2019.
  2. Darling, David. "galaxy classification". www.daviddarling.info. 19 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2019.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.