Chieti

Chieti, (Abruzzo lehcesi: Chijtë) Orta İtalya'daki Abruzzo bölgesinin ve Chieti ili'nin merkezi olan şehir. Şehrin antik Grekçe ismi Theate (Yunanca: Θεατη) olup şehirde oturanlar "Theatine" olarak anılırlar.

Chieti
Comune di Chieti

Arma

Chieti'nin İtalya ve Abruzzo Bölgesi'nde konumu
Ülke İtalya
Bölge Abruzzo
İl Chieti ili (CH)
İdare
 • Belediye Başkanı Umberto Di Primio (Centro-Destra)
Yüzölçümü
 • Toplam 58,55 km² (2.260 mil²)
Rakım 330 m (1.080 ft)
Nüfus
 (31.12.2009)Kaynak: ISTAT
 • Toplam 51.010
Zaman dilimi UTC+01.00 (OAZD)
Alan kodu 0871

Coğrafi konum
Chieti beldesinin Chieti ili içindeki konumu

Chieti şehri Roma'nın 200 km kuzeybatısında, merkezi-doğu Abruzzo'da, 330m rakımlı olan, kuzeyinde "Pescara Nehri" vadisi ve güneyde "Alento Nehri" vadisi bulunan bir tepe üzerinde kurulmuştur. Hem Adriyatik Denizi sahillerine yakınlığı; hem "Majella Masifi" ve "Gran Sasso Masifi"'ne yakınlığı ile çok zengin ve değişik dağlık manzaraları olduğu; hem de İtalya'nın ana ulaşım ağı üzerinde olması dolayısıyla sehrin coğrafi konumu çok uygun bir mevkidedir. Şehir Adriyatik Denizi ve Apeninler'deki kuzey-güney yönlü önemli tren hatları ve merkezi İtalya'da Adryiyatik tarafında bulunan A14 ve A25 otoyolları üzerindedir.

Şehir iki bölümden oluşmaktadır: "Yukarı Chieti (Alta Chieti)" ve Chieti Scalo. "Yukarı Chieti" şehrin en eski mahallelerinden oluşup şehrin orijinal olarak kurulduğu tepenin üzerinde bulunup birçok yüzlerce yıllık tarihsel kalıntıları ve tarihsel yapıları ihtiva etmektedir. "Chieti Scalo" şehrin yeni mahallelerini kapsamakta ve şehrin ticari merkezi ve üniversitesi bu bölümde bulunmaktadır.

İklim

Chieti şehrinin iklimi ılıman Akdeniz iklimidir. Şehir iklimi bir taraftan 20 km uzaklıkta olan Adriyatik Denizi, diğer taraftan 25–30 km uzaklıkta olan "Majella Masifi" dagları tarafından etkilenmektedir. Bu ozellik dolayisyla şehir maksimum ve minimum ısıları arasinda cok büyük fark bulunmamakta ve yine gunduz ve gece ısıları cok degisik olmamaktadır.

En soğuk ay olan Ocak ayı sıcaklık ortalaması 6-7 °C; en yuksek 10,9 °C ve en dusuk 4-5 °C olur. En sıcak ay olan Temmuzda ortalama isi 20-21 °C olur. Kuzey Afrika'dan gelen rüzgâr tesriyle gece isisi 20-21 °C olmaktadır. Yazin 45-50 gun isi maksimum 30 °C olamakta ve bu sicaklik yuksek nem ilke cok daha fazal hisedilmektedir. Fakat bazen sıcak ve kuru "Fon" rüzgârları sehrin yazlarına tesir yapmakta ve yazları "fon" estigi zamanlar isi artmakta ve nisbi nem orani dusmektedir.

Yağışlar Abruzzo'nun deniz sahillerinde buluna bolgelerine kiyasla cok daha fazladir ve Chieti'de yagislar guz ve kis (Ekim ve Kasim) aylarındadır. Bu aylarda şehirdeki yagislar 80-100 gun gibi kisa bir zaman araliginda oldugu için bu yagislarla birlikte büyük simsekli ve gokgurultulu firtinalar da cok gorulmektedir. Yazin ise şehir genellikle kuru ve yagissiz gecmektedir. Fakat zaman zaman, ozellikle Agustos sonlarında, Kuzey Atlantikten Alpleri asan siklonik basinc dusuklukleri dolayisiyla ogleden sonraları hava birden degisip simsekli ve gokgurultulu firtinalar ve yagmur gorulmektedir.

