Fukuşima I Nükleer Santrali kazaları

Fukuşima I Nükleer Santrali kazaları 2011 Tōhoku depremi ve tsunamisi sonrasında, 11 Mart 2011'de Fukuşima I Nükleer Santralinde atmosfere radyoaktif madde salınmasına sebep olan olaylar dizisidir.[3] Uzmanlar kazaları Çernobil felaketinden sonra en büyük ikinci nükleer kaza olarak tanımlamakla birlikte, tüm reaktörlerde sorun yaşanması kazaları bugüne kadarki en karmaşık nükleer kaza yapmaktadır.[4]

Fukushima
Sonuç 7. seviye nükleer tehlike
2 ölüm[1][2]
37 fiziksel, 3 radyasyon patlaması sonucu yaralanma

Fukuşima I Nükleer Santrali kazaları 9.0 büyüklüğündeki 11 Mart günü olan 2011 Tōhoku depremi ve tsunamisi sonrasında meydana geldi. Honşu adası açıklarında meydana gelen bu deprem,[5] Japonya'da büyük bir tsunamiye yol açtı. Tsunami nükleer santraldeki üç etkin reaktörün kapatılmasına sebep oldu. Santralde Tokyo Elektrik Güç Şirketi (TEPCO) tarafından işletilen altı tane kaynayan su reaktörü bulunmaktadır.

Tsunami elektrik şebekesine zarar verdi ve santralin jeneratörlerini su bastı, bu da santralde bir elektrik kesintisine neden oldu. Bunu takip eden soğutma eksikliği santralde kısmi erime ve patlamalara neden oldu, altı reaktörün tamamında ve merkezi kullanılmış yakıt tankında sorunlar meydana geldi.

Deprem meydana geldiğinde 4, 5 ve 6 numaralı reaktörler yapılması planlanan bakımlar nedeniyle kullanılmamaktaydı.[6] Diğer reaktörler depremden sonra otomatik olarak kapatıldı ve acil durum jeneratörleri reaktörleri soğutmak için su pompalarını çalıştırdı. Santralin 5.7 metrelik bir tsunamiye dayanabilecek önlem amaçlı bir duvarı vardı; fakat depremden 15 dakika sonra santral 14 metrelik bir tsunamiye maruz kaldı ve duvarın herhangi bir koruyucu etkisi olmadı.[7] Tesisin elektrik şebekesiyle olan bağlantısı ciddi hasar aldı. Aşağıda bulunan jeneratörler de dahil olmak üzere tüm santral sular altında kaldı. Bunun sonucu olarak jeneratörler devre dışı kaldı ve santraldeki nükleer yakıt radyoaktivitenin bir etkisi olarak aşırı ısınmaya başladı. Tsunami nedeniyle meydana gelen su baskınları başka bölgelerden yardım gelmesini zorlaştırdı.

Kısa sürede 1, 2 ve 3 numaralı reaktörlerde kısmi erimenin kanıtları ortaya çıktı; hidrojen patlamaları sonucu 1, 3 ve 4 numaralı reaktörleri barındıran binaların tepe kısımları havaya uçtu; 2 numaralı reaktörün içindekiler bir patlama sonucu zarar gördü ve 4 numaralı reaktörde yangınlar meydana geldi. Bunun yanı sıra, 1-4 numaralı reaktörlerde saklanan kullanılmış yakıt tanklarındaki su seviyesinin düşmesi sonucu tanklarda aşırı ısınma meydana geldi. Radyasyon sızıntısından kaynaklanan korkular santralin etrafındaki 20 km çapındaki alanın tahliye edilmesine sebep oldu, bu sırada 170 ile 200 bin kişi tahliye edildi.[8][9] Santraldeki işçiler aşırı radyasyona maruz kaldı.

11 Nisan 2011 günü Japonya Nükleer Güvenlik Kurumu, Fukuşima Daiçi nükleer santralindeki nükleer sızıntının tehlike derecesini Radyolojik Durum Ölçeği'ne göre 7'ye yani Çernobil reaktör kazasıyla aynı seviyeye çıkarmıştır. Felaket düzeyini en üst seviyeye çıkarma konusundaki nihai kararın ise uluslararası uzmanlardan oluşan bir ekip tarafından daha sonra verilebileceğini açıklandı.[10]

Fukuşima I nükleer santrali kazası

Santral, Japonya'da, Fukushima bölgesinin Futaba yöresindeki Okuma kasabasında bulunmaktadır.

