Bozköy, Çiftlik
Bozköy, Niğde ilinin Çiftlik ilçesine bağlı bir beldedir.
Bozköy Belediyesi | |
---|---|
Niğde il haritasında Bozköy'ün konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Niğde |
İlçe | Çiftlik |
Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
İdare | |
• Belediye başkanı | Ömer Dalgıç (AK Parti) |
Nüfus | |
• Toplam | 4,777[1] |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
İl alan kodu | (+90) 388 |
İl plaka kodu | 51 |
Tarihçe
31 Aralık 1987 tarihinde belediye statüsü alarak beldeye dönüştü.[2] Kasabanın geçmişiyle ilgili pek bilgi bulunmasa da ilk isminin Gelemiş olduğu bilinmektedir. Gelemiş, Kayabaşı ismiyle anılan tepenin yamacında kurulmuştur. Bozköy de ise daha çok düz ve geniş alanda yerleşim vardır. Bugün eski Bozköy’de yani Gelemiş’te birkaç ev dışında neredeyse bütün evler terk edilmiştir.[3]
Kasabada 3 cami, 3 okul, 1 aile hekimliği ve 2012 yılında yapılan bir kültür merkezi bulunmaktadır. Ayrıca ikisi belediyeye birisi özel olmak üzere 3 düğün salonu bulunmaktadır.
Bozköy üç mahalleden oluşmaktadır. Bunlar; Hayrat ismiyle bilinen Yeşilyurt Mahallesi, Gelemiş'i de içine alan Yenice Mahallesi ve Yenikent Mahallesidir. Bu üç mahalle içinde ise en kalabalık nüfus Yenikent’de, en az nüfus ise Yeşilyurt’ta yerleşmiştir. Yeşilyurt Mahallesinde; Mehmet Akif Ersoy Camii(2003) ve yine aynı isimle Mehmet Akif Ersoy İlkokulu bulunmaktadır. Bölge bu ismini günümüzdeki Mehmet Akif Camii’nin avlusunda bulunan havuzlu çeşmeden almıştır. 2003 yılında başlanan cami yapımı nedeniyle çeşme bulunduğu yerden yaklaşık 1 km uzağa götürülmüştür. Caminin yanında ve okulun aşağısında bir futbol sahası bulunmaktadır. Zaten mahallenin merkezi de bu üç yapı arasında toplanmıştır. Ayrıca Hayrat, Çatak küme evlerini de içinde barındırmaktadır.
Yenikent ise kasabanın asıl merkezini oluşturmaktadır. Burada ise en büyük cami olan Merkez Camii, Yukarı(Eski) Cami, Bozköy ortaokulu ve Bozköy ilkokulu bulunmaktadır. Eski köyü de içinde bulunduran mahalle kasabanın en büyük ve geniş alana yayılmış yerleşim yeridir. Yenice, Niğde yolu üzeri bir uzanışa sahiptir. Ahmet Nazmi Filibeli okulu burada bulunmaktadır.
Coğrafya
Kasaba Çiftlik ilçesinin 7 km kuzeyindedir. Güney batısında Divarlı Kasabası yer almaktadır. Kuzeye ve doğuya doğru 15 km boyunca yerleşim yeri yoktur. Melendiz ovasının en yüksek yerini oluşturan Bozköy , Niğde merkeze 60 km uzaklıktadır. Kasabadan, Niğde’ye ulaşım olduğu gibi ilçe üzerinden de gidilmektedir.
Kasabanın göze çarpan yeryüzü oluşumları; Kayabaşı Tepesi, Bozköy ve Azatlı arasında bulunan ve Dağ ucu, Güney yamacında kayısı ve elma ağaçlarını bulunduran Gücük Burnu, Hayrat’ta bulunan ve bitki örtüsünden oldukça yoksun olan Yalın Burnu, Cehennem Deresi, Havut Kaya ve Kalkan Kayadır. Ayrıca kasabalının isimlendirdiği bazı bölge adları da vardır; Havut Kaya’nın kuzeydoğusunda bulunan İşmeler Düzlüğü, Bozköy’ün Kuzey çıkışındaki meşe ağaçlarından oluşan Ağaçağılı, Uluney, Koru, Yallı, Mantarlık, Bağlar, Yazılar, Koyak ve Kötü Yayla bunlardan bazılarıdır.
