Gölcük Deniz Ana Üssü
Gölcük Deniz Ana Üssü, Marmara Denizi'nin doğu kıyılarında (İzmit Körfezi), Kocaeli'nin Gölcük ilçesinde bulunan deniz üssüdür. Türk Deniz Kuvvetleri'nin ana üssüdür. 1800 dönüm arazi üzerine kurulu olan üs, Deniz Kuvvetleri'nin lojistik desteğinin karşılanmasındaki ana üstür.[1]
| Gölcük Deniz Ana Üssü | |
|---|---|
| Gölcük, Kocaeli | |
  Gölcük NB Gölcük Deniz Ana Üssü'nün yeri | |
| Tipi | Askeri Ana Üs |
| Yapı bilgisi | |
| Bugünkü durumu | Kullanılır |
| Bugünkü sahibi | Deniz Kuvvetleri |
| Halka açık mı? | Yalnızca Askeri Personel |
| İdare | Türk Deniz Kuvvetleri |
| Yapı tarihi | |
| Koordinatları | 40.723°N 29.803°E |
| İnşası | Her birim ayrı ayrı zamanlarda genel ilk yapı 1923 |
| İnşa eden | Türk Silahlı Kuvvetleri |
| Hizmeti | 1933-günümüz |
| Garnizon bilgisi | |
| Bugünkü komutanı | Oramiral Ercüment Tatlıoğlu |
Üste ek olarak, üs dairesi gibi kışla, sosyal tesisler, askeri hastane, askeri müze ve deniz tarihi için bir arşiv bulunmaktadır.[2]
Üssün tersanesi, fırkateyn, denizaltı, hücumbot ve tanınmış standartlara yüksek teknoloji ile yardımcı gemileri inşa yeteneğine sahiptir.[2]
Tarih
1920'li yılların sonlarında, Gölcük'teki alan, Savaş gemisi TCG Yavuz'u yüzer havuzda onarmak için seçildi. Daha sonra, deniz mayın, torpido ve batarya ve kışla konut üretimi için yüzer havuz, çeşitli onarım atölyeleri Alman gemi inşa şirketi Flender Werke ile birlikte Gölcük'te inşa edildi. Bu şekilde TCG Yavuz'un Gölcük'te kışlaması için deniz tabanına taş yol döşendi.[3]
Bu tesislere çeşitli diğer binalardan oluşan büyük yüzer tesis, küçük bir göl yapılarak büyüklüğü Gölcük'teki fındık bahçesi alanlarına kadar uzatıldı. Lozan Antlaşması'nın parçası olarak 1923 yılında imzalanan Türk Boğazlar Sözleşmesi'ne göre Türk Boğazları'ndaki askeri tesisler yasaklandı. Türk Deniz Kuvvetleri'nin İstanbul'da Haliç ve İstinye de tersaneleri ve deniz tesislerindeki altyapı, sistemler Gölcük'e taşındı. Daha sonra Türk Deniz Kuvvetleri'nin ana gemileri, savaş gemileri, destroyerleri ve hücumbotları Gölcük'te konuşlandırıldı.[3]
Nihayet, 1933 yılında TBMM Gölcük'ü, Türk Deniz Kuvvetleri ana deniz üssü olarak kabul etti.[3]
1999 Gölcük Depremi
17 Ağustos 1999 tarihinde Gölcük'te olan deprem sonucunda 1964 yılında yapılan Donanma Komutanlığı Karargâhı ve diğer pek çok bina yıkıldı veya ağır hasar gördü.[2] Karargâh, Temmuz 2000'de yeni binasının yapılmasına kadar aynı üste bulunan Preveze Savaş Oyunları Merkezi'ne taşınmak zorunda kaldı. Deprem, çeşitli rütbelerde 28 donanma subayı, 136 güverte subayı, 1 askeri öğrenci, 39 sivil yetkili, 9 onbaşı, 82 denizci ve 126 işçi olmak üzere toplam 441 personelin hayatına mal oldu.[4] Tuzla, İstanbul'da bulunan Deniz Harp Okulu'nun komutanı Tümamiral Orhan Aydın depremin kurbanları arasında oldu.[5]
Üste Bulunan Komutanlıklar
- Harp Filosu Komutanlığı
- Hücumbot Filosu Komutanlığı
- Denizaltı Filosu Komutanlığı
- Gölcük Tersanesi Komutanlığı
- Deniz İkmal Merkezi Komutanlığı
- Taktik Geliştirme Doktrin ve Analiz Merkezi Komutanlığı
- Envanter Kontrol Merkezi Komutanlığı
- Lojistik Destek Gemileri Komodorluğu
Kaynakça
- "Gölcük Deniz Ana Üs Komutanlığı". dzkk.tsk.tr. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015.
- "Donanma Tarihçesi - Donanma Komutanlığı Tanıtım Bilgileri". golcuk.bel.tr. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015.
- "Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Tarihçesi". dzkk.tsk.tr. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015.
- "Deniz Kuvvetleri'nden Gölcük'te yitirdiğimiz askerlere vefa". arsiv.ntv.com.tr. 26 Temmuz 2000. 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015.
- "182 asker enkaz altında". webarsiv.hurriyet.com.tr. 18 Ağustos 1999. 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2014.