Birim, Fukushima I santralini dünyadaki en büyük 25 nükleer santralden biri yapan, 4.7 GW gücünde birleştirilmiş, altı adet soğutma ve sıcak su reaktöründen oluşmaktadır. Fukuşima I, Tokyo Elektrik Gücü Şirketi (TEPCO) tarafından kurulmuş ve çalıştırılan ilk nükleer reaktördür.

Japon nükleer güvenlik komisyonundan Ryohei Şiomi, çalışanların, 1. ünitenin dış kısmında kısmen sızıntı olabileceği yönünde uyarıldığını açıkladı.[11][12] Ertesi gün Bakanlar Kurulu sekreteri Yukio Edano, ünite 3'te de "erime"nin yüksek olasılığa sahip olduğunu belirtti.[13]

Radyasyon Avrupa'ya ulaştı

11 Mart'ta meydana gelen 9 büyüklüğünde deprem ve tsunamiyle sarsılan Japonya’da nükleer felaketi önleme çabaları sürerken, ölü sayısı her geçen gün artıyor. Tokyo şehir suyunda radyasyona rastlandı. Bu arada radyasyon İzlanda'ya ulaştı.[14]

Deprem ve tsunaminin etkisi

11 Mart 2011'de Japonya'nın Kuzeydoğu kıyılarında Japon Standart Zamanına göre saat 14:46'da 9.0MW şiddetinde deprem meydana geldi. Aynı gün 1.2. ve 3. reaktörler çalışırken, 4, 5 ve 6. reaktörler sırayla devre dışı kaldı.[15] Deprem algılandığında 1, 2 ve 3. birimler de otomatik olarak kapatıldı. Sonrasında reaktör elektrik üretimini kapattı. Normalde, reaktör, soğutma ve kontrol sistemleri için dış desteği kullanacak olmalıydı. Fakat, deprem dış elektrik desteğini kesti. Acil durum yakıtlı-jeneratörleri doğru şekilde çalışmaya başladı fakat büyük çoğunlukla deprem sonrası tsunami nedeniyle hasar gördükleri için yaklaşık olarak 1 saat sonra aniden durdular.[16]

Japonya Nükleer Acil Durumlarda Hazırlığa ait Özel Ölçümler kanunun 10. maddesince, "arttırılmış tehlike durumu"nun otorite sahibi kişilere bildirilmesi gerekmekteydi: TEPCO anında bir basın açıklaması yaparak "Birinci Derecede Alarm" konumu olduğunu açıkladı.

Soğutma sistemleri, reaktör kapatıldığı anlarda bile kullanılmış ısıyı düşürmek için gereklidir. Suyla baskılanan reaktörlerden farklı olarak; kaynayan su reaktörü bazı sistemlere sahiptir; acil durum soğutma sistemleri, buhar-türbiniyle güdümlenen çekirdek soğutma acil sistemlerine sahiptir ve bunlar reaktörün kapatılmasıyla ortaya çıkan buhar tarafından doğrudan yönetilebilirler ve elektrikle çalışan türbinlere gerek kalmaz. Bu, acil durum yakıtlı-jeneratörlerine en az bağımlı olmayı sağlamaktadır. Yine de, bir miktar elektriğe valfleri çalıştırmak için gerek duyulmaktadır. Soğutma sağlansa dahi, motor-güdümlü pompalar ortaya çıkan sıcak ısıyı atmak için gereklidir.

Yakıtlı jeneratörlerin arızasından sonra, bu elektrik en azından 8 saat kadar elektrik sağlayabilen aküler tarafından sağlandı.[17][18][19] Bu sürede, diğer nükleer reaktörlerden jeneratörler ve aküler bölgeye getirildi.[20]

Reaktör 1 birimi
Santralin kaza öncesi havadan görünümü. Hasar gören yapı ortada sol taraftaki 4 reaktörün en sağındaki bloktur (sağ taraf kuzey)

Soğutma problemleri ve 1. ünitede olası kısmen erime

11 Mart 2011 (JST), 16:36'da, 1. ve 2. ünitelerin acil çekirdek soğutma sistemlerinde soğutmanın sağlanmaması nedeniyle "Nükleer Acil Durumu" ilan edildi.

