Fil Yılı

Fil Yılı (Arapça: عام الفيل, Amm'ul- Fil), İslam tarihinde, yaklaşık olarak miladi 570 yılında yaşandığı rivayet edilen bir olaydan dolayı verilen isimdir.[1] İslam peygamberi Muhammed bu olaydan az bir zaman sonra 571 yılında doğmuştur.[2]

570 yılına bu isim, Ebrehe adında, Habeşistan'daki Aksum Krallığına bağlı Hıristiyan bir valinin, Kabe'yi yıkmak amacıyla oluşturduğu ordusundaki reis filin Mekke'ye az kala çökerek hareket etmemiş olması ve diğer fillerin de ayağı üstüne çökmesi, ayrıca ebabil kuşlarıyla bu ordunun bozguna uğratılmasına bağlı olarak verilmiştir. Yaşanan bu olaya "Fil Vakası" adı verilmiştir.

Fil Vakası hakkında Kur'an'da Fil Suresi yer almaktadır. Siyer ve tarih kitapları bu konuyu etraflıca ele almıştır.[3]

Yazar Turan Dursun bu anlatının bir putperest efsanesi olduğunu iddia etmiştir.[4]

Yaşar Nuri Öztürk ise Kuran'daki İslam adlı kitabında Ebrehe ordusunu helak eden siccin taşlarının Ebabil kuşları tarafından bu orduya bulaştırılan veba mikropları olduğunu iddia etmiştir. Yani Ebrehe ordusuna Ebabil kuşları'nın bıraktığı siccin taşlarının onların vücutlarında herhangi fiziksel bir yara açmadığını sadece orduda veba salgını çıkmasına neden olduğunu ve ordunun da bu yüzden telef olduğu iddiasında bulunmuştur.[5][6]

Bunun dışında Ebrehe ordusuna çiçek hastalığı salgınının çıktığını ve ordunun bu sebeple Kâbe'ye ulaşamadan geri dönmek zorunda kaldığını iddia eden tarih araştırmacıları da vardır.

Fil Vakası ya da Fil Olayı (Vakayı Fil), İslam inancına göre Muhammed'in doğumundan 52 gün önce Kâbe'yi yıkmak amacıyla Mekke üzerine filleriyle birlikte yürüyen Ebrehe ve ordusunun Allah tarafından gönderilen Ebabil kuşları vasıtasıyla bozguna uğratılmasını anlatan olayın adıdır.[7]

Belgeler ve kaynaklar

Kıssalar Arabistan tarihi açısından sözlü tarih olarak nitelendirilen bir döneme aittir. Fil Olayı'nın milâdî 547, 552 veya 563'te olduğu rivayet edilir. Yaygın olan inanış Muhammed'in doğumundan elli, elli beş gün veya üç ay önce Muharrem ayı­nın çıkmasına on üç gün kala bir pazar günü vuku bulduğudur ki bu tarih Araplar'da nesi geleneğini göz önüne alanlara göre 569, diğerlerine göre ise 570 veya 571 yılıdır.[8]

Kur'an anlatımı (Fil Suresi)

Kâbe'yi yıkmak isteyen Ebrehe'nin fillerle hücumunu konu edindiği için bu adı almıştır. Kâfirûn sûresinden sonra Mekke'de inmiştir, 5 (beş) âyettir.

Rahmân ve Rahîm (olan) Allah'ın adıyla.

  1. Rabbin fil sahiplerine neler etti, görmedin mi?
  2. Onların kötü planlarını boşa çıkarmadı mı?
  3. Onların üstüne ebâbil kuşlarını gönderdi.
  4. O kuşlar, onların üzerlerine pişkin tuğladan yapılmış taşlar atıyordu.
  5. Böylece Allah onları yenilip çiğnenmiş ekine çevirdi.[9]

Fil Olayı'nın tarihi, ordunun ve fillerin sayısı ile ilgili kesin bilgiler bulunmamaktadır.[10][11]

Ebrehe, Yemen'de, Aksum Krallığı'na bağlı Hristiyan bir vali idi ve Arapların her sene hac amacıyla Mekke'ye gitmelerini istemiyordu. San'a'da büyük bir kilise yaptırdı ve ismini Kuleys koydu.

Ebrehe Habeş Kralı'na halkın hac için ancak Kuleys'i ziyaret edebileceklerini, Mekke'ye gidenlere izin vermeyeceğini yazarak onun da desteğini aldı.

Ebrehe'nin haccı engelleme niyeti Yemenli Arapları öfkelendirdi. Rivayete göre Nukayl isminde bir yerli, Kuleys'e girerek kimsenin olmadığı bir zamanda içeriyi harabeye çevirdi, kirletti ve kayıplara karıştı. Ebrehe ağır bir hakarete uğramıştı.

Olayın üzerine bir de kilisenin yanması eklenince vali intikam almaya karar verdi, Kâbe'yi yıkmak için on üç tane fil ve altmış bin Habeşli'den oluşan ordusu ile harekete geçti.[12]

Mekke çevresine kadar gelen öncüler Mekkelilerin koyun ve develerini alıp konaklama yerleri olan Taif'e kaçırdılar. Ebrehe Mekke emiri olan Abdulmuttalib'in pazarlık tekliflerini de geri çevirdi.

Ordu Mekke üzerine yürümeye hazırlanırken gökyüzü Kızıldeniz tarafından gelen Ebabil kuşları ile doldu, gagaları ve ayaklarında taşıdıkları taşlar ile Ebrehe ordusunu taş yağmuruna tuttular.

İstilacı ordu bozguna uğradı. Etleri lime lime dökülerek ölüyorlardı. Kalanlar Ebrehe de içlerinde olduğu halde perişan bir vaziyette Yemen'e doğru kaçtılar.

Ebrehe, bu saldırıda etleri parçalanarak, çürümüş halde San'a'ya dönerken, Hasm kabilesinin yaşadığı bölgede göğsü ikiye yarılarak öldü.[13]

Kaynakça
  1. Hajjah Adil, Amina, "Prophet Muhammad (PBUH)", ISCA, Jun 1, 2002, ISBN 1-930409-11-7
  2. "Peygamberimiz kaç yılında doğdu?". 14 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.
  3. "Fil Vakası-TDV İslam ansiklopedisi". 14 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020. Bilinmeyen parametre |= görmezden gelindi (yardım)
  4. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2013.
  5. "Mezheplileri ve mezhepsizleri tanıyalım". 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  6. "YAŞAR NURİ ÖZTÜRK". 13 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  7. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 22 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015.
  8. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016.
  9. "105-el-FÎL". 15 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2016.
  10. "Fil Vakası/O layı nedir, Ne Zaman, Nasıl Gerçekleşti, Hakkında Bilgi". 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  11. "FİL VAKASI (EBABİL KUŞLARI)". 30 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  12. "Siyer-i Nebi Dersleri-3: Fil Vakası". 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2016.
  13. "FİL VAKASI (EBABİL KUŞLARI)". 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.