ChietiOcakŞubatMartNisanMayısHaz.Tem.Ağus.EylülEkimKasımAralık
En yüksek ısı (°C)10,013,115,218,323,227,331,230,425,619,817,012,8
En düşük ısı (°C)4,05,26,59,813,917,020,419,315,711,48,94,2
Toplam aylik yağış
ortalaması (mm)		17.538.636.630.234.550.844.414.294.061.771.929.0

Demografi

Chieti'nun nüfusu (31.12.2009 tahminleri itibarıyla) 51.010 kişi olup nüfus yoğunluğu 945 kişi/km² olur. 19. ve 20. yüzyıl/da şehir nüfusunun gelişimi şu gösterimde incelenebilir:[1]

Kişi

Komşu komünler

Chieti komunünün şu komünlerle ortak sınırları bulunur: Bucchianico, Casalincontrada, Cepagatti (PE), Francavilla al Mare, Manoppello (PE), Pescara (PE), Ripa Teatina, Rosciano (PE), San Giovanni Teatino, Torrevecchia Teatina


Gorulecek yerler
  • Katedral: Ilk yapımı 1069 Gotik mimiri stilinde ama bu yapımdan ancak mahzende bir kism kalmıştır. 14. yuzyilda katedral yeniden yapılmış ve can kulesi buyultulmustur. Fakat depremelerden dolayi bu binadanda kucuk kismlara kalmis ve 17.-18. yüzyıl/ sonlarainada yeniden Barok mimari stilinde yapılmıştır.
  • Sacro Monte dei Morti
  • San Francesco al Corso Kilisesi: yapımı 1239. Fakat on cephesinde tamamlanmamis barok-stili ekler bulunmaktadır.
  • Santa Chiara.
  • Antik kalinitilar: SS Pietro e Paolo kilisesi ve etrafinda bulunan evlerin bodrum ve alt katları MÖ 1. yuzyilda yapılmış M. Vectius Marcellus tarafından yapılmış olan (ve unlu Yasli Pliny eserinde adi gecen) büyük bir binadan kalan kalin antik tugla duvarlar uzerindedir. Şehirde eski anfitiyatro kalintisi da bulunur. Antik sehrin büyük su sarnıçlarının bulunduğu eski şehirde acikca gorulebilir. Antik Romali "Campo Sportivo (Spor alani)"'nda gunumuzde arkeolojik kazilar yapılmaktadır.
  • Abruzzi Milli Arkeoloji Muzesi: "Villa Frigerii"
  • "Costantino Barbella" Guzel Sanatlar Muzesi:
  • "La Civitella" Arkeoloji Muzesi:
  • Piskoposluk Theatine Muzesi

Yuksek eğitim

Chieti ve Pescara G. d'Annunzio Üniversitesi: Chieti ve Pescara'da 1965'te kurulmustur ve yaklaşık 35.000 ogrenicisi vardir. Üniversitenin Chieti Kampusu "Chieti Scala" bölgesinde kuruludur. Rektorluk ve üniversite merkezi idare bolumleri binaları ile üniversitenin 12 fakultesinden 8 tanesi (Eczacilik; Tip ve Cerrahi; Psikoloji; Beden Eğitimi; Fen Eğitimi; Matematik, Fizik ve Biyoloji ve Sosyal Bilimler) Chieti kampusunda konumludur.

Resimler
Chieti
Chieti panoramasi
  • Chieti - Yukari Chieti merkezi
  • Chieti - Katedral Can kulesi
  • Chieti - kilise
  • Chieti - kilise
  • Chieti - sokak
  • Chieti - kışın fiskiye-cesme

Kaynakça
  1. Kaynak İtalyanca Wikipedia 24 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve İspanyolca Wikipedia 4 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Chieti maddeleri

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.