Uyarı, reaktör su seviyesi görüntüleme fonksiyonu 1. ünite için eski haline getirildiği anda yapıldı, ancak sorun 17.07'de (JST) tekrar başladı.[21] Muhtemelen radyoaktif buhar, birinci turun, sınırlandırılmış olan ikinci alanın artmış basıncı düşürmek için yaptığı turda salınmıştı.[22]

12 Mart 2011, (JST) gece yarısından sonra, Tokyo Elektrik Şirketi, radyasyon sızıntısıyla anlamına gelen, ünite 1 reaktörünün duvarından sıcak gaz kaçışına olduğunu açıkladı.[23] Tokyo Elektrik Şirketi, ünite 1 türbinlerinde radyasyon seviyesinin yükseldiğini de açıkladı.[24]

Saat 02.00 (JST) sularında, reaktörün içindeki basıncın, 600 kPa (6 bar or 87 psi), 200 kPa (2 bar ya da 29 psi) civarlarında, normal koşulların üzerinde olduğu rapor edildi.[16]

05:30'da (JST), reaktör 1'in içindeki basıncın, "plan kapasitesi"nin 2.1 katı olduğu [25]; 820 kPa (8.2 bar ya da 120 psi) açıklandı.[26] 06:10'da (JST), IAEA, ünite 2'nin bozuk soğutma sistemine güç veren taşınabilir elektrik desteklerinin bölgeye ulaştığını belirtti [27]

Bir basın açıklamasında, Japon nükleer yetkililerinden bir konuşmacının İngilizceye çevirisi; nükleer bir erimenin mümkün olabileceği ve ünite 1'de bir fitilin yanmış olabileceği yönündeydi. Yine de, Japon başbakanı, daha sonrasında nükleer erimenin olduğunu yalanladı ve ünite 1'in halen bütün olduğunu belirtti.

13 Mart 2011, saat 01:00 (JST) civarında, Japon yetkililer, birimdeki Sezyum ve İyodin miktarlarınında güçlü bir artış olduğunu ölçtüler ve soğutucuların kaybının zararlı maddelerin salınıma neden olabileceğini belirttiler.[28] Toshihiro Bannai, Japonya Nükleer ve Endüsrtiyel Güvenliği uluslararası ilişkiler yetkilisi yöneticisi, CNN ile yapılan bir telefon görüşmesinde, bir erimenin mümkün olabileceğini bildirdi.[28][29][30] Japon gazetesi Asahi Shimbun soğutma suyunun çok azaldığını ve nükleer yakıt çubuklarının patladığını bildirdi.[31] Japon yetkililer içerideki basıncın hala çok yüksek olduğunu fakat sıcaklığın düşürüldüğünü söyledi.

Bakanlar Kurulu Sekreteri şefi Yukio Edano olası radyasyon miktarının az olabileceğini ve esen rüzgarların denize doğru savurduğunu belirtti.[32]

12 Mart 2011, saat 07.00'da açıklanan bir yayında, TEPCO; "radyoaktif materyalin (iyodin vb.) görüntüleme aracı vasıtasıyla normal seviye ile kıyaslayarak, artmış olduğunu açıkladı. Ayrıca görüntüleme gönderilerinden biri de radyasyon seviyesinin normalden daha yüksek olduğunu gösterdi."

Saat 13.30'da (JST), reaktör 1'in yakınlarında çekirdeğin bir kısmının havaya uçtuğunu ve kısmen bir erimenin olduğunu gösteren radyoaktif Sezyum-137 saptandı.[33] Kyodo Haber Servisi daha sonrasında kısmi erimenin meydana geldiğini açıkladı.[34][35][36][37] 15:29'da (JST) (06:29 GMT) TEPCO radyasyon seviyesinin düzenleme seviyesi sınırlarını aştığını belirtti.[38]

TEPCO'nun bir duyurusunda, ana girişteki gamma ışınlı radyasyonun 69 nanogray/saat (nGy/h)'den (04:00 JST,12 Mart) 866 nGy/h seviyesine çıktığı açıklandı ve 40 dakika sonra, 10.30'da, en yüksek seviye olarak 385.5 mikrogray/saat (1 μGy = 1000 nGy) değeri ölçüldü.[39] Japonya başbakanı Naoto Kan, bir açıklama yapmak için 12 Mart 2011'de santrali ziyaret etti.[40] Tokyo itfaiye bölümü Fukushima'ya özel bir nükleer kurtarma takımı gönderdi.[41]