Ekonomi
Niğde ilinin ekonomisi elma ve patatese dayanmaktadır. Bozköy Kasabası’nın geçim kaynağı ise daha çok patatestir. Patates, yoğun olarak Bozköy ile Çiftlik ilçe merkezi arasında, Melendiz Ovasın'da yetiştirilir. Bunun yanı sıra Havutkaya civarında ve Yallı önlerinde de patates ekimi yapılmaktadır. Kasabalının bir kısmı ise çevre illerde, özellikle Aksaray'a bağlı Gülağaç ve Güzelyurt ilçelerinde patates ve kabak yetiştirmektedir. Buğday, Arpa ve Çavdar ekimi ise kısmi olarak yapılmaktadır. Bozköy'de çiftçilik yapmayanlar ise genelde İstanbul, Ankara gibi şehirlerde tesisat ve hurdacılık işleriyle uğraşmaktadırlar.
Camiler ve Okullar
Merkez Cami
Tek minareli olan cami 2009 yılında başlayan çalışmalarla yıkılıp yeniden inşa edilmiştir. Bu çalışmalar sırasında minareye hiç dokunulmamıştır. İki kattan oluşan cami kasabanın ve ilçenin en büyük camisidir. Cami Yenikent’de bulunmaktadır.
Mehmet Akif Ersoy Cami
Yeşilyurt Mahallesinde bulunan caminin yapımına 2003 yılında başlanmıştır. Caminin tek minaresi ise 2012 yılında yapılmıştır. Cami ve minaresinin yapımında kasabalının özellikle İshak Özbek’in büyük çabaları olmuştur.
Yukarı Cami
Yenikent Mahallesinde bulunan bir diğer cami de Yukarı Cami adıyla bilinen kasabanın en eski camisidir. Bozköy İlkokulu’nun yanında bulunan caminin minaresi 2012 yılında yapılmıştır. Caminin içi ise 2009 yılındaki bir çalışmayla çini süsleme sanatıyla kaplanmıştır.
Mehmet Akif Ersoy İlkokulu
Hayrat’ta bulunan okul, eğitim-öğretime Bozköy Mehmet Akif İlkokulu adıyla 1989 yılında iki derslikli bir müdür odasından ibaret eski binasında başlamıştır. Sekiz yıllık zorunlu eğitimin başlamasıyla eğitim-öğretime Bozköy İlköğretim Müdürlüğü’ne bağlı olarak devam etmiştir. 2001 yılında iki katlı 7 derslikten oluşan yeni binanın yapılmasıyla Bozköy Mehmet Akif İlköğretim Okulu olarak eğitim-öğretim faaliyetine devam edilmiştir. 2004 yılına kadar ikinci kademesi olmayan okulda 2004–2005 eğitim-öğretim yılından itibaren ikinci kademe açılarak 6. 7. ve 8. sınıf öğrencileri de eğitim görmeye başlamıştır. 2012 yılında 4+4+4 Eğitim Öğretim sistemine geçilince okul ilkokula dönüştürülmüştür. Bu değişim sonucunda 1. Sınıflar 2 şube, 2. 3. ve 4. Sınıflar bir şube şeklinde oluşturuldu. 2012 yılında okulun adı Bozköy Mehmet Akif İlkokulu[4] olarak değişmiştir.
Bozköy Ortaokulu
İlk olarak 1947 yılında eğitim-öğretime açılan okul, ilk mezununu 1952 yılında vermiştir. Okula 1992 yılında on derslikli ek bina yapılmış ve aynı yıl ilköğretim okuluna dönüştürülmüştür. 2010 yılına kadar 1999 eğitim-öğretim yılında yapılan 4 derslikli ek bina ile üç ayrı binada eğitim-öğretime devam etmekteydi. 2010 yılında yapılan iyileştirme çalışmaları sonuncunda B bloğun üzerine kat ilavesi ve tadilatlarla şu anki halini aldı. Okulun bünyesinde 22 derslik, 1 Müdür odası, 1 Müdür Yardımcısı odası, 1 araç gereç odası, 1 öğretmen odası, 1 Bilgisayar laboratuvarı, 1 Fen ve Teknoloji Laboratuvarı, 1 Çok amaçlı salon mevcuttur.[5]
Bozköy Ahmet Nazmi Filibeli İlkokulu
Okul ilk olarak 2006 yılında eğitim-öğretime başlamıştır. Okulu aslen İzmirli olup İstanbul’da yaşayan eczacı Necla Filibeli 17 yaşında iken kaybettiği babası Ahmet Nazmi Filibeli adına yaptırmıştır. Okulun 12 dersliği, 8 öğretmeni ve 272 öğrencisi vardır. Yenice Mahallesinde bulunmaktadır.[6]
Tarihsel ve Kültürel Değerler
Ülke
Nesibe’nin ülke ismiyle de bilinen mağara tünel ve peribacalarından oluşan, Kalkan Kaya’nın Batısında bulunan yer At Deresi’nde yer almaktadır.
