Dabaketili

Dabaketili (Gürcüce: დაბაკეთილი; translit.: "dabak’etili"), Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı Yaşarköy‘ün eski adıdır. Tarihsel Şavşeti bölgesinde yer alan köy Türkçede Dabaketil ya da Dabagetil olarak bilinir.[1][2]

Köyün adı

Köyün Gürcüce adı Dabaketili “İyi köy” anlamına gelir. Bu yer adı iki kelimeden, “daba+ketili” (დაბა+კეთილი), yani “köy+iyi” kelimelerinden oluşur.[3] Yöre halkının telaffuz biçimine bakarak köyün adının Tbaketili (ტბაკეთილი) olma ihtimali de vardır. Tbaketili ise “İyi göl” anlamına gelir. Yer adlarının Türkçeleştirilmesi amacıyla köyün adı Yaşarköy olarak değiştirildi.

Tarih

Tarihsel Şavşeti nölgesinde yer alan Dabaketili’deki kilise kalıntıları köyün eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir.[4] Şavşeti’nin de bir parçası olduğu Tao-Klarceti bölgesi Gürcü yönetimindeyken, Gürcistan kralı II. Giorgi’nin Kveli Kalesi Savaşı’nda yenilmesinin ardından 1080 yılında Büyük Selçuklular tarafından yağmaladı. Daha sonra Gürcü prensliği Samtshe-Saatabago sınırları içinde kalan bölge 16. yüzyılda Osmanlıların eline geçti ve Çıldır Eyaleti içinde yer aldı. Uzun süre Osmanlı yönetimi altında kalan Dabaketili, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Osmanlılar Ruslara yenilince Rusya İmparatorluğu sınırları içinde kaldı. Bu savaştan bir süre sonra Dabaketili 1886 tarihli Rus kayıtlarına göre Marçilidze ve Nikobadze mahallelerinden oluşuyordu. 1910 yılında Rus yönetimindeki Artvin iline (okrug) bağlı Şavşat-İmerhevi ilçesinde (uçastka) yer alıyordu.[5]

I. Dünya Savaşı sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardında Dabaketili, 1918-1921 arasında bağımsız olan Gürcistan sınırları içinde kaldı. 1921'de Türkiye'ye katıldı. Türkçe kayıtlarda Dabaketil ya da Dabagetil olarak yazılan Dabaketili'nin adı 1925'te Yaşarköy olarak değiştirildi. Ertesi yılki nüfus tahririne göre Şavşat kazasının Merya nahiyesine bağlı olan Dabaketili köyünde 25 hanede 124 kişi yaşıyordu.[2][6]

Tarihi kalıntılar

Dabaketili köyünde iki köy kilisesinin olduğu bilinmektedir. Köyün 700 metre güneyindeki ilk kilise, tek nefli bir yapıdır. Bu kiliseden geriye yıkıntılar kalmıştır. İkinci kilise ise, kilise yeri anlamına gelen “Nakilisev” denilen yerde bulunuyordu. Bu kilise tamamen ortadan kalkmıştır.[4]

Kaynakça
  1. Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, 2013, s. 102, ISBN 9786055708856.
  2. Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010, s. 188, ISBN 9789944197526.
  3. Roland Topçişvili- İnga Ğutidze, XIX. Yüzyıl ve XX. Yüzyıl Başlarındaki Rus Belgelerinde Şavşeti ve Klarceti Yer Adları (Gürcüce), 2019, Tiflis, s. 10, ISBN 9789941485244.
  4. Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 160, ISBN 9789941478178.
  5. Roland Topçişvili- İnga Ğutidze, XIX. Yüzyıl ve XX. Yüzyıl Başlarındaki Rus Belgelerinde Şavşeti ve Klarceti Yer Adları (Gürcüce), 2019, Tiflis, s. 10, 35, ISBN 9789941485244.
  6. "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye (Osmanlıca), 1927, s. 160". 24 Ağustos 2019. 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2019.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.