Reaktör 2 ünitesinde hasar

Santralin 2. ünitesi de deprem sırasında çalışıyordu ve depremden sonra aynı soğutma prosedürleri bu ünitede de uygulandı (yakıtlı motorlarla destek 1 saat kadar sonra durdu) ve Su seviyesi durağan olarak rapor edilmişti. Güç desteği, basıncı boşaltmak için gerekli hazırlıklar devam ederken, taşınabilir güç kaynakları tarafından sağlandı.[26]

6:29'da (GMT), Jiji haber ajansı 2. ünitedeki soğutma işlemlerinin durduğunu ve soğutma suyunun düşmekte olduğunu bildirdi.[42]

Reaktör 3'te tehlike

Öbür beş reaktörden farklı olarak, reaktör 3 uranyum-plütonyum oksit veya MOX yakıtı kullanmakta, ve bu onu potansiyel bir olayda plütonyumun reaktörde nötralize edici, çevreye de kanserojen etkileri öbürlerine nazaran daha tehlikeli kılmaktadır.[43][44]

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. World Nuclear News (12 Mart 2011). "Battle to stabilise earthquake reactors". World Nuclear News. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2011.
  2. TEPCO (12 Mart 2011). "Press Releases". TEPCO. 23 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2011.
  3. Black, Richard. "Fukushima - disaster or distraction?" BBC News. 18 March 2011 excerpt, "Japan's nuclear safety agency has uprated its assessment of the Fukushima power station incident from a level four to a level five .... Level five is defined as an 'accident with wider consequences'." Compare "Japan's unfolding disaster 'bigger than Chernobyl'," 30 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. New Zealand Herald. 2 April 2011.
  4. "Analysis: A month on, Japan nuclear crisis still scarring," 14 Nisan 2011 tarihinde at Archive-It sitesinde arşivlendi International Business Times (Australia). 9 April 2011, retrieved 12 April 2011; excerpt, According to James Acton, Associate of the Nuclear Policy Program at the Carnegie Endowment for International Peace, "Fukushima is not the worst nuclear accident ever but it is the most complicated and the most dramatic ... This was a crisis that played out in real time on TV. Chernobyl did not."
  5. "Magnitude 9.0 – near the East coast of Honshu, Japan". Earthquake.usgs.gov. 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2011.
  6. Black, Richard (15 Mart 2011). "BBC News - Reactor breach worsens prospects". BBC News. 21 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2011.
  7. "Fukushima faced 14-metre tsunami". World Nuclear News. 23 Mart 2011. 11 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2011.
  8. Associated, The. "The Canadian Press: IAEA says 170,000 people evacuated from area near damaged Japan nuclear plant". Google.com. 25 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2011.
  9. Mufson, Steven (13 Mart 2011). "Japanese nuclear plants' operator scrambles to avert meltdowns". 12 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2011.
  10. "Fukuşima risk düzeyi Çernobil seviyesinde". CNN Türk. 12 Nisan 2011. 11 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2011.
  11. "Explosion at Japanese nuclear plant raises fears". Usatoday.Com. 21 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  12. "An explosion at a nuclear power station Saturday destroyed a building housing the reactor, but a radiation leak was decreasing despite fears of a partial meltdown". NYPOST.Com. 2 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  13. "Arşivlenmiş kopya". 12 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2011.
  14. "Radyasyon Avrupa'ya ulaştı, haberdar.com". 13 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  15. http://www.tepco.co.jp/en/press/corp-com/release/11031203-e.html 10 Mayıs 2011 tarihinde WebCite sitesinde arşivlendi TEPCO press release of March,12.
  16. Massive earthquake hits Japan 11 Nisan 2011 tarihinde WebCite sitesinde arşivlendi World Nuclear News, March 11, 2011 2148h GMT (update 8);"Japan Earthquake Update (2030 CET)". IAEA Alert Log. International Atomic Energy Agency. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  17. Scott DiSavino (11 Mart 2011). "Snap analysis: Japan may have hours to prevent nuclear meltdown". Reuters. 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2011.
  18. Tsuyoshi Inajima and Yuji Okada. "Japan Orders Evacuation From Near Nuclear Plant After Quake". Bloomberg. 2 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2011.