Ciğilli Yol
Kırgınlar Tepesinin tam üzerinden geçen yaklaşık 4 km’lik yol. İsmini yolu meydana getiren çakılların yöredeki adı olan ciğilden almıştır.
Yallı
Kayalıkların arasından çıkan oldukça soğuk ve faydalı bir sudur. 1989 yılında vatandaş elbirliğiyle yapılan havuzlar ile yabanıl hayvanlarında can suyu olmuştur.
Meydan
Hayrat’ın yaklaşık 6 km doğusundaki dağın en tepesinde bulunan bir mağaradır. Genellikle hayvanların barınma yeri olarak kullanılmaktadır.
Bağlar
Yenice Mahallesinde Gücük Burnu’nun güney yamaçlarında bulunan elma, kayısı, erik ve iğde ağaçlarından oluşan bölge. Ayrıca bölge verimli arazileri bakımından önemlidir.
Uluney
Hayrat Mahallesinin 1 km kuzeydoğusunda Koru Mevkii’nde yer alır. İki dağın birleşme noktasında bulunan yerde insanlar tarafında kazılmış ahırlar ve taşlarla yapılmış bir ağıl bulunmaktadır.
Düğünler
Bozköy’de düğünler genellikle kışın yapılmakta ve üç gün sürmektedir. Düğünün birinci günü; düğün sahipler anne ya da baba düğün salonuna veya eve gelen misafirleri karşılarlar. Düğüne gelen insanlar ise çay-şeker getirirler ve gelen misafirler öğle ezanına kadar beklerler. Öğlen namazı çıkışı toplanan insanlar en başta bayraktar olmak üzere kız evine doğru hareket ederler. Kız evinde yapılan takı merasimi, oyunlar ve yemekten sonra tekrar ayırılırlar. İkinci gün ise asıl düğünü oluşturan gündür. Bugün de yine öğlen namazından sonra toplanılır ve gelin evine gidilir. Gelin alınmadan önce eşyaları arabalara yüklenir. Düğün sandıklarının ise özel bir yeri vardır. Gelin yakınlarından çocuklar sandıkların üzerine otururlar ve damat tarafından para isterler ve almadan sandıktan kalkmazlar. Daha sonra gelin evden ağlaşmalar içinde çıkarılıp erkek tarafına götürülür. Erkek evine yaklaşınca dua edilir. Gelinin arabadan inmesi için erkeğin annesinin gelinin eline para sıkıştırması gerekmektedir. Gelin eve gireceği zaman ayağının önündeki içi su dolu testiyi kırar ve bu sırada gelinin üzerine arpa atılır. Odaya girdikten sonra bir bardak şerbet ve bir adet lokum getirilir. Önce aynı bardaktan şerbet içilir ve aynı lokum kaynana gelin ve damat tarafından yenilir. Sonrasında ise gelin odasında yalnız bıraklır. Üçüncü gün ise daha çok gelin ve damat yakınlarından oluşan yöresel kıyafetlerin giyildiği bir gündür ve öğlene kadar sürer.
Görüntüler
- Bozköy Mehmet Akif Camii Panoramik Görünüm 2015
- Halısahada top oynayan çocuklar ve Mehmet Akif Camii
- Yallı önlerinde yer alan patates tarlaları
- Bozköy Mehmet Akif İlkokulu
- Yalın Burnu tepesinden Melendiz Dağları ve Ovası
- Hayrat Panoromik görümün
- Havutkaya önlerinden Hasan Dağı'na bakış
- Havutkaya Kuzeydoğu Güneybatı yönünde uzanır.
Kaynakça
- Bozköy Kasabası Nüfusu
- "Belediye Kurulmasına Dair Kararlar" (PDF). Resmî Gazete. 31 Aralık 1987. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2020.
- Bozköy Hakkında Herşey 21 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bozköy Belediyesi
- Ana Sayfa Tarihçe Mehmet Akif
- Tarihçe Bozköy Orta Okulu
- Hakkında Ahmet Nazmi Filibeli İlkokulu