  19. Wald, Matthew L. (11 Mart 2011). "Japan Orders Evacuation Near 2nd Nuclear Plant". The New York Times. 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2011.
  20. Thomas H. Maugh II, Ralph Vartabedian (11 Mart 2011). "Damage at two Japan nuclear plants prompts evacuations". Los Angeles Times. 17 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  21. "TEPCO press release 3". Tepco. 11 Mart 2011. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  22. Radiation 1K times normal at one Japan nuke plant 9 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Content.usatoday.com (January 3, 2011). Retrieved on March 12, 2011.
  23. "asahi.com（朝日新聞社）：福島原発炉内蒸気、外に逃す作業検f討　放射能漏れの恐れ – 社会". 3 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  24. "Radiation level rising in Fukushima Nuclear Plant turbine building." 17 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Nikkei.com. March 12, 2011(Japan time). Retrieved18:30 GMT March 11, 2011.
  25. Fukushima reactor pressure may have hit 2.1 times capacity -METI 19 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Maeda, Rita, Reuters wire service, quoting Japan Trade Ministry (20:30 GMT) March 12, 2011 (Tokyo time)
  26. "Battle to stabilise earthquake reactors , update 4". World Nuclear News. 12 Mart 2010. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  27. Japan Earthquake Update (22:10 CET) : IAEA Alert Log 13 Mart 2011 tarihinde WebCite sitesinde arşivlendi. Iaea.org. Retrieved on March 12, 2011.
  28. By Tom Watkins, CNN. "Official: 'We see the possibility of a meltdown'". CNN.com. Erişim tarihi: 13 Mart 2011.
  29. "Minutenprotokoll: Japan im Zeichen der Katastrophe - SPIEGEL ONLINE - Nachrichten - Panorama". Spiegel.de. 21 Nisan 2006. 20 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2011. schätzen Tepco und Nisa die Wahrscheinlichkeit einer Kernschmelze als hoch ein
  30. "Japan earthquake: Meltdown may be occurring, Japanese nuclear official says". latimes.com. 27 Şubat 2011.
  31. Yoshie Furuhashi. "NHK, "Fukushima 1: Fuel Rods Exposed"". Mrzine.monthlyreview.org. 5 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  32. [[International Business Times. 15 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Wayback Machine sitesinde . Japan warns of small radiation leak from quake-hit plant Retrieved March 11, 2011, 21:48 (GMT)
  33. http://e.nikkei.com/e/fr/tnks/Nni20110312D12JF423.htm 15 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. “Possible Meltdown at TEPCO Reactor” Nikkei.com, 12 March 2011
  34. http://www.guardian.co.uk/world/2011/mar/13/japan-second-nuclear-reactor-threat-fukushima 1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Justin McCurry, “Japan nuclear plant faces new threat”, guardian.co.uk, 13 March 2011 5:28GMT
  35. "【地震】炉心溶融している可能性 福島第一原発". News.tv-asahi.co.jp.
  36. "URGENT: Concerns of core partially melting at Fukushima nuke plant | Kyodo News". English.kyodonews.jp. 15 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  37. "IAEA update on Japan Earthquake". iaea.org. 2011. 5 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  38. "Occurrence of a Specific Incident Stipulated in Article 15, Clause 1 of the Act on Special Measures Concerning Nuclear Emergency Preparedness (Extraordinary increase of radiation dose at site boundary)". TEPCO News website. 12 Mart 2011. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  39. "Condition of Fukushima I (4:40pm)". TEPCO (Japonca). 12 Mart 2011. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  40. "Kan inspects quake-hit nuclear plant in Fukushima". Kyodo News. 12 Mart 2011. 15 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2011.
  41. "Blast In Fukushima Nuclear Plant, Massive Radiation Leak Feared". Indiatvnews.com. 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2011.
  42. "Arşivlenmiş kopya". 29 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2011.
  43. "Radio New Zealand : News : World : Warning of another possible explosion at nuclear plant". radionz.co.nz. 2011. 24 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2011. pluton
  44. Digges, Charles (2011). "Japan floods overheating reactor with sea water while 140,000 evacuate area as more coolant breakdowns spread - Bellona". bellona.org. 10 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2011. mixed uranium and plutonium oxide, or MOX fuel, since September.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.